Partia Republikańska (Stany Zjednoczone)
|
||
 |
||
| Państwo |  Stany Zjednoczone |
|
| Skrót | GOP | |
| Lider | Ronna Romney McDaniel | |
| Data założenia | 28 lutego 1854 | |
| Adres siedziby | 310 First Street SE Washington, D. C. 20003 | |
| Ideologia polityczna | konserwatywny liberalizm, neokonserwatyzm, centroprawica, | |
| Poglądy gospodarcze | neoliberalizm | |
| Członkostwo międzynarodowe |
Międzynarodowa Unia Demokratów | |
| Barwy | czerwień | |
| Obecni posłowie | 241/435 | |
| Obecni senatorowie | 52/100 | |
| strona oficjalna | ||
Stany Zjednoczone
 Ustrój i polityka Stanów Zjednoczonych Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
Partia Republikańska (ang. Republican Party) – amerykańska konserwatywna partia polityczna założona w 1854. Jedna z dwóch głównych sił politycznych w USA, obok Partii Demokratycznej. Potocznie nazywana „Grand Old Party” (GOP).
Współcześni Republikanie są konserwatystami w kwestiach społecznych, w ekonomii opowiadają się za minimalną ingerencją państwa w gospodarkę, są bliscy neoliberalizmowi.
Spis treści
Historia[edytuj]
Początki partii sięgają okresu sprzed wojny secesyjnej, kiedy to rósł w siłę ruch przeciwników niewolnictwa. Niektórzy z nich szukali metod politycznej walki z tym zjawiskiem. Nie znajdując poparcia u żadnej z liczących się ówcześnie sił politycznych (Partii Demokratycznej i Partii Wigów), założyli w 1840 roku własną Partię Wolności. Wkrótce organizacje przeciwników niewolnictwa zaczęły zwalczać niewolnictwo na terenie samych Stanów Zjednoczonych. Powstała Partia Wolnej Ziemi (Free Soil Party). Podobne organizacje pojawiały się i znikały, prowadziły jednak do wykrystalizowania się postaw i programów.
W latach pięćdziesiątych XIX wieku doszło do upadku systemu politycznego. Zniknęła Partia Wigów i doszło do rozłamu w Partii Demokratycznej[1].
Wskutek sporu wokół Ustawy o Kansas i Nebrasce (rok 1854) pojawiła się Partia Republikańska. Ustawa przewidywała bowiem, że kwestia niewolnictwa w tych dwóch stanach zostanie pozostawiona do rozstrzygnięcia mieszkańcom tych stanów. Wywołało to wściekłość abolicjonistów, gdyż łamało postanowienia Układu z 1820 roku, kiedy to ustalono, że niewolnictwo na tych terytoriach będzie zakazane. Przeciwnicy niewolnictwa odbyli w związku z tą sprawą szereg spotkań, które uznawane są za początki Partii Republikańskiej[2].
Republikanie już w 1856 roku wystawili swojego kandydata w wyborach prezydenckich. John C. Frémont zdobył 33% głosów.
Cztery lata później Partia Republikańska była jedną z głównych sił politycznych w kraju. Zdobycie tej pozycji ułatwiła jej sytuacja w kraju. Partia Wigów zniknęła ze sceny, a Partia Demokratyczna była głęboko podzielona.
Po secesji Południa Republikanie zdobyli większość w rządzie, a po wojnie secesyjnej uzyskali trwałą przewagę i mogli samodzielnie sprawować władzę mniej więcej do końca XIX wieku. Uchodzili za partię ludzi bogatych, a następny okres ich wpływu na władzę to początek lat 70. XX wieku.
Od tamtego czasu partia ta pozostaje jedną z dwóch najważniejszych organizacji politycznych w USA. Według badań ankietowych Instytutu Gallupa identyfikację z Partią Republikańską w latach 1988–2013 deklarowało od 25 do 34 proc. Amerykanów[3].
Program polityczny[edytuj]
Wśród Republikanów można wyróżnić cztery grupy ideowe: liberałów (w znaczeniu amerykańskim; stanowią oni większość tzw. Republikan tylko z nazwy), konserwatywnych liberałów, konserwatystów i neokonserwatystów. Od czasów rządów prezydenta Ronalda Reagana dominuje ta druga grupa. Republikanie popierają:
- wolny rynek
- niskie podatki
- walkę z monopolami
- mniej ograniczeń dla wielkich korporacji
- walkę z przestępczością
- prawo do posiadania broni palnej dla każdego
- ograniczenie wydatków na pomoc socjalną
- rozwój armii
- walkę z terroryzmem
Partia Republikańska bardziej niż Partia Demokratyczna akcentuje przywiązanie do wartości chrześcijańskich, np. Republikanie sprzeciwiają się legalizacji aborcji, eutanazji, narkotyków czy związków homoseksualnych. Są zwolennikami prawa uczniów do modlitwy w szkołach publicznych. Republikanie sprzeciwiają się również większemu napływowi nielegalnych imigrantów do USA. Są też zwolennikami surowego, prostego prawa, np. stosowania kary śmierci. Uważają, że przestępców należy surowo karać, co ma samo w sobie odstraszać od popełniania przestępstw.
