Pernilla Christina Wiberg (ur. 15 października 1970 w Norrköping) – szwedzka narciarka alpejska, trzykrotna medalistka olimpijska, sześciokrotna medalistka mistrzostw świata, a także zdobywczyni Pucharu Świata. Jedna z niewielu zawodniczek, które wygrywały zawody Pucharu Świata we wszystkich konkurencjach[1].
Pierwszy sukces na arenie międzynarodowej Pernilla Wiberg osiągnęła w 1985 roku, kiedy zwyciężyła w slalomie podczas zawodów Trofeo Topolino[2]. Dwa lata później zajęła 24. miejsce w slalomie gigancie podczas mistrzostw świata juniorów w Sälen/Hemsedal. Na rozgrywanych w 1988 roku mistrzostwach świata juniorów w Madonna di Campiglio zajęła dziewiętnaste miejsce w zjeździe, 22. miejsce w supergigancie i 26. w gigancie. W zawodach Pucharu Świata zadebiutowała 13 marca 1990 roku w Vemdalen, zajmując piąte miejsce w slalomie. Tym samym już w swoim debiucie wywalczyła pierwsze pucharowe punkty. W sezonie 1989/1990 punkty zdobyła jeszcze jeden raz 18 marca 1990 roku w Åre, gdzie była trzecia w tej samej konkurencji. W zawodach tych wyprzedziły ją jedynie Vreni Schneider ze Szwajcarii oraz Francuzka Patricia Chauvet. W klasyfikacji generalnej Wiberg zajęła 45. miejsce.
Sezon 1990/1991 zaczęła od zajęcia trzeciego miejsca 1 grudnia 1990 roku we włoskiej miejscowości Valzoldana. W kolejnych startach jeszcze cztery razy stawała na podium, odnosząc przy tym trzy zwycięstwa: 7 stycznia w Bad Kleinkirchheim i 20 marca w Waterville Valley wygrywała slalomy, a 10 marca 1991 roku w Lake Louise triumfowała w gigancie. W klasyfikacji generalnej była siódma, w slalomie zajęła drugie miejsce za Austriaczką Petrą Kronberger, a w klasyfikacji giganta była trzecia, ulegając tylko Vreni Schneider i Anicie Wachter. Na przełomie stycznia i lutego 1991 roku wystartowała na mistrzostwach świata w Saalbach-Hinterglemm, gdzie zwyciężyła w slalomie gigancie. Wyprzedziła tam Austriaczkę Ulrike Maier i Niemkę Traudl Hächer, zostając jednocześnie pierwszą Szwedką, która została mistrzynią świata. Wynik ten powtórzyła na rozgrywanych rok później igrzyskach olimpijskich w Albertville, pokonując Diann Roffe z USA i Anitę Wachter o 0,97 sekundy. Był to pierwszy złoty medal olimpijski w narciarstwie alpejskim wywalczony przez Szwedzką narciarkę[3]. Na tych samych igrzyskach była dwunasta w supergigancie, a rywalizacji w slalomie nie ukończyła. W zawodach pucharowych pięciokrotnie stawała na podium, zwyciężając w gigancie 21 lutego 1992 roku w Narwiku. W klasyfikacji generalnej i klasyfikacji giganta była piąta, a w slalomie zajęła drugie miejsce za Schneider.
