Phoenicurus

	Phoenicurus
	T. Forster, 1817
	; Przedstawiciel rodzaju – samiec kopciuszka zwyczajnego (P. ochruros)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	muchołówkowate
Podrodzina	kląskawki
Rodzaj	Phoenicurus
	Typ nomenklatoryczny
	Motacilla phoenicurus Linnaeus, 1758
Synonimy
	Chaimarrornis Hodgson, 1844; Adelura Bonaparte, 1854; Rhyacornis Blanford, 1872;
	Chaimarrornis Hodgson, 1844; Adelura Bonaparte, 1854; Rhyacornis Blanford, 1872;
Gatunki
	14 gatunków – zobacz opis w tekście
	14 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Phoenicurus – rodzaj ptaków z podrodziny kląskawek (Saxicolinae) w obrębie rodziny muchołówkowatych (Muscicapidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 12–19 cm; masa ciała 12–42 g^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Phoenicurus: łac. phoenicurus „pleszka”, od gr. φοινικουρος phoinikouros „pliszka”, od φοινιξ phoinix, φοινικος phoinikos „karmazynowy, czerwony”; -ουρος -ouros „-ogonowy”, od ουρα oura „ogon”^[8].
Chaimarrornis: gr. χειμαρρος kheimarrhos „strumień”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[9]. Gatunek typowy: Phoenicura leucocephala Vigors, 1831.
Adelura: gr. αδηλος adēlos „ciemny”, od negatywnego przedrostka α- a-; δηλος dēlos „widoczny”; ουρα oura „ogon”^[10]. Gatunek typowy: Phoenicura caeruleocephala Vigors, 1831.
Rhyacornis: gr. ῥυαξ rhuax, ῥυακος rhuakos „potok”, od ῥεω rheō „pływać”; ορνις ornis, ορνιθος ornithos „ptak”^[11]. Gatunek typowy: Phoenicura fuliginosa Vigors, 1831.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[12]:

Phoenicurus erythronotus (Eversmann, 1841) – pleszka ałtajska
Phoenicurus frontalis Vigors, 1831 – pleszka modra
Phoenicurus schisticeps (J.E. Gray & G.R. Gray, 1847) – pleszka białogardła
Phoenicurus coeruleocephala Vigors, 1831 – pleszka szarawa
Phoenicurus fuliginosus Vigors, 1831 – pleszka śniada
Phoenicurus bicolor (Ogilvie-Grant, 1894) – pleszka nadwodna
Phoenicurus leucocephalus Vigors, 1831 – pleszka białogłowa
Phoenicurus alaschanicus (Przevalski, 1876) – pleszka rdzawogardła
Phoenicurus ochruros (S.G. Gmelin, 1774) – kopciuszek zwyczajny
Phoenicurus moussieri (Olphe-Galliard, 1852) – pleszka algierska
Phoenicurus phoenicurus (Linnaeus, 1758) – pleszka zwyczajna
Phoenicurus auroreus (Pallas, 1776) – pleszka chińska
Phoenicurus erythrogastrus (Güldenstädt, 1775) – pleszka kaukaska
Phoenicurus hodgsoni (F. Moore, 1854) – pleszka szarogrzbieta

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Phoenicurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ T.I.M. Forster: A synoptical catalogue of British birds; intended to identify the species mentioned by different names in several catalogues already extant. Forming a book of reference to Observations on British ornithology. London: Printed by and for Nichols, son, and Bentley, 1817, s. 16, 53. (ang.).
↑ B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 82. (ang.).
↑ Ch.L. Bonaparte. Notes sur les collections rapportées en 1853, par M. A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 38, s. 8 (przypis), 1854. (fr.).
↑ W.T. Blanford. Account of a visit to the eastern and northern frontiers of Independent Sikkim, with Notes on the Zoology of the Alpine and Sub-alpine regions. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41, s. 50–51, 1872. (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Chats, Old World flycatchers. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-13]. (ang.).
↑ D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Old World Flycatchers (Muscicapidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.muscic3.01 [dostęp 2023-01-13] (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Phoenicurus [dostęp 2023-01-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Chaimarrornis [dostęp 2023-01-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Adelura [dostęp 2023-01-13] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Rhyacornis [dostęp 2023-01-13] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 - kląskawki (wersja: 2023-01-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-13].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Phoenicurus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Forster-2] T.I.M. Forster: A synoptical catalogue of British birds; intended to identify the species mentioned by different names in several catalogues already extant. Forming a book of reference to Observations on British ornithology. London: Printed by and for Nichols, son, and Bentley, 1817, s. 16, 53. (ang.).

[hod-3] B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 82. (ang.).

[bon-4] Ch.L. Bonaparte. Notes sur les collections rapportées en 1853, par M. A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 38, s. 8 (przypis), 1854. (fr.).

[bla-5] W.T. Blanford. Account of a visit to the eastern and northern frontiers of Independent Sikkim, with Notes on the Zoology of the Alpine and Sub-alpine regions. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 41, s. 50–51, 1872. (ang.).

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Chats, Old World flycatchers. IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-13]. (ang.).

[botw-7] D.W.D.W. Winkler D.W.D.W., S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J. Lovette S.M. Billerman & I.J.S.M.B.& I.J., Old World Flycatchers (Muscicapidae), version 1.0, [w:] S.M.S.M. Billerman, B.K.B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.muscic3.01 [dostęp 2023-01-13] (ang.).

[8] The Key to Scientific Names ↓, Phoenicurus [dostęp 2023-01-13] .

[9] The Key to Scientific Names ↓, Chaimarrornis [dostęp 2023-01-13] .

[10] The Key to Scientific Names ↓, Adelura [dostęp 2023-01-13] .

[11] The Key to Scientific Names ↓, Rhyacornis [dostęp 2023-01-13] .

[Mielczarek&Kuziemko-12] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Saxicolinae Vigors, 1825 - kląskawki (wersja: 2023-01-02). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-01-13].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]