Pelé

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Ten artykuł dotyczy brazylijskiego piłkarza. Zobacz też: inne osoby i pojęcia nazywane Pele.
Ten artykuł od 2011-07 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać (wiarygodne) źródła, najlepiej w formie dokładnych przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Pelé
Ilustracja
Pelé w 2010
Imię i nazwisko Edson Arantes do Nascimento
Data i miejsce
urodzenia		 23 października 1940
Três Corações, Brazylia
Pozycja napastnik, ofensywny pomocnik
Wzrost 173 cm
Kariera juniorska
1952–1956 Bauru AC
Kariera seniorska
Lata Klub M (G)
1956–1974
1975–1977		 Santos FC
New York Cosmos		 638 (619)
56 (31)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja M (G)
1957–1971  Brazylia 91 (77)
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Wikicytaty Cytaty w Wikicytatach
Minister sportu Brazylii Pelé i prezydent USA Bill Clinton, październik 1997

Pelé, właśc. Edson Arantes do Nascimento (ur. 23 października 1940 w Três Corações) – brazylijski piłkarz, działacz sportowy, polityk, honorowy prezydent New York Cosmos, w latach 1995–1998 minister sportu Brazylii.

Kariera klubowa[edytuj | edytuj kod]

Pelé od urodzenia był związany z piłką nożną. Jego ojciec, João Ramos do Nascimento był środkowym napastnikiem (CF) , lecz kontuzja uniemożliwiła mu kontynuowanie kariery. Jego rodzina nie należała do zamożnych i jako chłopiec dorabiał jako pucybut. Pelégo poznał były reprezentant Brazylii, Waldemar de Brito i zachwycony jego talentem, uczynił go piłkarzem Santos FC, gdzie zadebiutował w wieku 15 lat (7 września 1956) w meczu przeciwko Corinthians Santo André (7:1) strzelając jedną z bramek. Ostatnim występem był mecz z Ponte Preta, wygrany przez Santos 2:0. Działo się to 2 października 1974. Pelé występował w Santosie 18 lat, a zdobył z nim Puchar Interkontynentalny i Klubowy Puchar Ameryki Południowej.

W 1974 roku Pelé zdecydował o zakończeniu kariery. Pożegnalny mecz oglądało z trybun ponad 200 tys. kibiców. Po pewnym czasie postanowił kontynuować karierę w klubie New York Cosmos, gdzie wówczas grali inni znani piłkarze. Ostatni oficjalny mecz z jego udziałem odbył się 1 października 1977 roku. Spotkały się w nim drużyny: Cosmosu i Santosu, a w każdym z klubów rozegrał po jednej połowie.

Pelé w reprezentacji Brazylii[edytuj | edytuj kod]

Pelé zadebiutował w reprezentacji Brazylii w wieku zaledwie 17 lat w meczu rozegranym 7 lipca 1957 w Rio de Janeiro przeciwko Argentynie. Zdobył w tym meczu gola, ale Brazylia przegrała 1:2. Był to zarazem jedyny występ w barwach "canarinhos", w którym strzelił bramkę i zszedł z boiska pokonany. Mimo młodego wieku został zabrany na mistrzostwa świata w 1958 roku w Szwecji. Początek tych mistrzostw Brazylia z Pelém na ławce rezerwowych grała słabo. Wtedy trener Feola postanowił zaryzykować i wystawił go do pierwszego składu. Jego gra wprawiła kibiców w zachwyt, zaś Brazylia wygrała mistrzostwa. W nagrodę za występ dostał od miasta nowy samochód. Po mistrzostwach, jako gwiazda Santosu zdobywał mistrzostwa stanu São Paulo.

Na kolejnych mistrzostwach świata w Chile zagrał tylko w dwóch meczach, gdyż doznał kontuzji. Mistrzostwa świata w Anglii były w wykonaniu Brazylijczyków bardzo nieudane, a sam Pelé nie mógł rozwinąć skrzydeł, gdyż padał ofiarą fauli. Na kolejne mistrzostwa świata w Meksyku, mimo deklaracji, że na nich nie wystąpi, pojechał. Zdobył tam mistrzostwo, a drużyna, w której grał, uchodzi za jedną z najlepszych w historii. Po zakończeniu mistrzostw zrezygnował z występów w reprezentacji.

Pelé wystąpił w 91 oficjalnych meczach reprezentacji narodowej i strzelił w nich 77 bramek. Razem z drużyną Brazylii zanotował 66 zwycięstw, 14 remisów i 11 porażek. Gole strzelał w 51 meczach (w 40 nie wpisał się na listę strzelców), siedmiokrotnie popisując się hat-trickiem (w tym dwukrotnie w meczach z Francją). Dwanaście razy zdobył 2 bramki, a 32 razy jednego gola. Wystąpił przeciwko 29 drużynom narodowym, najwięcej przeciw Argentynie – 10 razy. Najczęściej (dziesięciokrotnie) trafiał do bramki Paragwaju.

Łącznie wystąpił w czterech edycjach mistrzostw świata (1958, 1962, 1966 i 1970), które 3-krotnie z Brazylią wygrał. Zagrał w nich łącznie 14 meczów (12 zwycięstw, jeden remis i jedna porażka) i strzelił 12 bramek.