Kolejne zwycięstwo odniosła 6 grudnia 1992 roku w Steamboat Springs, gdzie była najlepsza w zawodach Pucharu Świata w slalomie. Tydzień wcześniej w Park City w tej samej konkurencji była druga, przegrywając tylko z reprezentantką gospodarzy, Julie Parisien. W styczniu 1993 roku, podczas zawodów w Mariborze doznała kontuzji ścięgna Achillesa, co wykluczyło ją ze startów w pozostałej części sezonu[4]. W klasyfikacji generalnej zajęła ostatecznie 24. miejsce, a w klasyfikacji slalomu była jedenasta. Nie wystąpiła również na rozgrywanych w lutym 1993 roku mistrzostwach świata w Morioce. Kolejny sezon był najlepszym w jej dotychczasowej karierze. Szwedka dwanaście razy stanęła na podium, przy czym 12 grudnia w Veysonnaz i 6 stycznia w Morzine wygrywała slalomy, 17 stycznia w Cortina d'Ampezzo była najlepsza w supergigancie, a 5 lutego 1994 roku w Sierra Nevada wygrała kombinację. W klasyfikacji generalnej i klasyfikacji slalomu zajęła drugie miejsce za Schneider, a w klasyfikacji kombinacji zdobyła pierwszą w karierze Małą Kryształową Kulę. W lutym 1994 roku brała udział w igrzyskach olimpijskich w Lillehammer, gdzie zdobyła kolejny medal. Po zjeździe do kombinacji zajmowała piąte miejsce, tracąc do prowadzącej Niemki Katji Seizinger 1,42 sekundy. W slalomie uzyskała drugi wynik, co dało jej jednak najlepszy łączny wynik i złoty medal. Ostatecznie o 0,13 sekundy wyprzedziła Vreni Schneider, a o 1,48 sekundy pokonała Alenkę Dovžan ze Słowenii. Parę dni wcześniej była czwarta w supergigancie, przegrywając walkę o podium z Włoszką Isolde Kostner. Czwarte miejsce zajęła także w slalomie, chociaż po pierwszym przejeździe zajmowała drugie miejsce. W drugim przejeździe uzyskała szósty czas i w efekcie spadła na czwarte miejsce, przegrywając brązowy medal o 0,07 sekundy ze Słowenką Katją Koren.
Przez dwa kolejne sezony plasowała się w czołówce klasyfikacji generalnej Pucharu Świata, jednak nie powtórzyła wyników z sezonu 1993/94. W tym czasie łącznie dziesięć razy stawała na podium, odnosząc cztery kolejne zwycięstwa: 12 marca 1995 roku w Lenzerheide wygrała slalom i kombinację, a 29 grudnia w Veysonnaz i 29 grudnia 1995 roku w Semmering ponownie była najlepsza w slalomach. Sezon 1994/1995 ukończyła na szóstej pozycji, wygrywając ponadto klasyfikację kombinacji i zajmując drugie miejsce w slalomie. Rok później była ósma w klasyfikacji generalnej oraz trzecia w klasyfikacji slalomu, za Austriaczką Elfi Eder i Uršką Hrovat ze Słowenii. Wystąpiła także na mistrzostwach świata w Sierra Nevada w lutym 1996 roku, zdobywając dwa złote medale. Najpierw zwyciężyła w kombinacji, uzyskując dziewiętnasty czas zjazdu i najlepszy czas w slalomie. O 2,05 sekundy wyprzedziła tam Anitę Wachter, a o 2,67 sekundy wyprzedziła Norweżkę Marianne Kjørstad. Pięć dni później zwyciężyła także w slalomie, wyprzedzając na podium Patricię Chauvet i Urškę Hrovat.
Najlepsze wyniki osiągnęła w sezonie 1996/1997, kiedy zgromadziła 1960 punktów i zwyciężyła w klasyfikacji generalnej. Ustanowiła tym samym rekord zdobytych punktów w jednym sezonie, który pobity został dziewięć lat później przez Chorwatkę Janicę Kostelić[5]. W pierwszej trójce zawodów znalazła się osiemnaście razy, w tym dziewięciokrotnie wygrywała: 28 grudnia w Semmering, 4 stycznia w Mariborze, 19 stycznia w Zwiesel, 7 marca w Mammoth Mountain i 16 marca w Vail była najlepsza w slalomie, 1 grudnia w Lake Louise i 12 stycznia w Bad Kleinkirchheim wygrywała supergiganta, 2 lutego w Laax zwyciężyła w kombinacji, a 12 marca w Vail wygrała bieg zjazdowy. Oprócz klasyfikacji generalnej Wiberg wygrała także klasyfikacje slalomu i kombinacji, a w klasyfikacji supergiganta była trzecia za Niemkami Hilde Gerg i Katją Seizinger. Podczas mistrzostw świata w Sestriere w 1997 roku wywalczyła brązowy medal w zjeździe. W zawodach tych o 0,26 sekundy lepsza była Hilary Lindh z USA, a o 0,20 sekundy Szwedkę pokonała Heidi Zurbriggen ze Szwajcarii. Na tej samej imprezie Wiberg była też między innymi szósta w gigancie i dziewiąta w supergigancie.
