Parki narodowe w Rosji

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Mapa konturowa Rosji
Geographylogo.svg
Rozmieszczenie parków narodowych na terenie Rosji, numeracja odpowiada poniższemu zestawieniu (stan na 24 sierpnia 2021 roku)


W Rosji znajdują się 64 parki narodowe (stan na 24 sierpnia 2021 roku), nie licząc Krymskiego Parku Narodowego (powstałego w 2018 roku) na zaanektowanym przez Rosję Półwyspie Krymskim[1]. Wszystkie z nich posiadają status parku narodowego II kategorii według IUCN. Ostatni z parków narodowych, Teberdyński Park Narodowy, powstał 16 sierpnia 2021 roku[2].

Zgodnie z ustawą o obszarach chronionych w Rosji, parki narodowe to obszary ziemi i wody poświęcone ochronie przyrody, edukacji ekologicznej i badaniom naukowym. Zaliczają się do nich miejsca o szczególnej wartości ekologicznej, historycznej, estetycznej, jak i krajobrazowej[3].

Istniejące parki narodowe są nadzorowane przez federalne Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Ekologii Federacji Rosyjskiej (ros. Министерство природных ресурсов и экологии Российской Федерации), które poprzez odpowiednie ustawy reguluje np. możliwość uprawiania turystyki na terenie obszarów objętych ochroną[3]. Spośród wszystkich rosyjskich parków narodowych dziesięć jest wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO (w tym cztery na wstępną), osiem otrzymało status rezerwatu biosfery UNESCO, jeden jest wpisany na listę konwencji ramsarskiej i jeden otrzymał certyfikat organizacji PAN Parks, zrzeszające najbardziej spokojne i nie narażone na działalność człowieka, ale udostępnione turystyce parki narodowe na obszarze Europy.

Parki Narodowe w Rosji[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z poniższym zestawieniem najmniejszy z parków narodowych mieszczących się na terenie Rosji jest Kisłowodzki Park Narodowy o powierzchni 9,6 km², znajdujący się w Kisłowodzku. Największym natomiast parkiem narodowym w kraju i jednym z największych na świecie jest utworzony w 1994 roku Park Narodowy Jugyd wa znajdujący się w Republice Komi, mający około 18 917 km² powierzchni.

Poniższa tabela przedstawia rosyjskie parki narodowe:

