Patyczak peruwiański
| Oreophoetes peruana | |||
| (Saussure, 1868) | |||
 Dorosła samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
patyczak peruwiański | ||
| Synonimy | |||
| |||
Patyczak peruwiański (Oreophoetes peruana) – gatunek owada z rzędu straszyków i rodziny Diapheromeridae.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek ten opisany został w 1868 roku przez Henriego de Saussure jako Bacteria peruana. Po rewizji rodzaju z 2002 roku należą do niego dwa podgatunki[1][2]:
- Oreophoetes peruana peruana (Saussure, 1868)
- Oreophoetes peruana nigripes (Scudder, 1875)
Opis[edytuj | edytuj kod]
Jest to nieduży straszyk o ciele długości od 52 do 64 mm[1] (wg innych źródeł 6–8 cm[3]). Samiec smuklejszy od samicy[3]. Głowa ma kształt zaokrąglonego prostokąta, płaskie ciemię i małe, półkuliste oczy. Uda przednich odnóży są proste i krótsze od ich goleni. Podgatunek nominatywny (O. p. peruana) ma cztery czarne kropki na głowie, a tułów i odwłok czarne z czerwonymi, pomarańczowymi lub żółtymi podłużnymi pasami. Podgatunek O. p. nigripes ma ciało czarne z żółtymi: całą głową i przedpleczem, przodem i tyłem śródplecza i zaplecza oraz trzema ostatnimi segmentami odwłoka. Odnóża u tego podgatunku są czarne z żółtawoczarnymi stopami. Pomiędzy podgatunkami występują też niewielkie różnice w genitaliach samców[1].
Jaja opisano tylko u podgatunku nominatywnego. Są jasnobrązowe do rudobrązowych z ciemniejszymi kropkami. Kształt mają prawie okrągły w widoku bocznym i zaokrąglenie rombowaty w przekroju poprzecznym. Wieczko jest podługowato-owalne z grupką szczecin pośrodku. Płytka mikropilowa jest wydłużona i sięga wieczka, natomiast linia środkowa jest krótka[1].
Mechanizm obronny[edytuj | edytuj kod]
W przedtułowiu tych larw, jak i dorosłych znajdują się gruczoły obronne, uchodzące tuż za głową. Podrażnione patyczaki wydzielają ich produkty w postaci białych kropli lub, rzadziej, rozpylają ją. Niezdolne są do jej wydzielania jedynie w trakcie wylinki, lecz zdolność ta powraca już w kilka minut po niej. Jest to możliwe dzięki temu, że oskórek gruczołów nie jest z nich usuwany w całości i znajdująca się w nich wydzielina nie jest tracona razem z nim. Jedynym składnikiem lotnym produktu gruczołów jest chinolina. Substancja ta działa drażniąco i chroni patyczaki przed atakami mrówek, karaczanów, pająków i płazów bezogonowych. Patyczaki peruwiańskie są jedynymi znanymi zwierzętami wytwarzającymi chinolinę[4].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Owad neotropikalny, zasiedlający górzyste rejony Peru i Ekwadoru[2][1].
Hodowla[edytuj | edytuj kod]
Podgatunek O. p. peruana jest popularnym owadem terrarystycznym, hodowanym od 1984 roku. Owady w hodowlach pochodzą z populacji zamieszkującej dolinę Rio Shilcayo. W warunkach hodowlanych żywi się paprociami[1]. Rozmnaża się płciowo, jak i partenogenetycznie. Zdarzają się też gynandromorfy. Zaleca się temperaturę 15–22 °C, wilgotność 70–85% i terrarium o wymiarach 30×30×30 cm dla 6 osobników. Jaja klują się po 2–3 miesiącach, larwy przechodzą ostatnią wylinkę po 3–4 miesiącach, a imago żyją do 10 miesięcy[3].
-
Samiec -
Spód odwłoka u larwy: po lewej samica, po prawej samiec -
Zbliżenie na głowę – charakterystyczne dla podgatunku nominatywnego 4 czarne kropki -
O. p. peruana -
Nerecznica samcza – paproć wykorzystywana w hodowlach gatunku jako roślina karmowa
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f O. Zompro. A revision of Oreophoetes Rehn, 1904, and description of a new genus (Insecta: Phasmatodea: Anareolatae: Diapheromeridae: Diapheromerinae: Oreophoetini). „Revue Suisse De Zoologie”. 109, s. 143–153, 2002.
- ↑ a b Paul Brock, David C. Eades, Daniel Otte, Ed Baker, Thies Büscher: Sipyloidea sipylus (Westwood, 1859). [w:] Phasmida Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2017-04-20].
- ↑ a b c Bartosz Rom: Oreophoetes peruana – patyczak peruwiański. [w:] terrarium.com.pl [on-line]. [dostęp 2017-04-23].
- ↑ T. Eisner, R.C. Morgan, A.B. Attygalle, S.R. Smedley, K.B. Herath, J. Meinwald. Defensive production of quinoline by a phasmid insect (Oreophoetes peruana). „Journal of Experimental Biology”. 200, s. 2493–2500, 1997.