Podczas zawodów Pucharu Świata w Lienzu w grudniu 1997 roku Szwedka wypadła z trasy i złamała dwa żebra[6]. Do czasu kontuzji wystartowała w większości zawodów pucharowych, jednak na podium nie stanęła ani razu. Mimo tej kontuzji wzięła udział we wszystkich konkurencjach podczas igrzysk olimpijskich w Nagano w lutym 1998 roku. Najlepszy wynik osiągnęła tam w zjeździe, w którym wywalczyła srebrny medal. Rozdzieliła tam na podium Katję Seizinger i Florence Masnadę z Francji. Z pozostałych konkurencji ukończyła jeszcze giganta (11. miejsce) i supergiganta (14. miejsce). Po zjeździe do kombinacji zajmowała drugie miejsce, tracąc do prowadzącej Seizinger 0,34 sekundy. Slalomu jednak nie ukończyła i ostatecznie nie była klasyfikowana. Po igrzyskach nie wystąpiła już w żadnych zawodach i sezon 1997/1998 ukończyła na 35. pozycji. Na jednym z treningów w marcu 1998 roku odniosła kontuzję kolana, która wymagała operacji[7].
Do czołówki powróciła w sezonie 1998/1999, który ukończyła na piątym miejscu. Na podium plasowała się pięciokrotnie, odnosząc jedno zwycięstwo: 3 stycznia 1999 roku w Mariborze była najlepsza w slalomie. W klasyfikacji tej konkurencji zajęła ostatecznie drugie miejsce, ulegając tylko Austriaczce Sabine Egger. W lutym 1999 roku startowała na mistrzostwach świata w Vail, zdobywając dwa medale. Najpierw zwyciężyła w kombinacji, uzyskując piąty czas zjazdu i najlepszy czas slalomu. Srebrną medalistkę, Renate Götschl, wyprzedziła o 0,15 sekundy, a zdobywczyni brązowego medalu, Florence Masnada, straciła do Szwedki 0,45 sekundy. Parę dni później Wiberg zdobyła srebrny medal w slalomie, plasując się Zali Steggall z Australii, a przed Norweżką Trine Bakke. Na tej samej imprezie była też między innymi czwarta w gigancie, przegrywając walkę o podium z Anitą Wachter o 0,14 sekundy.
Już na początku sezonu 1999/2000 odniosła kolejną kontuzję kolana[8]. Startowała do początku stycznia, po czym zdecydowała się zakończyć sezon. W klasyfikacji generalnej zajęła 33. miejsce. Do tego czasu dwa razy stanęła na podium: 8 grudnia 1999 roku w Val d'Isère byłą trzecia w supergigancie, a dziesięć dni później zwyciężyła w zjeździe w Sankt Moritz. W kolejnym sezonie sporadycznie startowała w zawodach Pucharu Świata, najlepszy wynik osiągając 16 lutego 2001 roku w Garmisch-Partenkirchen, gdzie była piąta w supergigancie. W klasyfikacji generalnej tego sezonu zajęła 59. miejsce, notując najsłabszy wynik w karierze. Wystartowała na mistrzostwach świata w St. Anton w 2001 roku, jednak wróciła bez medalu. Była tam siódma w supergigancie, a w zjeździe zajęła osiemnastą pozycję. Ostatni raz na podium zawodów PŚ stanęła 11 stycznia 2002 roku w Saalbach-Hinterglemm, zajmując drugie miejsce w zjeździe. W sezonie 2001/2002 jeszcze kilkukrotnie plasowała się w czołowej dziesiątce, dzięki czemu w klasyfikacji generalnej zajęła 23. miejsce, a w klasyfikacji zjazdu była dziesiąta. Brała także udział w igrzyskach olimpijskich w Salt Lake City, gdzie w supergigancie była dwunasta, a zjazd ukończyła dwie pozycje niżej. Ostatni występ zanotowała 13 kwietnia 2002 roku w Lindvallen, gdzie w zawodach FIS Race nie ukończyła slalomu giganta.
