Paweł Ratajewicz
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód | |
Paweł Ratajewicz (ur. 1818 w Parczewie, zm. 4 czerwca 1885 w Tomaszowie Lubelskim)[1] – polski aktor i reżyser, dyrektor teatrów prowincjonalnych, przedsiębiorca teatralny.
Wczesne lata[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny szlacheckiej (herbu Rękopiór). Uczęszczał do szkół w Bielsku, Pińczowie i Lublinie. Zanim rozpoczął karierę teatralną pracował w sądownictwie[1].
Zarządzanie zespołami teatralnymi[edytuj | edytuj kod]
Pierwszy zespół teatralny zorganizował w 1843 r. w Płońsku, wspólnie z Wilhelmem Urbanem. Następnie współpracował z Janem Chrzcicielem Okońskim, kierując zespołem występującym w Siedlcach i Krasnymstawie. Od 1844 r. kierował samodzielnie zespołem teatralnym. Był jednym z najbardziej ruchliwych i przedsiębiorczych zarządców teatrów prowincjonalnych. Jego zespół występował w takich miejscowościach, jak: Tomaszów Lubelski, Zwierzyniec, Radzyń, Chełm, Krasnystaw[2], Konin, Zamość, Hrubieszów, Włodawa, Parczew, Łuków, Żelechów, Garwolin, Puławy, Janów, Płock, Łomża, Suwałki, Kalisz, Sieradz, Łęczyca, Ciechanów, Międzyrzec, Radom, Lublin, Łęczna, Kielce, Solec, Busko, Kobryń, Brześć, Włocławek, Piotrków, Częstochowa, Dąbrowa, Kutno, Ciechanów, Ciechocinek[3], Mariampol, Kalwaria, Dęblin, Grójec i Staszów. Współpracował również z warszawskimi teatrami ogródkowymi: "Antokol" i "Pod Lipką". Okresowo zawierał współpracę z innymi przedsiębiorcami teatralnymi, np. z Tomaszem Andrzejem Chełchowskim (1857) i Janem Chrzcicielem Okońskim (1867). Repertuar wzorowany był na repertuarze Warszawskich Teatrów Rządowych. Jego zespół był pierwszym, który wystawił Halkę na prowincji[1].
Kariera aktorska[edytuj | edytuj kod]
Debiutował w zespole Tomasza Andrzeja Chełchowskiego w Lublinie w 1835 r. Był z tym zespołem związany do 1841 r. W kolejnych latach grał w zespołach: Jana Chrzciciela Okońskiego, Kajetana Nowińskiego i Marcelego Trapszy, a także we własnym zespole. Był aktorem komediowym, charakterystycznym. Wystąpił m.in. w rolach: Bartłomieja Wilczura (Szlachectwo duszy)[4], Cześnika (Zemsta), Dratewki (Bankructwo partacza Alojzego Żółkowskiego) i Ignacego (Marcowy kawaler)[1].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Był dwukrotnie żonaty: z Marianną z Zawistowskich oraz z Amelią Niemczykiewicz. Obie jego żony były aktorkami. Jego synem z pierwszego małżeństwa był aktor i przedsiębiorca teatralny Feliks Ratajewicz.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Ratajewicz Paweł, [w:] Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, Warszawa: PWN, 1973, s. 1973.
- ↑ Agnieszka Szykuła-Żygawska, Wędrowne trupy teatralne w XIX wiecznym Krasnymstawie, „Nestor : czasopismo artystyczne” (nr 2), 2012, s. 26 [dostęp 2023-02-01].
- ↑ Zbigniew Skorwider, Działalność kulturalno-oświatowa w Ciechocinku, „Jantarowe Szlaki” (nr 1), Bałtycka Biblioteka Cyfrowa, 1986, s. 36 [dostęp 2023-11-29].
- ↑ No 33 W teatrze p. Spahna Towarzystwo Dramatyczne pod dyrekcją Pawła Ratajewicza, w sobotę dnia 17 (29) listopada 1873 roku, przedstawi komedja w 3-ch aktach Szlachectwo Duszy, zakończy komedjo-opera w 1-m akcie, z francuzkiego Czuła Struna, Biblioteka Cyfrowa Polona, 1873 [dostęp 2023-10-30].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Paweł Ratajewicz, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2022-11-10].