Pelé
 |
Ten artykuł od 2011-07 wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Możliwe, że ten artykuł w całości albo w części zawiera informacje nieprawdziwe. Informacje bez źródeł w każdej chwili mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Pomóż Wikipedii i dodaj przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości prosimy usunąć szablon {{Dopracować}} z kodu tego artykułu. |
| Pelé | ||
 Pelé w 2010 roku |
||
| Imię i nazwisko | Edson Arantes do Nascimento | |
| Data i miejsce urodzenia |
23 października 1940 Três Corações, Brazylia  |
|
| Pseudonim | Pelé, O Rei (Król) Pérola Negra (Czarna Perła) Dico (przez rodzinę) |
|
| Pozycja | napastnik | |
| Wzrost | 173 cm | |
| Kariera juniorska | ||
|---|---|---|
| 1952-1956 | Bauru AC | |
| Kariera seniorska | ||
| Lata | Klub | M (G) |
| 1956-1974 1975-1977 |
Santos FC New York Cosmos Ogólnie |
605 (589) 64 (37) 669 (626) |
| Reprezentacja narodowa | ||
| Lata | Reprezentacja | |
| 1957-1971 | Brazylia |
92 (77) |
| Dorobek medalowy | ||||||||||||||||
|
||||||||||||||||
_-_ribbon_bar.png){kind=small}
Pelé, właśc. Edson Arantes do Nascimento (ur. 23 października 1940 w Três Corações) – brazylijski piłkarz. Obecnie honorowy prezydent New York Cosmos.
Spis treści
Kariera klubowa[edytuj | edytuj kod]
Pelé od urodzenia był związany z futbolem. Jego ojciec, João Ramos do Nascimento był środkowym napastnikiem, lecz kontuzja uniemożliwiła mu kontynuowanie kariery. Jego rodzina nie należała do zamożnych i jako chłopiec dorabiał jako pucybut. Pelégo poznał były reprezentant Brazylii, Waldemar de Brito i zachwycony jego talentem, uczynił go piłkarzem Santos FC, gdzie zadebiutował w wieku 15 lat (7 września 1956) w meczu przeciwko Corinthians Santo André (7-1) strzelając jedną z bramek. Ostatnim występem był mecz z Ponte Preta, wygrany przez Santos 2-0. Działo się to 2 października 1974. Pelé występował w Santosie 18 lat, a zdobył z nim Puchar Interkontynentalny i Klubowy Puchar Ameryki Południowej.
W 1974 roku Pelé zdecydował o zakończeniu kariery. Pożegnalny mecz oglądało z trybun ponad 200 tys. kibiców. Po pewnym czasie postanowił kontynuować karierę w klubie New York Cosmos, gdzie wówczas grali inni znani piłkarze. Ostatni oficjalny mecz z jego udziałem odbył się 1 października 1977 roku. Spotkały się w nim drużyny: Cosmosu i Santosu, a w każdym z klubów rozegrał po jednej połowie.
Pelé w reprezentacji Brazylii[edytuj | edytuj kod]
Pelé zadebiutował w reprezentacji Brazylii w wieku zaledwie 17 lat w meczu rozegranym 7 lipca 1957 w Rio de Janeiro przeciwko Argentynie. Zdobył w tym meczu gola, ale Brazylia przegrała 1-2. Był to zarazem jedyny występ w barwach "canarinhos", w którym strzelił bramkę i zszedł z boiska pokonany. Mimo młodego wieku został zabrany na mistrzostwa świata w 1958 roku w Szwecji. Początek tych mistrzostw Brazylia z Pelém na ławce rezerwowych grała słabo. Wtedy trener Feola postanowił zaryzykować i wystawił go do pierwszego składu. Jego gra wprawiła kibiców w zachwyt, zaś Brazylia wygrała mistrzostwa. W nagrodę za występ dostał od miasta nowy samochód. Po mistrzostwach, jako gwiazda Santosu zdobywał mistrzostwa stanu São Paulo.