W ciągu kariery Szwedka była wielokrotnie kontuzjowana, przechodząc łącznie 13 operacji kolana[9]. Wielokrotnie zdobywała medale mistrzostw Szwecji, w tym dziewięć złotych: w slalomie w latach 1990, 1991, 1992, 1996 i 1997, gigancie w latach 1991 i 1997 oraz supergigancie i zjeździe w 1992 roku. W 1991 roku otrzymała nagrodę Svenska Dagbladets guldmedalj[10]. W 1994 roku była chorążym reprezentacji Szwecji podczas ceremonii otwarcia igrzysk w Lillehammer[11].
W latach 2002-2010 była członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, współpracuje także z Międzynarodową Federacją Narciarską (FIS) w celu zwiększenia bezpieczeństwa podczas zawodów w narciarstwie alpejskim[12]. Ponadto w 1991 roku nagrała singiel pod tytułem "Privilege", jest właścicielką hotelu w Idre[13] oraz komentuje zawody sportowe dla Sveriges Television[14].
Obecnie mieszka w Monako wraz z mężem, norweskim byłym narciarzem alpejskim, Bødvarem Bjerke i dwójką dzieci (syn Axel ur. 2003[15] i córka Sofia ur. 2007[16]). Jej brat, Andreas Wiberg był triathlonistą.
Osiągnięcia[edytuj]
| Miejsce |
Dzień |
Rok |
Miejscowość |
Konkurencja |
Czas biegu |
Strata |
Zwyciężczyni |
| 12. |
18 lutego |
1992 |
 Albertville |
Supergigant |
1:21,22 min |
+3,36 s |
 Deborah Compagnoni |
1. |
19 lutego |
1992 |
Albertville |
Gigant |
2:12,74 min |
- |
- |
| DNF1 |
20 lutego |
1992 |
Albertville |
Slalom |
1:32,68 min |
- |
 Petra Kronberger |
| 4. |
15 lutego |
1994 |
 Lillehammer |
Supergigant |
1:22,15 min |
+0,52 s |
 Diann Roffe |
| 9. |
19 lutego |
1994 |
Lillehammer |
Zjazd |
1:35,93 min |
+1,68 s |
 Katja Seizinger |
| 1. |
21 lutego |
1994 |
Lillehammer |
Kombinacja |
3:05,16 min |
- |
- |
| DNF1 |
24 lutego |
1994 |
Lillehammer |
Gigant |
2:30,97 min |
- |
Deborah Compagnoni |
| 4. |
26 lutego |
1994 |
Lillehammer |
Slalom |
1:56,01 min |
+0,67 s |
 Vreni Schneider |
| 14. |
11 lutego |
1998 |
 Nagano |
Supergigant |
1:18,02 min |
+0,86 s |
Picabo Street |
2. |
16 lutego |
1998 |
Nagano |
Zjazd |
1:29,89 min |
+0,40 s |
Katja Seizinger |
| DNF2 |
17 lutego |
1998 |
Nagano |
Kombinacja |
2:40,74 min |
- |
Katja Seizinger |
| DNF1 |
19 lutego |
1998 |
Nagano |
Slalom |
1:32,40 min |
- |
Hilde Gerg |
| 11. |
20 lutego |
1998 |
Nagano |
Gigant |
2:50,59 min |
+4,81 s |
Deborah Compagnoni |
| 12. |
17 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Supergigant |
1:13,59 min |
+1,30 s |
Daniela Ceccarelli |
| 14. |
12 lutego |
2002 |
Salt Lake City |
Zjazd |
1:39,56 min |
+1,53 s |
Carole Montillet |
| Miejsce |
Dzień |
Rok |
Miejscowość |
Konkurencja |
Czas biegu |
Strata |
Zwyciężczyni |
| 6. |
1 lutego |
1991 |
Saalbach |
Slalom |
1:25,90 min |