Nazwa parku narodowego – polska nazwa wraz z jej rosyjskim oryginałem;
Rok utworzenia – rok utworzenia parku według aktu ustanawiającego park;
Akt prawny – numer aktu ustanawiającego park;
Położenie – republika; kraj; obwód;
Uwagi – informacje na temat statusu rezerwatu biosfery UNESCO, posiadanych certyfikatów itp.
Zestawienie parków narodowych w Rosji
Lp. Zdjęcie Nazwa parku narodowego Rok utworzenia Akt prawny Powierzchnia
(km²) 		Położenie Uwagi
1. Ущелье Донисар.jpg Park Narodowy „Alania”[4]
Национальный парк «Ала́ния» 		1998 225 549 Osetia Północna
2. Храм Ворота.JPG Park Narodowy „Ałchanaj”
Национальный парк «Алханай» 		1999 533 1382 Kraj Zabajkalski
3. Анюйский.jpg Park Narodowy „Aniujskij”
Национальный парк «Анюйский» 		2007 1838-р 4293 Kraj Chabarowski
4. Nugush5.jpg Park Narodowy „Baszkiria”[4]
Национальный парк «Башкирия» 		1986 398 2672 Baszkortostan Rezerwat biosfery UNESCO[5]
5. Road to Novoe Chaplino NPS.jpg Park Narodowy „Beringia”[6]
Национальный парк «Берингия» 		2013 3 18194,5 Czukocki Okręg Autonomiczny
6. Вид на долину р. Бикин с видовой площадки (гора Клин).jpg Park Narodowy „Bikin”
Национальный парк «Бикин» 		2015 1187 11604 Kraj Nadmorski lista światowego dziedzictwa UNESCO[7]
7. Buzuluksky Bor national park.jpg Park Narodowy „Buzułukskij bor”
Национальный парк «Бузулукский бор» 		2008 709-p 1068 Obwód orenburski
8. Национальный парк «Хвалынский».jpg Park Narodowy „Chwałynskij”
Национальный парк «Хвалынский» 		1994 980 255 Obwód saratowski
9. Осень в Хибинах.jpg Park Narodowy „Chibiny”
Национальный парк «Хибины» 		2018 130 848 Obwód murmański
10. Нацпарк "Чаваш вармане" "Пархатар".jpg Park Narodowy „Czawasz Warmanie”
Национальный парк «Чаваш Вармане» 		1993 588 255 Czuwaszja
11. Зеркальная гладь.jpg Park Narodowy „Czikoj”
Национальный парк «Чикой» 		2014 588 6664 Kraj Zabajkalski
12. Nkama Malybor2.jpg Park Narodowy „Dolna Kama”[4]
Национальный парк «Нижняя Кама» 		1991 223 266 Tatarstan
13. Кольчатая нерпа, остров Шокальского.jpg Gydański Park Narodowy
Национальный парк «Гыданский» 		2019 [1] 8781,74 Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny
14. Ugid Va.jpg Park Narodowy „Jugyd Wa”[4]
Национальный парк «Югыд ва» 		1994 377 18917 Komi lista światowego dziedzictwa UNESCO[8]
15. Venehjarvi.jpg Park Narodowy „Kalewalskij”
Национальный парк «Калевальский» 		2006 1654-p 743 Karelia
16. Часовня в деревне Карпово.jpg Kienozierski Park Narodowy[4]
Кенозерский национальный парк 		1991 84 1397 Obwód archangielski Rezerwat biosfery UNESCO[9], wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[10]
17. Долина Роз (Кисловодск).JPG Kisłowodzki Park Narodowy
Кисловодский национальный парк 		2016 493 9,6 Kisłowodzk
18. Kodar-Pik Lawinnyj.jpg Park Narodowy „Kodar”
Национальный парк «Кодар» 		2018 129 4917 Kraj Zabajkalski
19. Река Летка в Слободском районе Кировской области.jpg Park Narodowy „Kojgorodskij”
Национальный парк «Койгородский» 		2019 [2] 567 Republika Komi
20. Zapovednik Stolby Krasnojarskij Kraj 01.jpg Park Narodowy „Słupy Krasnojarskie”
Национальный парк «Красноярские Столбы» 		2019 [3] 480,66 Kraj Krasnojarski wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[11]
21. Grus leucogeranus.jpg Park Narodowy „Kytałyk”
Национальный парк «Кыталык» 		2019 [4] 18855,54 Jakucja wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[12]
22. Lena Pillars 20050716 16.JPG Park Narodowy „Słupy Leńskie”
Национальный парк «Ле́нские столбы́» 		2018 [5] 12179,41 Jakucja lista światowego dziedzictwa UNESCO[13]
23. Вид на ладожские шхеры с Шапки. - panoramio.jpg Park Narodowy „Ładoskie Szkiery”
Национальный парк «Ладожские шхеры» 		2017 1684 1220 Karelia
24. Losiny Ostrov 2009-09-22.jpg Park Narodowy „Łosinyj ostrow”
Национальный парк «Лосиный Остров» 		1983 401
280 		124 Obwód moskiewski
25. TotEr.jpg Park Narodowy „Marij Czodra”
Национальный парк «Марий Чодра» 		1985 400 366 Republika Mari El
26. KKosaEfa.jpg Park Narodowy Mierzei Kurońskiej[4]
Национальный парк «Куршская коса» 		1987 423 66 Obwód kaliningradzki lista światowego dziedzictwa UNESCO[14]
27. Meshchera04.jpg Park Narodowy „Mieszczora”[4]
Национальный парк «Мещёра» 		1992 234 1189 Obwód włodzimierski
28. Рязанская область, река Пра, вид на левый берег за д. Ешкур.JPG Mieszczorski Park Narodowy[4]
Национальный парк «Мещёрский» 		1992 235 1030 Obwód riazański Wpisany na listę konwencji ramsarskiej[15]
29. Baikal north.jpg Nadbajkalski Park Narodowy[4]
Прибайкальский национальный парк 		1986 71 4180 Obwód irkucki lista światowego dziedzictwa UNESCO[16]
30. Нечкинский, Воткинский район, Закат.jpg Park Narodowy „Nieczkinskij”
