Pałac Wodzickich w Krakowie
 nr rej. A-43 5.06.1931 oraz 28.03.1973
| |
 Pałac Wodzickich w Krakowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku | |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
 50°03′49,70″N 19°56′21,42″E/50,063806 19,939283
| |
Pałac Wodzickich w Krakowie – wczesnoklasycystyczny pałac z bogato dekorowaną fasadą powstały około 1780 r. z połączenia dwóch kamienic i przebudowany na pałac przez starostę krakowskiego Przebedowskiego. Pałac znajduje się przy ul. św. Jana 11.
Pierwotny pałac, zw. niekiedy „Pałacem Przebendowskich”, powstał w tym miejscu ok. 1741 r. w wyniku połączenia i przebudowy dwóch sąsiadujących ze sobą gotyckich kamieniczek. Zachowały się z nich dwa portale z XV i XVI w. Wzniesiona wtedy budowla była rozłożona na planie prostokąta i ustawiona równolegle do ulicy[1].
Po pożarze z 1781 roku został zakupiony przez Franciszka Wodzickiego i przebudowany zgodnie z projektem Jana Ferdynanda Naxa. Frontowa elewacja pałacu jest symetryczna, cechuje się siedmiopolowym podziałem, którego rytm wyznaczają okazałe pilastry oraz imponująca attyka w typie balustrady z wazonami. Na szczycie attyki znajduje się wielki kartusz z herbem rodu Wodzickich (Leliwa) otoczony rzeźbami (m.in. Diany). Dobrze zachowały się także wnętrza pierwszego piętra budynku, gdzie znajdują się oryginalne stiuki, polichromie, boazerie, intarsjowane posadzki i kominek.
Z pałacem Wodzickich wiąże się kilka wydarzeń historycznych. W 1830 r. rezydencja należała do Stanisława Wodzickiego, prezesa Senatu Rządzącego Rzeczypospolitej Krakowskiej. Był on uważany za zwolennika polityki Metternicha i dlatego w grudniu owego roku przed pałacem zebrała się ogromna manifestacja ludności domagającej się ustąpienia Wodzickiego z zajmowanego stanowiska, co też niebawem nastąpiło. W 1848 r. manifestujące tłumy krakowian domagały się od urzędującego w pałacu komisarza Maurycego Deyma, naczelnika urzędu cyrkularnego Krakowa, aby uwolnił więźniów politycznych. Wydarzenie to upamiętnił Teofil Lenartowicz, który przedstawił na rysunku fasadę pałacu i tłum demonstrantów.
Rezydencja przetrwała okres II wojny światowej. Podczas prac konserwatorskich prowadzonych po 1945 r. odkryto wspomnianą polichromię i belkowane renesansowe stropy. Po odrestaurowaniu pałac został przeznaczony na siedzibę Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP)[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adamczewski Jan, Kraków od A do Z, Krajowa Agencja Wydawnicza, Kraków 2002, s. 300–301.
- Rożek M., Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006, s. 82–92.