+1,65 s |
Vreni Schneider |
1. |
2 lutego |
1991 |
Saalbach |
Gigant |
2:07,45 min |
- |
- |
| 9. |
12 lutego |
1996 |
 Sierra Nevada |
Supergigant |
1:21,00 min |
+1,39 s |
Isolde Kostner |
| 21. |
18 lutego |
1996 |
Sierra Nevada |
Zjazd |
1:54,06 min |
+2,75 s |
Picabo Street |
| 1. |
19 lutego |
1996 |
Sierra Nevada |
Kombinacja |
3:19,68 min |
- |
- |
| 18. |
22 lutego |
1996 |
Sierra Nevada |
Gigant |
2:10,74 min |
+4,96 s |
Deborah Compagnoni |
| 1. |
24 lutego |
1996 |
Sierra Nevada |
Slalom |
1:31,46 min |
- |
- |
| DNF2 |
5 lutego |
1997 |
Sestriere |
Slalom |
1:43,88 min |
- |
Deborah Compagnoni |
| 6. |
9 lutego |
1997 |
Sestriere |
Gigant |
2:39,19 min |
+2,15 s |
Deborah Compagnoni |
| 7. |
11 lutego |
1997 |
Sestriere |
Supergigant |
1:23,50 min |
+0,97 s |
Isolde Kostner |
3. |
15 lutego |
1997 |
Sestriere |
Zjazd |
1:41,18 min |
+0,26 s |
Hilary Lindh |
| DNF1 |
15 lutego |
1997 |
Sestriere |
Kombinacja |
3:03,38 min |
- |
Renate Götschl |
| 9. |
3 lutego |
1999 |
Vail |
Supergigant |
1:20,53 min |
+1,05 s |
Alexandra Meissnitzer |
| 18. |
7 lutego |
1999 |
Vail |
Zjazd |
1:48,20 min |
+2,00 s |
Renate Götschl |
| 1. |
8 lutego |
1999 |
Vail |
Kombinacja |
3:08,52 min |
- |
- |
| 4. |
11 lutego |
1999 |
Vail |
Gigant |
2:08,54 min |
+0,73 s |
Alexandra Meissnitzer |
2. |
13 lutego |
1999 |
Vail |
Slalom |
1:33,97 min |
+0,80 s |
 Zali Steggall |
| 7. |
29 stycznia |
2001 |
St. Anton |
Supergigant |
1:23,44 min |
+0,34 s |
Régine Cavagnoud |
| 18. |
6 lutego |
2001 |
St. Anton |
Zjazd |
1:36,20 min |
+2,59 s |
Michaela Dorfmeister |
Statystyka miejsc na podium[edytuj]
| Sezon |
1. miejsce |
2. miejsce |
3. miejsce |
Razem |
| 1989/1990 |
- |
- |
1 |
1 |
| 1990/1991 |
3 |
1 |
1 |
5 |
| 1991/1992 |
1 |
3 |
1 |
5 |
| 1992/1993 |
1 |
1 |
- |
2 |
| 1993/1994 |
4 |
6 |
2 |
12 |
| 1994/1995 |
2 |
2 |
- |
4 |
| 1995/1996 |
2 |
2 |
2 |
6 |
| 1996/1997 |
9 |
5 |
4 |
18 |
| 1997/1998 |
- |
- |
- |
0 |
| 1998/1999 |
1 |
2 |
2 |
5 |
| 1999/2000 |
1 |
- |
1 |
2 |
| 2000/2001 |
- |
- |
- |
0 |
| 2001/2002 |
- |
1 |
- |
1 |
| suma |
24 |
23 |
14 |
61 |
Zwycięstwa w zawodach[edytuj]
- Bad Kleinkirchheim – 7 stycznia 1991 (slalom)
Lake Louise – 10 marca 1991 (gigant)- Waterville Valley – 20 marca 1991 (slalom)
- Narwik – 28 lutego 1992 (gigant)
- Steamboat Springs – 6 grudnia 1992 (slalom)
- Veysonnaz – 12 grudnia 1993 (slalom)
- Morzine – 6 stycznia 1994 (slalom)
- Cortina d'Ampezzo – 17 stycznia 1994 (supergigant)*
- Sierra Nevada – 5 lutego 1994 (kombinacja)
- Lenzerheide – 12 marca 1995 (slalom)
- Lenzerheide – 12 marca 1995 (kombinacja)
- Veysonnaz – 29 grudnia 1995 (slalom)
- Semmering – 29 grudnia 1995 (slalom)