Na kolejnych mistrzostwach świata w Chile zagrał tylko w dwóch meczach, gdyż doznał kontuzji. Mistrzostwa świata w Anglii były w wykonaniu Brazylijczyków bardzo nieudane, a sam Pelé nie mógł rozwinąć skrzydeł, gdyż padał ofiarą fauli. Na kolejne mistrzostwa świata w Meksyku, mimo deklaracji, że na nich nie wystąpi, pojechał. Zdobył tam mistrzostwo, a drużyna, w której grał, uchodzi za jedna z najlepszych w historii. Po zakończeniu mistrzostw zrezygnował z występów w reprezentacji.
Pelé wystąpił w 91 oficjalnych meczach reprezentacji narodowej i strzelił w nich 77 bramek. Razem z drużyną Brazylii zanotował 66 zwycięstw, 14 remisów i 11 porażek. Gole strzelał w 51 meczach (w 40 nie wpisał się na listę strzelców), siedmiokrotnie popisując się hat-trickiem (w tym dwukrotnie w meczach z Francją). Dwanaście razy zdobył 2 bramki, a 32 razy jednego gola. Wystąpił przeciwko 29 drużynom narodowym, najwięcej przeciw Argentynie – 10 razy. Najczęściej (dziesięciokrotnie) trafiał do bramki Paragwaju.
Łącznie wystąpił w czterech edycjach mistrzostwach świata (1958, 1962, 1966 i 1970), które 3-krotnie z Brazylią wygrał. Zagrał w nich łącznie 14 meczów (12 zwycięstw, jeden remis i jedna porażka) i strzelił 12 bramek.
Uczestniczył tylko w jednym turnieju Copa América (1959), w którym poprowadził Brazylię do 4 zwycięstw i 2 remisów, a także zdobył koronę króla strzelców (8 goli w 6 meczach). To jednak (wobec 5 zwycięstw i 1 remisu Argentyny) okazało się nie wystarczające do zdobycia tytułu i Brazylia zajęła 2. miejsce.
Przygodę z kadrą narodową zakończył 18 lipca 1971 meczem z Jugosławią (2-2), także w Rio de Janeiro.
Wystąpił ponadto w 23 nieoficjalnych meczach Brazylii i zdobył w nich 18 bramek. Wśród nich jest występ przeciwko reprezentacji FIFA (6 listopada 1968, wygrany przez Brazylię 2-1) uważany przez niektóre źródła (zwłaszcza brazylijskie) za oficjalny, jednak FIFA w 2001 roku wykreśliła go z listy meczów oficjalnych.
Brazylia nigdy nie przegrała mając w składzie Pelégo i Garrinchę (32 mecze, 29 zwycięstw).
Pelé kontra drużyny narodowe[edytuj | edytuj kod]
| Przeciwnik | Mecze | Z | R | P | Gole |
|---|---|---|---|---|---|
 Argentyna |
10 | 4 | 2 | 4 | 8 |
 Paragwaj |
9 | 7 | 1 | 1 | 10 |
 Chile |
7 | 7 | 0 | 0 | 8 |
 Portugalia |
6 | 3 | 1 | 2 | 2 |
 Peru |
5 | 4 | 1 | 0 | 3 |
 Anglia |
4 | 4 | 0 | 0 | 1 |
 Bułgaria |
4 | 3 | 1 | 0 | 3 |
 Czechosłowacja |
4 | 2 | 2 | 0 | 4 |
 Meksyk |
4 | 3 | 0 | 1 | 2 |
 Egipt |
3 | 3 | 0 | 0 | 3 |
 RFN |
3 | 2 | 1 | 0 | 2 |
 Szwecja |
3 | 3 | 0 | 0 | 3 |
 Urugwaj |
3 | 2 | 0 | 1 | 0 |
 Walia |
3 | 3 | 0 | 0 | 4 |
 ZSRR |
3 | 2 | 1 | 0 | 3 |
 Austria |
2 | 1 | 1 | 0 | 1 |
 Francja |
2 | 2 | 0 | 0 | 6 |
 Jugosławia |
2 | 0 | 2 | 0 | 1 |
 Kolumbia |
2 | 2 | 0 | 0 | 1 |
 Wenezuela |
2 | 2 | 0 | 0 | 4 |
 Włochy |
2 | 1 | 0 | 1 | 1 |
 Algieria |
1 | 1 | 0 | 0 | 1 |
 Belgia |
1 | 1 | 0 | 0 | 3 |
 Boliwia |
1 | 1 | 0 | 0 | 1 |
 Dania |
1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
 Holandia |
1 | 0 | 0 | 1 | 0 |
 Polska |
1 | 1 | 0 | 0 | 0 |
 Rumunia |
1 | 1 | 0 | 0 | 2 |
 Szkocja |
1 | 0 | 1 | 0 | 0 |
| Suma | 91 | 66 | 14 | 11 | 77 |
Po zakończeniu kariery[edytuj | edytuj kod]
Tuż po końcu swojej piłkarskiej przygody Pelé został dyrektorem sportowym Santosu, a w 1995 roku objął stanowisko ministra sportu Brazylii, które piastował 3 lata. Próbował swoich sił jako komentator telewizyjny. Napisał książkę ze swoimi wspomnieniami. Grał w filmie Ucieczka do zwycięstwa (reż. John Huston). Wziął udział w promowaniu wielu firm. Były to m.in. PepsiCo, Coca-Cola, MasterCard, Puma.
