Parlament Walijski

Walia Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Walii Ustrój polityczny Ustrój polityczny Walii Władza ustawodawcza Walijskie Zgromadzenie Narodowe Rosemary Butler Władza wykonawcza Pierwsi ministrowie Walii Carwyn Jones Walijski rząd Rząd Carwyna Jonesa Władza sądownicza Wymiar sprawiedliwości Kontrola państwowa Kontrola państwowa Audytor generalny Huw Vaughan Thomas Samorząd terytorialny Podział administracyjny Walii Samorząd terytorialny w Walii Partie polityczne Partie polityczne Walijska Partia Pracy Walijska Partia Konserwatywna Plaid Cymru Walijscy Liberalni Demokraci Wybory Wybory parlamentarne: 2011 Referendum: 1997 • 2011 Wikiprojekt Polityka

Parlament Walijski (do maja 2020 Walijskie Zgromadzenie Narodowe, ang. National Assembly for Wales, wal.: Cynulliad Cenedlaethol Cymru) ma siedzibę w stolicy Walii, Cardiff i pełni rolę krajowej władzy ustawodawczej, przyznanej przez parlament brytyjski w procesie dewolucji władzy publicznej. Kompetencje ustawodawcze Zgromadzenia są jednak ustawowo ograniczone. Organ tworzy 60 członków wybieranych w powszechnych wyborach parlamentarnych na 5-letnią kadencję, z czego czterdziestu w okręgach wyborczych w systemie mieszanym, a pozostałych dwudziestu w pięciu regionach wyborczych z zastosowaniem metody przedstawicielstwa proporcjonalnego.

Historia

Walijskie Zgromadzenie Narodowe zostało powołane do życia w wyniku przeprowadzonego 18 września 1997 referendum w którym Walijczycy opowiedzieli się za powstaniem własnego lokalnego parlamentu. Z początku parlament posiadał mocno ograniczone kompetencje nadane ma mocy aktu z 1998 roku przekazującego część uprawnień pozostających w kompetencjach Ministerstwa do spraw Walii i Sekretarza Stanu dla Walii. W 2006 roku na mocy nowego aktu zostały nadane dodatkowe kompetencje dla Walijskiego Zgromadzenia Narodowego.

Senedd

Mark Drakeford, pierwszy minister na konferencji prasowej COVID-19; Maj 2021

Senedd (ang. Senate), siedziba parlamentu walijskiego, jest miejscem obrad parlamentu i posiedzeń komisji. Budynek został zaprojektowany przez Richard Rogers Partnership i zbudowany przez przedsiębiorstwo budowlane Taylor Woodrow. Jego powierzchnia wynosi 5308 metrów kwadratowych. Uroczystego otwarcia dokonała Królowa Elżbieta II 1 marca 2006 roku, w Dzień Świętego Dawida, patrona Walii.

Budynek ma trzy piętra, pierwsze i drugie dostępne dla wszystkich. Głównym pomieszczeniem jest izba obrad (wal. Siambr) z galerią dla publiczności. Na parterze znajdują się trzy sale posiedzeń komisji, zamknięte dla zwiedzających. Na pierwszym piętrze mieści się Neuadd, pomieszczenie z recepcją. Obszar na drugim piętrze z kawiarnią i miejscami siedzącymi, w centrum którego znajduje się duży komin doprowadzający naturalne światło do izby obrad, nosi nazwę Oriel. Jest to doskonały punkt widokowy na zatokę Cardiff.

Senedd został zbudowany z dbałością o ochronę środowiska. Do jego wykonania zostały użyte lokalne materiały jak drewno dębu bezszypułkowego czy stal z południowej Walii, a także drewno cedru czerwonego z odnawialnych lasów w Kolumbii Brytyjskiej. Z przodu budynku znajdują się stalowe rury odprowadzające deszczówkę do zbiornika, gdzie jest oczyszczana za pomocą filtra ultrafioletowego, a następnie używana do mycia okien i w toaletach. Naturalne światło i świeże powietrze rozprowadzane jest po budynku przez znajdujący się w środku komin. Do ogrzewania wykorzystywane są podziemne wody termalne. Utrzymanie odpowiedniej temperatury w okresie zimowym i letnim przy minimalnym użyciu klimatyzacji zapewniają automatycznie otwierające i zamykające się okna wykonane z izolowanego szkła.

Do czasu ukończenia Senedd posłowie Zgromadzenia obradowali w znajdującym się nieopodal Pierhead Building. Teraz mieści się tam muzeum poświęcone parlamentaryzmowi walijskiemu, centrum edukacyjne, w którym można zdobyć informacje na temat pracy członków Zgromadzenia oraz sklep z pamiątkami.

Wybory

Pierwsze wybory parlamentarne 6 maja 1999 roku przy frekwencji wyborczej wynoszącej 46,3% wygrała z wynikiem 37,6% Walijska Partia Pracy co przełożyło się na 28 mandatów. Na kolejnych miejscach uplasowały się Plaid Cymru, Partia Konserwatywna oraz Liberalni Demokraci. Kolejne wybory parlamentarne w latach 2003, 2007, 2011 i 2016 również przyniosły zwycięstwo Walijskiej Partii Pracy.

Aktualny skład

Rozdział miejsc w walijskim parlamencie po wyborach w latach 2003, 2007, 2011 i 2016.

	Partia	1999	2003	2007	2011	2016
	Walijska Partia Pracy	28	30	26	30	29
	Walijska Partia Konserwatywna	9	11	12	14	11
	Plaid Cymru	17	12	15	11	12
	UKIP	-	-	-	-	7
	Walijscy Liberalni Demokraci	6	6	6	5	1
	Niezrzeszeni	0	1	1	0	0

Przewodniczący

Name		Od	Do	Partia polityczna	Uwagi
	Dafydd Elis-Thomas	12 maja 1999	11 maja 2011	Plaid Cymru	Wybrany jednomyślnie w 1999. Ponownie wybrany jednomyślnie w latach 2003 i 2007.
	Rosemary Butler	11 maja 2011	11 maja 2016	Walijska Partia Pracy	Wybrana w 2011.
	Elin Jones	11 maja 2016	nadal	Plaid Cymru	Wybrana w 2016.

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona internetowa Senedd Wales (ang.)