- Lake Louise – 1 grudnia 1996 (supergigant)
- Semmering – 28 grudnia 1996 (slalom)
Maribor – 4 stycznia 1997 (slalom)- Bad Kleinkirchheim – 12 stycznia 1997 (supergigant)
- Zwiesel – 19 stycznia 1997 (slalom)
- Laax – 2 lutego 1997 (kombinacja)
- Mammoth Mountain – 7 marca 1997 (slalom)
- Vail – 12 marca 1997 (zjazd)
- Vail – 16 marca 1997 (slalom)
- Maribor – 3 stycznia 1999 (slalom)
- Sankt Moritz – 18 grudnia 1999 (zjazd)
* wspólnie z Alenką Dovźan
Pozostałe miejsca na podium[edytuj]
Åre – 18 marca 1990 (slalom) – 3. miejsce- Valzoldana – 1 grudnia 1990 (gigant) – 3. miejsce
- Morzine – 22 grudnia 1990 (slalom) – 2. miejsce
- Maribor – 18 stycznia 1992 (slalom) – 3. miejsce
- Grindelwald – 2 lutego 1992 (slalom) – 2. miejsce
- Narwik – 29 lutego 1992 (slalom) – 2. miejsce
- Sundsvall – 2 marca 1992 (slalom) – 2. miejsce
- Park City – 29 listopada 1992 (slalom) – 2. miejsce
- Santa Caterina – 27 listopada 1993 (gigant) – 3. miejsce
- Tignes – 5 grudnia 1993 (gigant) – 3. miejsce
- St. Anton – 19 grudnia 1993 (slalom) – 2. miejsce
- St. Anton – 19 grudnia 1993 (kombinacja) – 2. miejsce
- Altenmarkt – 9 stycznia 1994 (slalom) – 2. miejsce
- Maribor – 23 stycznia 1994 (slalom) – 2. miejsce
- Sierra Nevada – 5 lutego 1994 (slalom) – 2. miejsce
- Whistler – 6 marca 1994 (zjazd) – 2. miejsce
- Sestriere – 18 grudnia 1994 (slalom) – 2. miejsce
- Bormio – 19 marca 1995 (slalom) – 2. miejsce
- Cortina d'Ampezzo – 19 stycznia 1996 (zjazd) – 2. miejsce
- Sestriere – 26 stycznia 1996 (slalom) – 3. miejsce
- Saint-Gervais – 28 stycznia 1996 (slalom) – 3. miejsce
- Hafjell – 10 marca 1996 (slalom) – 2. miejsce
- Park City – 23 listopada 1996 (slalom) – 2. miejsce
- Lake Louise – 30 listopada 1996 (zjazd) – 3. miejsce
- Vail – 7 grudnia 1996 (supergigant) – 2. miejsce
- Crans-Montana – 21 grudnia 1996 (slalom) – 2. miejsce
- Zwiesel – 17 stycznia 1997 (gigant) – 3. miejsce
- Cortina d'Ampezzo – 25 stycznia 1997 (supergigant) – 2. miejsce
- Laax – 2 lutego 1997 (slalom) – 3. miejsce
- Happo One – 2 marca 1997 (zjazd) – 2. miejsce
- Mammoth Mountain – 7 marca 1997 (supergigant) – 3. miejsce
- Lake Louise – 29 listopada 1998 (supergigant) – 2. miejsce
- Veysonnaz – 18 grudnia 1998 (zjazd) – 2. miejsce
- Semmering – 28 grudnia 1998 (slalom) – 3. miejsce
- Berchtesgaden – 8 stycznia 1999 (slalom) – 3. miejsce
- Val d'Isère – 8 grudnia 1999 (supergigant) – 3. miejsce
- Saalbach-Hinterglemm – 11 stycznia 2002 (zjazd) – 2. miejsce
Bibliografia[edytuj]
Przypisy
[edytuj]
Albertville
Deborah Compagnoni
Petra Kronberger
Lillehammer
Diann Roffe
Katja Seizinger
Vreni Schneider
Nagano
Sierra Nevada
Zali Steggall
Sälen
