Frankolin jasnogłowy
| Campocolinus coqui | |||
| (A. Smith, 1836) | |||
 Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
frankolin jasnogłowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Frankolin jasnogłowy[5] (Campocolinus coqui) − gatunek średniej wielkości afrykańskiego ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae). Osiadły. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Wyróżnia się cztery podgatunki C. coqui[1][6], choć w przeszłości proponowano wiele innych, nieuznawanych obecnie[1][3]:
- C. coqui spinetorum (Bates, 1928) – Mauretania i Mali do północnej Nigerii.
- C. coqui maharao (W.L. Sclater, 1927) – południowa Etiopia, środkowa i wschodnia Kenia.
- C. coqui hubbardi (Ogilvie-Grant, 1895) – frankolin płowobrzuchy[5] – zachodnia i południowa Kenia, północna Tanzania.
- C. coqui coqui (A. Smith, 1836) – frankolin jasnogłowy[5] – Gabon, Demokratyczna Republika Konga do południowej Kenii i Ugandy oraz na południe do RPA.
Za podgatunek C. coqui uznawany był frankolin jarzębaty (C. schlegelii), obecnie klasyfikowany jako odrębny gatunek[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Wygląd zewnętrzny: Samiec ma jednolicie rudą głowę i jasny, gęsto prążkowany spód. Samica ma charakterystyczny, biało-czarny wzór na głowie. Młode ubarwione podobnie do samicy, ale jaśniejsze i z nakrapianym, a nie kreskowanym wierzchem.
Rozmiary: długość ciała: 20–25 cm.
Masa ciała: samiec 227–284 g, samica 218–259 g.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Środowisko[edytuj | edytuj kod]
Zamieszkuje siedliska trawiaste, włącznie z sawanną i luźnymi lasami, częsty również na terenach uprawnych.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Afryka, głównie na południe od równika, izolowane populacje w także w Mauretanii, Mali, Nigrze, Nigerii i Etiopii.
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Nasiona, zielone części roślin i owady.
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Gatunek monogamiczny.
Gniazdo to dobrze ukryte zagłębienie w ziemi wyścielone trawą, liśćmi i tym podobnym materiałem.
Okres lęgowy zależy od regionu: od maja do czerwca w Etiopii, lipiec w Nigerii, od końca sierpnia do marca w Demokratycznej Republice Konga i październik-kwiecień w Południowej Afryce.
Jaja: Samica frankolina jasnogłowego znosi 4–5 jaj. C. coqui coqui, żyjący na południu Afryki, znosi jaja o największym względnym ciężarze skorupy spośród wszystkich żyjących dziś ptaków, wynoszącym 29,1% ciężaru jaja[7].
Młode pozostają z rodzicami przez kilka miesięcy.
Status, zagrożenie i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Status według kryteriów Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN: gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie została oszacowana; ptak ten opisywany jest jako lokalnie od rzadkiego po pospolity. Ze względu na brak dowodów na spadki liczebności bądź istotne zagrożenia dla gatunku BirdLife International ocenia trend liczebności populacji jako prawdopodobnie stabilny[4]. Na wielu obszarach jest to ptak łowny.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Coqui Francolin (Francolinus coqui). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (ang.).
- ↑ Francolinus coqui, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-10-25] (ang.).
- ↑ a b D. Lepage: Coqui Francolin Peliperdix coqui. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-04-24]. (ang.).
- ↑ a b Campocolinus coqui, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Gallini Brehm,CL, 1831 (wersja: 2023-03-15). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-04-21].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-04-24]. (ang.).
- ↑ Makatsch Wolfgang: Ptak i gniazdo, jajo, pisklę, wyd. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1957, s. 168
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- P. J. K. McGowan: Family Phasianidae (Pheasants and Partridges). W: Josep del Hoyo, Andrew Elliott, Jordi Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 2: New World Vultures to Guineafowl. Barcelona: Lynx Edicions, 1994, s. 490. ISBN 84-87334-15-6. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).