W 1999 Międzynarodowy Komitet Olimpijski ogłosił go najlepszym sportowcem XX wieku. Pelé jest także ambasadorem dobrej woli UNESCO. Został odznaczony przez królową Elżbietę II honorową komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego.
1 sierpnia 2010 podczas turnieju (Copa NYC) zorganizowanego na Flushing Meadows - Corona Park ogłoszono reaktywację klubu, prezydentem honorowym Cosmosu Nowy Jork został Brazylijczyk Pelé[1].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1978 rozwiódł się z Rosemeri po dwunastu latach małżeństwa. Z tego związku ma trójkę dzieci: Kelly Christinę, Edinho oraz Jennifer. Miewał romanse, z których rodziło się jego potomstwo. W 2008 rozwiódł się ze swoją drugą żoną Assirą Seixas Lemos, z którą ma bliźnięta: Joshuę i Celeste.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Zasługi dla Kultury (2003, Brazylia)[2]
- Kawaler Legii Honorowej (1963, Francja)
- Honorowy Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (1997, Wielka Brytania)
Osiągnięcia i rekordy[edytuj | edytuj kod]
Pelé z 12 bramkami jest na piątym miejscu listy najskuteczniejszych strzelców mistrzostw świata, zaraz po Ronaldo (15 goli), Gerdzie Müllerze (14 goli) Miroslavie Klose (14 goli) i Juście Fontaine (13 goli). Poza tym jest jedynym piłkarzem, który ze swoją drużyną aż trzykrotnie zdobywał Puchar Świata (1958, 1962, 1970). Karierę czynnego piłkarza zakończył mając na koncie 1 281 goli i 1 363 rozegranych meczów[3]. Był autorem 92 hat-tricków. W jednym z meczów strzelił 8 bramek.
Sukcesy[edytuj | edytuj kod]
Mistrzostwa świata (1958) – 1 miejsce- Mistrzostwa świata (1962) – 1 miejsce
- Copa Libertadores (1962, 1963) – 2 × zwycięstwo
- Puchar Interkontynentalny (1962, 1963) – 2 × zwycięstwo
- Mistrzostwa świata (1970) – 1 miejsce
NASL (1977) – zwycięstwo
Przypisy
- ↑ - Cosmos Begin Anew, With Eye Toward M.L.S.
- ↑ Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2004 (port.). www2.cultura.gov.br. [dostęp 2014-02-11].
- ↑ Pelé. The King of football w FIFA.com (ang.)
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
|
|||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
|
|||||||
- Reprezentanci Brazylii w piłce nożnej
- Brazylijscy politycy
- Piłkarze FIFA 100
- Piłkarze New York Cosmos
- Piłkarze Santos Futebol Clube
- Uczestnicy Copa América 1959 Argentyna
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1958
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1962
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1966
- Uczestnicy Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1970
- Kawalerowie Legii Honorowej
- Odznaczeni Orderem Imperium Brytyjskiego
- Urodzeni w 1940
