Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (Maroko)
| Państwo | |
|---|---|
| Skrót |
PJD |
| Lider | |
| Data założenia |
1998 |
| Ideologia polityczna |
islamska demokracja |
Partia Sprawiedliwości i Rozwoju[1], PJD (arabski: حزب العدالة والتنمية; tamazight: ⴰⴽⴰⴱⴰⵔ ⵏ ⵜⴰⵏⵣⵣⴰⵔⴼⵓⵜ ⴷ ⵜⴰⵏⴼⵍⵉⵜ Akabar en Tnezzarfut ed Tneflit, KNN; francuski: Parti de la justice et du développement, PJD) – marokańska partia polityczna. Od 29 listopada 2011 roku do 10 września 2021 była partią rządzącą[2], opowiada się za islamską demokracją.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Tło historyczne
[edytuj | edytuj kod]Pierwszym zorganizowanym islamistycznym ugrupowaniem w Maroku było Stowarzyszenie Młodzieży Islamskiej (arabski: Asz-Szabiba al-Islamijja)[3], które zostało założone w 1969 roku. Deklarowane przez stowarzyszenie cele obejmowały: umoralnienie społeczeństwa, arabizację edukacji i wprowadzenie prawa islamskiego[3]. W połowie lat 70. XX wieku stowarzyszenie zaczęło się rozpadać, głównie na skutek skandalu związanego z oskarżeniem założyciela – Abd al-Karim Mutiego, o zamach na marokańskiego polityka.
W 1996 jeden z odłamów powstałych po rozłamie stowarzyszenia – Al-Dżamma al-Islamijja (przemianowany później na Reforma i Odnowa) przyłączył się do małej partii o nazwie Ruch Ludowo-Demokratyczny i Konstytucyjny (arabski: Al-Harakaasz-Szabijjaad-Dimukratijjawaad-Dusturijja). Rok później, połączonej partii udało się wystawić kandydatów, a następnie zdobyć 9 miejsc w parlamencie[3].
W 1998 roku Ruch Ludowo-Demokratyczny i Konstytucyjny zmienił nazwę na Partia Sprawiedliwości i Rozwoju[3].
Wybory parlamentarne w 2002 roku
[edytuj | edytuj kod]W wyborach parlamentarnych w 2002 roku, przeprowadzonych 27 września 2002 roku, partia zdobyła 42 z 325 miejsc[4], wygrywając w większości okręgów, w których wystawiała kandydatów.
Wybory parlamentarne w 2007 roku
[edytuj | edytuj kod]W wyborach parlamentarnych w 2007 roku, przeprowadzonych w dniu 7 września 2007 roku, PJD zdobyła 46 z 325 mandatów[5][6], stając się największą partią opozycyjną. W 2008 roku przywódcą partii został wybrany Abdelilah Benkirane[7].
Wybory parlamentarne w 2011 roku
[edytuj | edytuj kod]W wyborach parlamentarnych w 2011 roku zdobyła 107 miejsc[6] stając się partią rządzącą. 29 listopada 2011 roku Abdelilah Benkirane został wybrany premierem[8][9]. Jego nowy rząd dążył do osiągnięcia średniego wzrostu gospodarczego w wysokości 5,5 procent rocznie[9], a także do zmniejszenia stopy bezrobocia do z 9,1 do 8 procent do końca 2016 roku[9].
Poglądy polityczne
[edytuj | edytuj kod]Partia Sprawiedliwości i Rozwoju określana jest jako "umiarkowanie islamistyczna"[1], natomiast sama określa się jako "narodowa partia polityczna o islamskich ramach odniesienia"[3]. Akceptuje doktrynalną i konstytucyjną prawowitość władzy religijnej, uznaje króla jako duchową i świecką głowę państwa[3][10].
W 2004 roku Partia prowadziła kampanię przeciwko zwiększaniu minimalnego wieku zawierania małżeństw z 15 do 18 lat, przeciwko nadawaniu kobietom praw do rozwodów, ograniczaniu wielożeństwa, a także przeciwko zniesieniu obowiązku posłuszeństwa na rzecz wieloodpowiedzialności[3].
Poparcie w wyborach
[edytuj | edytuj kod]| Data wyborów | Ilość uzyskanych głosów | % uzyskanych głosów | Ilość mandatów | +/– |
|---|---|---|---|---|
| 1997[3] | 9/325
|
– | ||
| 2002[4] | 42/325
|
 33
| ||
| 2007[5] | 503,396 | 10,9% | 46/325
|
4
|
| 2011[11] | 1,080,914 | 22,8% | 107/395
|
61
|
| 2016[12] | 1,571,659 | 31,65% | 125/395 [13]
|
18
|
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Maroko. Partie polityczne, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-06-04].
- ↑ Maroko: Porażka rządzącej od 10 lat partii w wyborach parlamentarnych. s. wnp.pl. [dostęp 2021-09-11].
- ↑ a b c d e f g h Mariusz Turowski, Bracia Muzułmanie. Neo-orientalizm a mit islamskiego radykalizmu, ISNI, s. 28–29, ISSN 1732-2448 [dostęp 2020-06-04] (pol.).
- ↑ a b MAROC : Elections parlementaires en Majliss-annouwab, 2002 [online], archive.ipu.org [dostęp 2020-06-06].
- ↑ a b Moroccans favor conservative party instead of ushering in Islamic party - International Herald Tribune [online], web.archive.org, 14 października 2008 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2008-10-14].
- ↑ a b Morocco country update - European Forum - for Democracy and Solidarity [online], web.archive.org, 10 września 2014 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-10].
- ↑ Abdelillah Benkirane élu à la tête du PJD - Jeunes Du Maroc, Portail des Jeunes - JDM Magazine [online], web.archive.org, 5 kwietnia 2012 [dostęp 2020-06-04] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-05].
- ↑ Le Parti justice et développement aux portes du pouvoir [online], France 24, 26 listopada 2011 [dostęp 2020-06-04] (fr.).
- ↑ a b c Morocco's new govt targets 5.5 pct GDP growth, „Reuters”, 19 stycznia 2012 [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ Amr Hamzawy, Party for Justice and Development in Morocco: Participation and Its Discontents [online], Carnegie Endowment for International Peace [dostęp 2020-06-04] (ang.).
- ↑ Morocco country update - European Forum - for Democracy and Solidarity [online], web.archive.org, 10 września 2014 [dostęp 2020-06-06] [zarchiwizowane z adresu 2014-09-10].
- ↑ Bernabé López García, The 2016 parliamentary elections in Morocco: context and interpretations [online], 9 marca 2017 [dostęp 2020-06-05].
- ↑ LE MATIN, Le Matin - Le PJD toujours en tête avec 125 sièges, suivi du PAM avec 102 sièges. [online], Le Matin [dostęp 2020-06-05] (fr.).