Paszczak papuaski
| Podargus papuensis[1] | |
| Quoy i Gaimard, 1830 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
paszczak papuaski |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Paszczak papuaski[3], zmrocznik papuaski[4] (Podargus papuensis) – gatunek ptaka z rodziny paszczaków (Podargidae), której jest największym przedstawicielem[4]. Występuje w lesistych obszarach północno-wschodniej Australii (głównie półwysep Jork), wschodniej Indonezji, Papui-Nowej Gwinei oraz na pomniejszych wyspach[5].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Obecnie Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz autorzy Handbook of the Birds of the World uznają paszczaka papuaskiego za gatunek monotypowy[6][7]. Wcześniej niektórzy autorzy proponowali wyróżnienie trzech podgatunków: P. p. papuensis, P. p. baileyi oraz P. p. rogersi[5][6][8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Charakterystyczne dla wszystkich paszczaków są wielkie głowy i szerokie dzioby, jakby nieproporcjonalne do reszty wąskiego ciała z długimi, szpiczasto zakończonymi skrzydłami i ogonem. Wokół dzioba wystają szczeciniaste pióra. Całość upierzenia utrzymana jest w tonacji szaro-rdzawej z wzorami imitującymi korę drzew, która jest naturalnym tłem dla odpoczywającego w dzień ptaka. Samce są nieco większe i o wzorach bardziej „marmurkowych”. Samice zaś mają więcej barwy rudej. Oczy są duże i czerwone, nogi krótkie i krępe.
Średnie wymiary[edytuj | edytuj kod]
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Biotop[edytuj | edytuj kod]
Tropikalne i subtropikalne lasy niżej położonych obszarów, przy czym unika najbardziej wilgotnych i gęstych zadrzewień.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Aktywny nocą, podczas której poluje na drobne zwierzęta. Dzień spędza, podobnie jak sowy, przyczajony przy pniu lub na grubej gałęzi. Głośne odgłosy paszczaków papuaskich przypominają gwizdanie lub wycie (uuuum) i są słyszane głównie tuż po zmierzchu i przed samym świtem. Prowadzą raczej samotniczy tryb życia, łącząc się jedynie w pary.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Żywi się owadami, jaszczurkami, żabami i małymi gryzoniami. Istnieje teoria, że wydzielany z gardzieli paszczaka odór przyciąga muchy, obserwowano bowiem paszczaki przyczajone z otwartym dziobem i łapiące siadające w dziobie owady[9].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Okres rozrodczy przypada pomiędzy sierpniem a styczniem[5]. Ptaki tworzą stałe pary na lata. Gniazdo stanowi kilka patyków ułożonych w rozwidleniu grubszych gałęzi. Samica składa 1–2 białe jaja. Wysiadują obydwoje rodzice przez 25–27 dni.
Status[edytuj | edytuj kod]
IUCN uznaje paszczaka australijskiego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji nie została oszacowana. Ze względu na brak istotnych zagrożeń i dowodów na spadki liczebności BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za stabilny[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Podargus papuensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Podargus papuensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Podargidae Bonaparte, 1838 - paszczaki - Frogmouths (Wersja: 2015-09-13). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ a b Penny Olsen: Sowy i lelkowate (w:) Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 350–352. ISBN 83-85152-34-2.
- ↑ a b c Graham Pizzey, Frank Knigth: Field Guide to the Birds of Australia. Sydney: HarperCollinsPublishers, 1997, s. 308. ISBN 0-207-18013-X. (ang.).
- ↑ a b c d Holyoak, D.T.: Papuan Frogmouth (Podargus papuensis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ F. Gill, D. Donsker, P. Rasmussen (red.): Frogmouths, Oilbird, potoos, nightjars. IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-02-24]. (ang.).
- ↑ Paszczak papuaski w bazie Avibase. [dostęp 2020-02-24].
- ↑ Sposób paszczaków na muchy. [dostęp 2011-11-11]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagranie głosu i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).