Национальный парк «Нечкинский» 		1997 1323 208 Udmurcja
31. Vodopad Kivakkakoski.JPG Park Narodowy „Paanajarwi”
Национальный парк «Паанаярви» 		1992 331 1045 Karelia Certyfikat „PAN Parks”[17]
32. Ple-oz-view01.jpg Park Narodowy „Pleszczejewo oziero”
Национальный парк «Плещеево озеро» 		1998 777 238 Obwód jarosławski
33. Острова Распашной и Долгий.jpg Park Narodowy Pojezierza Smoleńskiego[4]
Национальный парк «Смоленское Поозерье» 		1992 247 1462 Obwód smoleński
34. National park Orlovskoe polesje.jpg Park Narodowy „Polesie Orłowskie”[4]
Национальный парк «Орловское полесье» 		1994 6 777 Obwód orłowski
35. Орловский мыс.jpg Park Narodowy „Pomorze Oneskie”[6]
Национальный парк «Онежское Поморье» 		2013 153 2016,7 Obwód archangielski
36. Pyshma river springs.jpg Park Narodowy „Pripyszminskije bory”
Национальный парк «Припышминские Боры» 		1993 589 491 Obwód swierdłowski
37. Приэльбрусье, Кабардино-Балкария 39.JPG Park Narodowy „Przyelbrusie”[4]
Национальный парк «Приэльбрусье» 		1986 407 1004 Kabardo-Bałkaria
38. QP8A6282.jpg Park Narodowy „Rosyjska Arktyka”[4]
Национальный парк «Русская Арктика» 		2009 821-9 14260 Obwód archangielski
39. Ferapontovo.jpg Park Narodowy „Rosyjska Północ”[4]
Национальный парк «Русский Север» 		1992 182 1664 Obwód wołogodzki
40. Valley of the Yungur River.jpg Park Narodowy „Sajlugiemskij”
Национальный парк «Сайлюгемский» 		2010 241-9 1183 Republika Ałtaju
41. Salair-01.jpg Park Narodowy „Sałair”
Национальный парк «Салаир» 		2020 [6] 1612,20 Kraj Ałtajski
42. SamLuka simvol.jpg Park Narodowy „Samarskaja Łuka”
Национальный парк «Сама́рская Лука́» 		1984 161 1340 Obwód samarski Rezerwat biosfery UNESCO[18]
43. Шалбуздаг.jpg Park Narodowy „Samurskij”
Национальный парк «Самурский»» 		2019 [7] 482,73 Dagestan
44. Sebezh.JPG Siebieski Park Narodowy[19]
Национальный парк «Себежский» 		1996 2 500 Obwód pskowski
45. Раздолье.jpg Park Narodowy „Siengilejewskije gory”
Национальный парк «Сенгилеевские горы» 		2017 306 437 Obwód uljanowski
46. Alatyr river.jpg Park Narodowy „Smolnyj”
Национа́льный па́рк «Смо́льный» 		1995 229 365 Mordowia
47. Orekhovsky waterfall in Sochi.JPG Soczijski Park Narodowy
Национальный парк «Сочинский» 		1983 214
534 		1937 Kraj Krasnodarski wstępna lista światowego dziedzictwa UNESCO[20]
48. Shorsky national park.jpg Szoriański Park Narodowy[19]
Шорский национальный парк 		1989 386 4182 Obwód kemerowski
49. Lesorastitelnye zony.jpg Park Narodowy „Szuszenskij bor”
Национальный парк «Шушенский бор» 		1995 1088 392 Kraj Krasnojarski
50. TAGANAY OTKLIKNOI GREBEN.JPG Park Narodowy „Taganaj”
Национальный парк «Таганай» 		1991 130 568 Obwód czelabiński Rezerwat biosfery UNESCO[21]
51. IMG 8051 web.jpg Teberdyński Park Narodowy
Национальный парк «Тебердинский» 		2021 [8] 1126,06 Karaczajo-Czerkiesja Rezerwat biosfery UNESCO[22]
52. Zeya River and Island.jpg Park Narodowy „Tokinsko-Stanowoj”
Национальный парк «Токинско-Становой» 		2019 [9] 2528,93 Obwód amurski
53. Field of flowers, Arshan (2).JPG Tunkiński Park Narodowy[23]
Национальный парк «Тункинский» 		1991 282 11837 Buriacja
54. Park Narodowy „Udegiejskaja legienda”
Национальный парк «Удэгейская легенда» 		2007 745-p 886 Kraj Nadmorski
55. The Ugra river.jpg Park Narodowy „Ugra”
Национальный парк „Угра” 		1997 148 986 Obwód kałuski Rezerwat biosfery UNESCO[9]
56. Valday lake NO.jpg Wałdajski Park Narodowy[23]
Национальный парк «Валдайский» 		1990 157 1585 Obwód nowogrodzki Rezerwat biosfery UNESCO[9]
57. Lake Vodlozero NASA.jpg Wodłozierski Park Narodowy[23]
Национальный парк «Водлозе́рский» 		1991 224 4689 Karelia Rezerwat biosfery UNESCO[9]
58. Bowhead whales swimming in Lingolm strait by Vladislav Raevskii.JPG Park Narodowy „Wyspy Szantarskie”
Национальный парк «Шантарские острова» 		2013 1304 5155 Kraj Chabarowski
59. 26 swiatoinos.jpg Zabajkalski Park Narodowy[23]
Национальный парк «Забайкальский» 		1986 401 2672 Buriacja lista światowego dziedzictwa UNESCO[16]
60. Lama River, Moscow region, Russia - 2.jpg Park Narodowy „Zawidowo”
Национа́льный па́рк «Завидово» 		1992 [10] 1328,58 Obwód moskiewski, Obwód twerski
61. Zigalga.jpg Park Narodowy „Zigalga”
Национальный парк «Зигальга» 		2019 [11] 456,62 Obwód czelabiński
62. Zyuratkul range and Zyuratkul lake.JPG Park Narodowy „Ziuratkul”
Национа́льный парк «Зюратку́ль» 		1993 1111 882 Obwód czelabiński
63. Геоботаническое описание.JPG Park Narodowy „Zow Tigra”
Национальный парк «Зов Тигра» 		2007 708-p 822 Kraj Nadmorski
64. Amur Leopard Pittsburgh Zoo.jpg Park Narodowy „Ziemla Leoparda”
Национальный парк „Земля леопарда” 		2012 282 2619 Kraj Nadmorski