Obecne kierownictwo[edytuj]
- Ronna Romney McDaniel – szef Komitetu Krajowego
- Paul Ryan – spiker Izby Reprezentantów
- Kevin McCarthy – lider większości Izby Reprezentantów
- Steve Scalise – whip większości Izby Reprezentantów
- Orrin Hatch – Przewodniczący pro tempore Senatu Stanów Zjednoczonych
- Mitch McConnell – lider większości Senatu
- John Cornyn – whip większości Senatu
- Bob McDonnell – przewodniczący Stowarzyszenia Gubernatorów Republikanów
Prezydenci z ramienia Partii Republikańskiej[edytuj]
| Imię i nazwisko | Wizerunek | Stan | Od | Do |
|---|---|---|---|---|
| Abraham Lincoln |  |
|
4 marca 1861 | 15 kwietnia 1865 |
| Ulysses Grant |  |
|
4 marca 1869 | 4 marca 1877 |
| Rutherford Hayes |  |
|
4 marca 1877 | 4 marca 1881 |
| James Garfield |  |
|
4 marca 1881 | 19 września 1881 |
| Chester A. Arthur |  |
|
19 września 1881 | 4 marca 1885 |
| Benjamin Harrison |  |
|
4 marca 1889 | 4 marca 1893 |
| William McKinley |  |
|
4 marca 1897 | 14 września 1901 |
| Theodore Roosevelt |  |
|
14 września 1901 | 4 marca 1909 |
| William Howard Taft |  |
|
4 marca 1909 | 4 marca 1913 |
| Warren Harding |  |
|
4 marca 1921 | 2 sierpnia 1923 |
| Calvin Coolidge |  |
|
2 sierpnia 1923 | 4 marca 1929 |
| Herbert Hoover |  |
|
4 marca 1929 | 4 marca 1933 |
| Dwight D. Eisenhower |  |
|
20 stycznia 1953 | 20 stycznia 1961 |
| Richard Nixon |  |
|
20 stycznia 1969 | 9 sierpnia 1974 |
| Gerald Ford |  |
|
9 sierpnia 1974 | 20 stycznia 1977 |
| Ronald Reagan |  |
|
20 stycznia 1981 | 20 stycznia 1989 |
| George H.W. Bush |  |
|
20 stycznia 1989 | 20 stycznia 1993 |
| George W. Bush |  |
|
20 stycznia 2001 | 20 stycznia 2009 |
| Donald J. Trump |  |
|
20 stycznia 2017 |
Urzędujący gubernatorzy stanów z ramienia Partii Republikańskiej[edytuj]
| Stan | Pieczęć stanu | Gubernator | Wizerunek | Od |
|---|---|---|---|---|
|
 |
Robert Bentley |  |
17 stycznia 2011 |
|
 |
Doug Ducey |  |
5 stycznia 2015 |
|
 |
Asa Hutchinson |  |
13 stycznia 2015 |
|
 |
Dennis Daugaard |  |
8 stycznia 2011 |
|
 |
Doug Burgum |  |
15 Grudnia 2016 |
|
 |
Rick Scott | .jpg) |
4 stycznia 2011 |
.svg){kind=small}
|
 |
Nathan Deal |  |
10 stycznia 2011 |
|
 |
Butch Otter |  |
1 stycznia 2007 |
|
|
 |
Bruce Rauner |  |
12 stycznia 2015 |
|
|
 |
Eric Holcomb | .jpg) |
9 stycznia 2017 |
|
 |
Terry Branstad |  |
14 stycznia 2011 |
|
 |
Sam Brownback |  |
10 stycznia 2011 |
|
 |
Henry McMaster |  |
24 stycznia 2017 |
|
 |
Matt Bevin |  |
8 grudnia 2015 |
|
 |
Paul LePage |  |
10 stycznia 2011 |
|
.svg) |
Larry Hogan |  |
21 stycznia 2015 |
|
|
 |
Charlie Baker |  |
8 stycznia 2015 |
|
|
 |
Rick Snyder |  |
1 stycznia 2011 |
|
.svg) |
Phil Bryant |  |
10 stycznia 2012 |
|
 |
Eric Greitens |  |
9 stycznia 2017 |
|
 |
Pete Ricketts |  |
8 stycznia 2015 |
|
 |
Brian Sandoval |  |
3 stycznia 2011 |
|
 |
Chris Sununu |  |
5 stycznia 2017 |
|
 |
Chris Christie |  |
19 stycznia 2010 |
|
 |
Susana Martinez |  |
1 stycznia 2011 |
|
|
 |
John Kasich |  |
10 stycznia 2011 |
|
 |
Mary Fallin | 10 stycznia 2011 | |
|
 |
Bill Haslam |  |
15 stycznia 2011 |
|
|
 |
Greg Abbott |  |
20 stycznia 2015 |
|
 |
Gary Herbert |  |
11 sierpnia 2009 |
|
 |
Phil Scott |  |
5 stycznia 2017 |
|
 |
Scott Walker |  |
3 stycznia 2011 |
|
 |
Matt Mead |  |
3 stycznia 2011 |
Zobacz też[edytuj]
Przypisy
- ↑ Paweł Zaremba: Historia Stanów Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992, s. 147–149. ISBN 83-11-07991-9.
- ↑ Paweł Zaremba: Historia Stanów Zjednoczonych. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992, s. 149. ISBN 83-11-07991-9.
- ↑ Loren Fulton (red.): The Cook Political Report. The 2014 Political Environment (ang.). Cook Political Report, 6 marca 2014. [dostęp 2014-03-11]. s. 11.
Linki zewnętrzne[edytuj]
- Grand Old Party (ang.)
