Pesynunt
Pesynunt (Pessinunte, Pessinus) – miasto we Frygii, u stóp góry Dindymos około 10 km od rzeki Sangarios (obecnie Sakarya), główne miejsce kultu fenickiej bogini Kybele. Znajdowało się na terenie i w pobliżu współczesnej miejscowości tureckiej Ballihisar.
Według tradycji sanktuarium zostało ufundowane przez króla Midasa w VIII wieku p.n.e. Przez miasto przebiegał od niepamiętnych czasów trakt zwany Królewską Drogą, pełniło więc funkcję nie tylko ważnego ośrodka religijnego, ale i handlowego. Było samodzielnym państwem zarządzanym przez kapłanów z sanktuarium bogini. Rządzący na tych obszarach w początkowym okresie epoki hellenistycznej Seleucydzi uszanowali wewnętrzną niezależność państwa świątynnego. Nawet zajęcie Frygii przez Galów w latach 275-276 p.n.e. oraz osiedlenie się w najbliższych okolicach Pesynuntu galijskich plemion nie naruszyło tej niezależności. W 166 p.n.e. Galowie (Galatowie) zajęli państwo świątynne, lecz nie mieszali się do jego spraw wewnętrznych. W tym czasie Pesynunt wyrósł na największy ośrodek handlowy zachodniej Galacji.
Pod koniec III wieku p.n.e. Pesynunt znalazł się pod politycznym wpływem pergamońskiej dynastii Attalidów i to właśnie Attalos I Soter z tej dynastii w 204 p.n.e. wydał zezwolenie na przeniesienie słynnej relikwii – czarnego kamienia Kybele (meteorytu, uważanego za personifikację bogini) – ze świątyni w Pesynuncie do Rzymu w odpowiedzi na prośbę rzymskiego poselstwa. Wspominają o tym pisarze rzymscy: Liwiusz, Owidiusz i Warron.
Regularne wykopaliska archeologiczne są prowadzone w ruinach Pesynuntu od 1967 przez belgijską misję badawczą.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- publikacje:
- Jaczynowska M. (red.), Historia starożytna, wyd. TRIO, Warszawa 2007, s. 378, 491, ISBN 978-83-7436-109-5.
- Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Krawczuka, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005, s. 259, 263, ISBN 83-85719-84-9.
- strony WWW:
- Historia miasta ze strony belgijskiej misji archeologicznej w Pesynuncie (ang.) [dostęp 27.12.2007].