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ http://oopt.aari.ru/oopt/
  2. ↑ Постановление правительства Российской Федерации от 16.08.2021 №1350 | ООПТ России, oopt.aari.ru [dostęp 2021-08-24].
  3. ↑ a b ОБ ОСОБО ОХРАНЯЕМЫХ ПРИРОДНЫХ ТЕРРИТОРИЯХ (ros.). oopt.info, 1994-03-15. [dostęp 2018-04-15].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 249. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].
  5. ↑ Bashkirskiyi Ural Biosphere Reserve, Russian Federation, UNESCO, 18 kwietnia 2019 [dostęp 2021-12-16] (ang.).
  6. ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Zmiany wprowadzone na 86. posiedzeniu Komisji (19 listopada 2014 roku) (pol.). [dostęp 2018-04-15].
  7. ↑ UNESCO World Heritage Centre, UNESCO World Heritage Centre - World Heritage List, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-12] (ang.).
  8. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Virgin Komi Forests, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-12] (ang.).
  9. ↑ a b c d UNESCO: Biosphere Reserves: Russian Federation (ang.). [dostęp 2018-04-15].
  10. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Testament of Kenozero Lake, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-11-26] (ang.).
  11. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Krasnoyarsk Stolby, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-08] (ang.).
  12. ↑ Нацпарк «Кыталык» в Якутии попал в предварительный список ЮНЕСКО, octagon.media [dostęp 2021-08-24].
  13. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Lena Pillars Nature Park, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-08-24] (ang.).
  14. ↑ ООПТ России - Куршская коса национальный парк, oopt.info [dostęp 2021-10-12].
  15. ↑ Общие данные - ФГБУ «Национальный парк «Мещера», park-meshera.ru [dostęp 2021-08-13] (ros.).
  16. ↑ a b UNESCO World Heritage Centre, Lake Baikal, UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-10-16] (ang.).
  17. ↑ Paanajaarvi National Park: Cooperation (ang.). [dostęp 2018-04-15].
  18. ↑ Middle Volga Integrated Biosphere Reserve, Russian Federation, UNESCO, 19 kwietnia 2019 [dostęp 2022-01-08] (ang.).
  19. ↑ a b Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].
  20. ↑ UNESCO World Heritage Centre, Western Caucasus (re-nomination), UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-11-26] (ang.).
  21. ↑ Mountainous Urals Biosphere Reserve, Russian Federation, UNESCO, 13 lipca 2018 [dostęp 2021-12-23] (ang.).
  22. ↑ Russian Federation | United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, www.unesco.org [dostęp 2021-08-24].
  23. ↑ a b c d Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2013, s. 253. ISBN 978-83-254-1988-2. [dostęp 2018-04-15].


Parki narodowe w Europie
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Parki_narodowe_w_Rosji&oldid=65878683”