Uczestniczył tylko w jednym turnieju Copa América (1959), w którym poprowadził Brazylię do 4 zwycięstw i 2 remisów, a także zdobył koronę króla strzelców (8 goli w 6 meczach). To jednak (wobec 5 zwycięstw i 1 remisu Argentyny) okazało się niewystarczające do zdobycia tytułu i Brazylia zajęła 2. miejsce.

Przygodę z kadrą narodową zakończył 18 lipca 1971 meczem z Jugosławią (2:2), także w Rio de Janeiro.

Wystąpił ponadto w 23 nieoficjalnych meczach Brazylii i zdobył w nich 18 bramek. Wśród nich jest występ przeciwko reprezentacji FIFA (6 listopada 1968, wygrany przez Brazylię 2:1) uważany przez niektóre źródła (zwłaszcza brazylijskie) za oficjalny, jednak FIFA w 2001 roku wykreśliła go z listy meczów oficjalnych.

Brazylia nigdy nie przegrała mając w składzie Pelégo i Garrinchę (32 mecze, 29 zwycięstw).

Pelé kontra drużyny narodowe[edytuj | edytuj kod]

Przeciwnik Mecze Z R P Gole
 Argentyna 10 4 2 4 8
 Paragwaj 9 7 1 1 10
 Chile 7 7 0 0 8
 Portugalia 6 3 1 2 2
 Peru 5 4 1 0 3
 Anglia 4 4 0 0 1
 Bułgaria 4 3 1 0 3
 Czechosłowacja 4 2 2 0 4
 Meksyk 4 3 0 1 2
 Egipt 3 3 0 0 3
 RFN 3 2 1 0 2
 Szwecja 3 3 0 0 3
 Urugwaj 3 2 0 1 0
 Walia 3 3 0 0 4
 ZSRR 3 2 1 0 3
 Austria 2 1 1 0 1
 Francja 2 2 0 0 6
 Jugosławia 2 0 2 0 1
 Kolumbia 2 2 0 0 1
 Wenezuela 2 2 0 0 4
 Włochy 2 1 0 1 1
 Algieria 1 1 0 0 1
 Belgia 1 1 0 0 3
 Boliwia 1 1 0 0 1
 Dania 1 1 0 0 0
 Holandia 1 0 0 1 0
 Polska 1 1 0 0 0
 Rumunia 1 1 0 0 2
 Szkocja 1 0 1 0 0
Suma 91 66 14 11 77

Po zakończeniu kariery[edytuj | edytuj kod]

Tuż po końcu swojej piłkarskiej przygody Pelé został dyrektorem sportowym Santosu, a w 1995 roku objął stanowisko ministra sportu Brazylii, które piastował 3 lata. Próbował swoich sił jako komentator telewizyjny. Napisał książkę ze swoimi wspomnieniami. Grał w filmie Ucieczka do zwycięstwa (reż. John Huston). Wziął udział w promowaniu wielu firm. Były to m.in. PepsiCo, Coca-Cola, MasterCard, Puma.

W 1999 Międzynarodowy Komitet Olimpijski ogłosił go najlepszym sportowcem XX wieku. Pelé jest także ambasadorem dobrej woli UNESCO. Został odznaczony przez królową Elżbietę II honorową komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego.

1 sierpnia 2010 podczas turnieju (Copa NYC) zorganizowanego na Flushing Meadows – Corona Park ogłoszono reaktywację klubu, prezydentem honorowym Cosmosu Nowy Jork został Brazylijczyk Pelé[1].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W 1978 rozwiódł się z Rosemeri po dwunastu latach małżeństwa. Z tego związku ma trójkę dzieci: Kelly Christinę, Edinho oraz Jennifer. Miewał romanse, z których rodziło się jego potomstwo. W 2008 rozwiódł się ze swoją drugą żoną Assirą Seixas Lemos, z którą ma bliźnięta: Joshuę i Celeste.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Osiągnięcia i rekordy[edytuj | edytuj kod]

Pelé z 12 bramkami jest na piątym miejscu listy najskuteczniejszych strzelców mistrzostw świata, zaraz po Miroslavie Klose (16 goli), Ronaldo (15 goli) , Gerdzie Müllerze (14 goli) i Juście Fontaine (13 goli). Poza tym jest jedynym piłkarzem, który ze swoją drużyną aż trzykrotnie zdobywał Puchar Świata (1958, 1962, 1970). Karierę czynnego piłkarza zakończył mając na koncie 1281 goli i 1363 rozegranych meczów[3]. Był autorem 92 hat-tricków. W jednym z meczów strzelił 8 bramek. Podczas gali w Zurychu w 2014 roku otrzymał honorową "Złotą Piłkę"[4].

Sukcesy[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ – Cosmos Begin Anew, With Eye Toward M.L.S.
  2. ↑ Ministério da Cultura: Ordem do Mérito Cultural 2004 (port.). www2.cultura.gov.br. [dostęp 2014-02-11].
  3. ↑ Pelé. The King of football w FIFA.com (ang.)
  4. ↑ Emotional Pele awarded Fifa Ballon d'Or Prix d'Honneur (ang.). goal.com. [dostęp 19 czerwca 2014].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pelé&oldid=52594324”