Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)

Partia Republikańska
Państwo	Stany Zjednoczone
Skrót	GOP
Lider	Ronna Romney McDaniel
Data założenia	28 lutego 1854
Adres siedziby	310 First Street SE Washington, D. C. 20003
Ideologia polityczna	konserwatywny liberalizm, neokonserwatyzm, centroprawica/prawica
Poglądy gospodarcze	neoliberalizm
Członkostwo międzynarodowe	Międzynarodowa Unia Demokratów
Barwy	czerwień
Obecni posłowie	241/435
Obecni senatorowie	52/100
Strona internetowa

Stany Zjednoczone Ten artykuł jest częścią serii: Ustrój i polityka Stanów Zjednoczonych Ustrój polityczny Ustrój polityczny Stanów Zjednoczonych Konstytucja Konstytucja Stanów Zjednoczonych Władza ustawodawcza Kongres Senat Przewodniczący: Mike Pence Przewodniczący pro tempore: Orrin Hatch Izba Reprezentantów Spiker: Paul Ryan Władza wykonawcza Prezydent Donald Trump lista prezydentów Wiceprezydent Mike Pence lista wiceprezydentów Gabinet Gabinet Donalda Trumpa Kolegium Elektorów Władza sądownicza System prawny Sąd Najwyższy Prezes: John G. Roberts Sądy federalne Prokurator generalny Stanów Zjednoczonych Jeff Sessions Kontrola państwowa Kontrola państwowa Generalny Kontroler Stanów Zjednoczonych Gene Dodaro Finanse System Rezerwy Federalnej Stanów Zjednoczonych Ben Bernanke Samorząd terytorialny Podział administracyjny Stanów Zjednoczonych Samorząd terytorialny Partie polityczne Partie polityczne Wybory Wybory parlamentarne: 2012, 2014 Wybory prezydenckie: 2012 Polityka zagraniczna Polityka zagraniczna Departament Stanu Stanów Zjednoczonych sekretarz stanu: John Kerry Portal:Stany Zjednoczone

Partia Republikańska (ang. Republican Party) – amerykańska konserwatywna partia polityczna założona w 1854. Jedna z dwóch głównych sił politycznych w USA, obok Partii Demokratycznej. Potocznie nazywana „Grand Old Party” (GOP).

Współcześni Republikanie są konserwatystami w kwestiach społecznych, w ekonomii opowiadają się za minimalną ingerencją państwa w gospodarkę, są bliscy neoliberalizmowi.

Historia

Początki partii sięgają okresu sprzed wojny secesyjnej, kiedy to rósł w siłę ruch przeciwników niewolnictwa. Niektórzy z nich szukali metod politycznej walki z tym zjawiskiem. Nie znajdując poparcia u żadnej z liczących się ówcześnie sił politycznych (Partii Demokratycznej i Partii Wigów), założyli w 1840 roku własną Partię Wolności. Wkrótce organizacje przeciwników niewolnictwa zaczęły zwalczać niewolnictwo na terenie samych Stanów Zjednoczonych. Powstała Partia Wolnej Ziemi (Free Soil Party). Podobne organizacje pojawiały się i znikały, prowadziły jednak do wykrystalizowania się postaw i programów.

W latach pięćdziesiątych XIX wieku doszło do upadku systemu politycznego. Zniknęła Partia Wigów i doszło do rozłamu w Partii Demokratycznej.

Wskutek sporu wokół Ustawy o Kansas i Nebrasce (rok 1854) pojawiła się Partia Republikańska. Ustawa przewidywała bowiem, że kwestia niewolnictwa w tych dwóch stanach zostanie pozostawiona do rozstrzygnięcia mieszkańcom tych stanów. Wywołało to wściekłość abolicjonistów, gdyż łamało postanowienia Układu z 1820 roku, kiedy to ustalono, że niewolnictwo na tych terytoriach będzie zakazane. Przeciwnicy niewolnictwa odbyli w związku z tą sprawą szereg spotkań, które uznawane są za początki Partii Republikańskiej.

Republikanie już w 1856 roku wystawili swojego kandydata w wyborach prezydenckich. John C. Frémont zdobył 33% głosów.

Cztery lata później Partia Republikańska była jedną z głównych sił politycznych w kraju. Zdobycie tej pozycji ułatwiła jej sytuacja w kraju. Partia Wigów zniknęła ze sceny, a Partia Demokratyczna była głęboko podzielona.

Po secesji Południa Republikanie zdobyli większość w rządzie, a po wojnie secesyjnej uzyskali trwałą przewagę i mogli samodzielnie sprawować władzę mniej więcej do końca XIX wieku. Uchodzili za partię ludzi bogatych, a następny okres ich wpływu na władzę to początek lat 70. XX wieku.

Od tamtego czasu partia ta pozostaje jedną z dwóch najważniejszych organizacji politycznych w USA. Według badań ankietowych Instytutu Gallupa identyfikację z Partią Republikańską w latach 1988–2013 deklarowało od 25 do 34 proc. Amerykanów.

