Pawłosiów
wieś | |
Pałac Siemieńskich w Pawłosiowie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2021) |
1848[2] |
Strefa numeracyjna |
16 |
Kod pocztowy |
37-500[3] |
Tablice rejestracyjne |
RJA |
SIMC |
0607890[4] |
Położenie na mapie gminy Pawłosiów | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego | |
49°59′45″N 22°38′47″E/49,995833 22,646389[1] | |
Strona internetowa |
Pawłosiów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Pawłosiów[4][5].
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0607908 | Dół | część wsi |
0607914 | Góra | część wsi |
0607943 | Ścieżki | przysiółek |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Pawłosiów.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Miejscowość założona w XV wieku wymieniana jako Pawlowosolo, Pawlowosyolo, Pawlowo Syolo – w 1444 r. sołectwo w części wsi z pałacem dzierżył Jan Łysakowski z Łysakowa w województwie sandomierskim. Własność m.in. Odrowążów, jarosławskich jezuitów aż do kasaty zakonu w 1773, potem rządu austriackiego i wystawiona na licytację. W XVIII wieku na murach starszego założenia powstaje tu klasycystyczny dwór murowany Wilhelma Siemieńskiego, herbu Dąbrowa, właściciel Biecza, Ropy i Magierowa, który nabył te dobra w 1777. W 1794 wieś wymieniana pod nazwą Pawłosiów. W 1888 roku Wilhelm Stanisław Siemieński gościł tu następcę tronu Austro-Węgier arcyksięcia Rudolfa. W tym okresie powstała tu też hodowla bydła rasy angielskiej i bogata biblioteka i kolekcja sztuki. Pałac rozbudowany na początku XX wieku, uległ całkowitemu zniszczeniu w 1915 w czasie bitwy prusko-rosyjskiej. Sam pałac nie został odbudowany, zachowała się część zabudowań.
W 1944 w wyniku reformy rolnej pałac stał się siedzibą Gimnazjum Rolniczego, później Technikum Weterynaryjnego. Obecnie znajduje się tu Technikum i Zasadnicza Szkoła Ogrodnicza.
7 lipca 1943 wieś została spacyfikowana przez Gestapo, oddziały wojska i żandarmerii niemieckiej. W pacyfikacji brali udział funkcjonariusze Gestapo z Jarosławia – Franz Schmidt, Kiernbach, Doppke oraz żandarm Dietschon. W czasie akcji zamordowano 3 osoby a trzy inne wywieziono do obozu[6].
W latach 1954–1972 wieś była siedzibą gromady Pawłosiów.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kapliczka św. Antoniego, mur. XVIII wiek
- Kapliczka mur. ok. poł. XIX wieku
- Kapliczka MB Niepokalanej, mur. 1904
- zespół dworski:
- dwór, ob. Internat ZSZ, mur, 1 poł. XIX w., przebud. pocz. XX wieku
- dom ogrodnika, mur. k. XIX w
- spichlerz, ob. mur. 2 poł XIX
- powozownia, obok sala gimnastyczna
- ujeżdżalnia, ob. sale lekcyjne, mur. 2 poł. XIX w
- ogrodzenie, mur. 2 poł, XIX w
- park krajoznawczy, pocz. XX w
- czworaki, mur. poł. XIX w
Sport
[edytuj | edytuj kod]W miejscowości działa założony w 1948 klub piłki nożnej Czarni Pawłosiów. W sezonie 2019/2020 klub występuje w lidze okręgowej, w grupie Jarosław[7].
Ludzie związani z Pawłosiowem
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 98539
- ↑ Raport o stanie gminy Pawłosiów. Stan mieszkańców na dzień 31.12.2021 [dostęp 2022-10-20] s. 7
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 906 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa: Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza, 1981, s. 286.
- ↑ Portal 90minut.pl
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pawłosiów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 904 .
- Pałac Siemieńskich w Pawłosiowie. zsopawlosiow.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-05)].
- Portal o wsi Pawłosiów
- Strona internetowa Klubu Sportowego "Czarni" Pawłosiów