Peptydy natriuretyczne

Peptydy natriuretyczne – białka zaliczane do neurohormonów. Uczestniczą w regulowaniu gospodarki wodno-sodowej organizmu. Opowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego, działając bezpośrednio na naczynia krwionośne, rozszerzając je.

Wyróżnia się:

• peptyd natriuretyczny typu B (mózgowy peptyd natriuretyczny, BNP)
• peptyd natriuretyczny typu A (przedsionkowy peptyd natriuretyczny, ANP)
• peptyd natriuretyczny typu C (CNP)
• długodziałający peptyd natriuretyczny (LANP)
• peptyd rozszerzający naczynia
• peptyd kaliuretyczny
• uroguanilina
• urodylatyna
• urotensyna

Wszystkie peptydy natriuretyczne mają w nerkach działanie naczyniorozszerzające i natriuretyczne.

Działanie

Działanie peptydów natriuretycznych polega na aktywacji receptora NPR1. Jego funkcję pełni cząsteczkowa cyklaza guanylanowa (CG). Występuje ona w 3 izoformach:

• CGA - receptor NPR1a (RA),
• CGB - receptor NPR1b RB),
• CGC - receptor NPR1c (RC).

Głównym wewnątrzkomórkowym przekaźnikiem peptydów natriuretycznych jest cGMP. W niektórych komórkach aktywują również cyklazę adenylanową i działają za pośrednictwem cAMP.

Funkcja

Najważniejszą rolą peptydów natriuretycznych jest zwiększanie przepływu krwi. Spowodowane jest to następującymi mechanizmami:

1. Zwężenie naczynia odprowadzającego i rozszerzenie doprowadzającego – wzrasta wtedy ciśnienie hydrostatyczne w naczyniach włosowatych kłębuszków oraz filtracja kłębuszkowa i wytwarzanie moczu pierwotnego. Dotyczy głównie nefronów korowych.
2. Zwiększenie przepływu krwi w naczyniach prostych towarzyszących nefronom o długiej pętli Henlego. Utrudnia to resorpcję płynu z kanalików i ułatwia rozproszenie gradientu osmotycznego w rdzeniu narządu.
3. Osłabianie zwężającego działania wazopresyny, angiotensyny II, noradrenaliny i endoteliny na naczynia proste nerek.

W ostrym niedokrwieniu nerek zapobiegają uszkodzeniu kłębuszków nerkowych i nabłonka szczoteczkowego kanalików proksymalnych.