Program polityczny

Wśród Republikanów można wyróżnić cztery grupy ideowe: liberałów (w znaczeniu amerykańskim; stanowią oni większość tzw. Republikan tylko z nazwy), konserwatywnych liberałów, konserwatystów i neokonserwatystów. Od czasów rządów prezydenta Ronalda Reagana dominuje ta druga grupa. Republikanie popierają:

• wolny rynek
• niskie podatki
• walkę z monopolami
• mniej ograniczeń dla wielkich korporacji
• walkę z przestępczością
• prawo do posiadania broni palnej dla każdego
• ograniczenie wydatków na pomoc socjalną
• rozwój armii
• walkę z terroryzmem

Partia Republikańska bardziej niż Partia Demokratyczna akcentuje przywiązanie do wartości chrześcijańskich, np. Republikanie sprzeciwiają się legalizacji aborcji, eutanazji, narkotyków czy związków homoseksualnych. Są zwolennikami prawa uczniów do modlitwy w szkołach publicznych. Republikanie sprzeciwiają się również większemu napływowi nielegalnych imigrantów do USA. Są też zwolennikami surowego, prostego prawa, np. stosowania kary śmierci. Uważają, że przestępców należy surowo karać, co ma samo w sobie odstraszać od popełniania przestępstw.

Obecne kierownictwo

• Ronna Romney McDaniel – szef Komitetu Krajowego
• Donald Trump – prezydent Stanów Zjednoczonych
• Michael Pence – wiceprezydent Stanów Zjednoczonych
• Paul Ryan – spiker Izby Reprezentantów
• Kevin McCarthy – lider większości Izby Reprezentantów
• Steve Scalise – whip większości Izby Reprezentantów
• Orrin Hatch – przewodniczący pro tempore Senatu
• Mitch McConnell – lider większości Senatu
• John Cornyn – whip większości Senatu
• Bob McDonnell – przewodniczący Stowarzyszenia Gubernatorów Republikanów

Prezydenci z ramienia Partii Republikańskiej

Imię i nazwisko	Wizerunek	Stan	Od	Do
Abraham Lincoln		Illinois	4 marca 1861	15 kwietnia 1865
Ulysses Grant		Illinois	4 marca 1869	4 marca 1877
Rutherford Hayes		Ohio	4 marca 1877	4 marca 1881
James Garfield		Ohio	4 marca 1881	19 września 1881
Chester A. Arthur		Nowy Jork	19 września 1881	4 marca 1885
Benjamin Harrison		Indiana	4 marca 1889	4 marca 1893
William McKinley		Ohio	4 marca 1897	14 września 1901
Theodore Roosevelt		Nowy Jork	14 września 1901	4 marca 1909
William Howard Taft		Ohio	4 marca 1909	4 marca 1913
Warren Harding		Ohio	4 marca 1921	2 sierpnia 1923
Calvin Coolidge		Massachusetts	2 sierpnia 1923	4 marca 1929
Herbert Hoover		Kalifornia	4 marca 1929	4 marca 1933
Dwight D. Eisenhower		Pensylwania	20 stycznia 1953	20 stycznia 1961
Richard Nixon		Kalifornia	20 stycznia 1969	9 sierpnia 1974
Gerald Ford		Michigan	9 sierpnia 1974	20 stycznia 1977
Ronald Reagan		Kalifornia	20 stycznia 1981	20 stycznia 1989
George H.W. Bush		Teksas	20 stycznia 1989	20 stycznia 1993
George W. Bush		Teksas	20 stycznia 2001	20 stycznia 2009
Donald J. Trump		Nowy Jork	20 stycznia 2017

Urzędujący gubernatorzy stanów z ramienia Partii Republikańskiej

Stan	Pieczęć stanu	Gubernator	Wizerunek	Od
Alabama		Kay Ivey		10 kwietnia 2017
Arizona		Doug Ducey		5 stycznia 2015
Arkansas		Asa Hutchinson		13 stycznia 2015
Dakota Południowa		Dennis Daugaard		8 stycznia 2011
Dakota Północna		Doug Burgum		15 Grudnia 2016
Floryda		Rick Scott		4 stycznia 2011
Georgia		Nathan Deal		10 stycznia 2011
Idaho		Butch Otter		1 stycznia 2007
Illinois		Bruce Rauner		12 stycznia 2015
Indiana		Eric Holcomb		9 stycznia 2017
Iowa		Terry Branstad		14 stycznia 2011
Kansas		Sam Brownback		10 stycznia 2011
Karolina Południowa		Henry McMaster		24 stycznia 2017
Kentucky		Matt Bevin		8 grudnia 2015
Maine		Paul LePage		10 stycznia 2011
Maryland		Larry Hogan		21 stycznia 2015
Massachusetts		Charlie Baker		8 stycznia 2015
Michigan		Rick Snyder		1 stycznia 2011
Missisipi		Phil Bryant		10 stycznia 2012
Missouri		Eric Greitens		9 stycznia 2017
Nebraska		Pete Ricketts		8 stycznia 2015
Nevada		Brian Sandoval		3 stycznia 2011
New Hampshire		Chris Sununu		5 stycznia 2017
New Jersey		Chris Christie		19 stycznia 2010
Nowy Meksyk		Susana Martinez		1 stycznia 2011
Ohio		John Kasich		10 stycznia 2011
Oklahoma		Mary Fallin		10 stycznia 2011
Tennessee		Bill Haslam		15 stycznia 2011
Teksas		Greg Abbott		20 stycznia 2015
Utah		Gary Herbert		11 sierpnia 2009
Vermont		Phil Scott		5 stycznia 2017
Wisconsin		Scott Walker		3 stycznia 2011
Wyoming		Matt Mead		3 stycznia 2011

Zobacz też

• Republikanie tylko z nazwy

Linki zewnętrzne

• Grand Old Party (ang.)