Perkozek długodzioby
| Tachybaptus rufolavatus[1] | |||
| (Delacour, 1932) | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
perkozek długodzioby | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Perkozek długodzioby[4] (Tachybaptus rufolavatus) – wymarły gatunek ptaka z rodziny perkozów (Podicipedidae). Znany był jedynie z terenu jeziora Alaotra oraz otaczających go jezior w północno-wschodnim Madagaskarze. Ostatnia potwierdzona obserwacja miała miejsce w 1985 roku[3][5]. Stwierdzenia spoza rejonu jeziora Alaotra uznawane są za niewiarygodne, ponieważ gatunek raczej nie był zdolny do długotrwałego lotu, więc najprawdopodobniej nigdy nie występował daleko od tego jeziora[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała około 25 cm. Niewielki perkoz o dość długim, grubym dziobie i krótkich skrzydłach. W szacie godowej ciemna, oleiście czarna „czapka” i pas na karku. Gardło i pokrywy uszne jasnocynamonowe, spód ciała rdzawy i cętkowany, grzbiet ciemnobrązowawy. Charakterystyczna jasnożółta tęczówka i „wąsy”. Dziób czarniawy z białą końcówką[5].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek osiadły; uważa się, że małe skrzydła uniemożliwiały mu latanie na duże odległości. Alaotra, gdzie występował, to duże, płytkie i słonawe jezioro. Jego brzegi były porośnięte gęstą roślinnością, w tym ciborą papirusową i trzcinami. Zwykle ptak ten występował w parach, czasami w towarzystwie perkozka zwyczajnego (Tachybaptus ruficollis). Żywił się niemal wyłącznie rybami. Lęgi odnotowywano od stycznia do czerwca, poza tym brak informacji[3][5].
Wymarcie[edytuj | edytuj kod]
Ostatnia udokumentowana obserwacja dokonana była na jeziorze Alaotra w 1985 roku. Ptaki przypominające perkozki długodziobe obserwowano też w 1986 i 1988 roku, aczkolwiek mogły to być hybrydy perkozka długodziobego i perkozka zwyczajnego. Obszary występowania perkozka długodziobego kilkukrotnie intensywnie przeszukiwano w celu odkrycia żyjących być może ostatnich osobników tego endemicznego gatunku, ale nie przyniosły one rezultatów[3]. W maju 2010 roku międzynarodowa organizacja ornitologiczna BirdLife International podała, że gatunek jest oficjalnie wymarły – po 25 latach od ostatniej potwierdzonej obserwacji gatunku[6].
Spadek liczebności tego gatunku w XX wieku nastąpił głównie z powodu degradacji środowiska naturalnego oraz wprowadzenia obcych gatunków zwierząt, przede wszystkim bassa wielkogębowego (Micropterus salmoides) i żmijogłowa paskowanego (Channa striata). Krzyżowanie się perkozka długodziobego z perkozkiem zwyczajnym uważa się za jedną z głównych przyczyn zaniknięcia tego gatunku, w pewnym stopniu mogło się też do tego przyczynić kłusownictwo[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Tachybaptus rufolavatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.T. Delacour. Les Oiseaux de la Mission zoologique franco-anglo-américaine à Madagascar. „L’Oiseau et la Revue francaise d’ornithologie”. 2, s. 6, 1932. (fr.).
- ↑ a b c d e f BirdLife International, Tachybaptus rufolavatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2018-1 [dostęp 2018-09-16] (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Podicipedidae Bonaparte, 1831 - perkozy - Grebes (wersja: 2016-07-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2018-09-16].
- ↑ a b c Species factsheet: Tachybaptus rufolavatus. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-08-01]. (ang.).
- ↑ Alaotra Grebe extinction – Do you care?. BirdLife Community. [dostęp 2010-12-03].
