Piżmaczek (ssaki)

Piżmaczek
	Neofiber
	F.W. True, 1884
	; Przedstawiciel rodzaju – piżmaczek florydzki (Neofiber alleni)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Ondatrini
Rodzaj	piżmaczek
	Typ nomenklatoryczny
	Neofiber alleni F.W. True, 1884
Synonimy
	Schistodelta Cope, 1899;
	Schistodelta Cope, 1899;
Gatunki
	3 gatunki (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	3 gatunki (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piżmaczek^[3] (Neofiber) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje jeden żyjący współcześnie gatunek występujący w Ameryce Północnej^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 186–213 mm, długość ogona 99–168 mm; masa ciała 189–357 g^[6]^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1884 roku amerykański biolog Frederick W. True na łamach Science^[1]. Na gatunek typowy True wyznaczył (oznaczenie monotypowe) piżmaczka florydzkiego (N. alleni)

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Neofiber: gr. νεος neos ‘nowy’; rodzaj Fiber Duméril, 1806 (bóbr)^[8].
Schistodelta: gr. σχιστος skhistos ‘rozszczepiony, podzielony’, od σχιζω skhizō ‘podzielić’; δελτα delta ‘delta, litera Δ (D)’^[9]. Gatunek typowy: †Schistodelta sulcatus Cope, 1899 (= †Microtus diluvianus Cope, 1896).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą jeden występujący współcześnie gatunek^[10]^[7]^[4]^[3]:

Neofiber alleni F.W. True, 1884 – piżmaczek florydzki

Opisano również gatunki wymarłe z plejstocenu Stanów Zjednoczonych^[11]:

Neofiber diluvianus (Cope, 1896)^[12]
Neofiber leonardi Hibbard, 1943^[13]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b F.W. True. A muskrat with a round tail. „Science”. 4 (75), s. 34, 1884. (ang.).
↑ E.D. Cope. Vertebrate Remains from Port Kennedy Bone Deposit. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Second series. 11 (2), s. 206, 1897–1901. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 342. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neofiber. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-16].
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 289–290. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 221. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 453.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 623.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
↑ J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., ''Neofiber'', Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-03] (ang.).
↑ E.D. Cope. New and little known Mammalia from the Port Kennedy bone deposit. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 48, s. 381, 1896. (ang.).
↑ C.W. Hibbard. The Rezabek fauna, a new Pleistocene fauna from Lincoln County, Kansas. „The University of Kansas science bulletin”. 29 (2), s. 241, 1943. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[True-1] F.W. True. A muskrat with a round tail. „Science”. 4 (75), s. 34, 1884. (ang.).

[Cope-2] E.D. Cope. Vertebrate Remains from Port Kennedy Bone Deposit. „Journal of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. Second series. 11 (2), s. 206, 1897–1901. (ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 342. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Neofiber. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-11-16].

[Pardiñas&inni-6] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 289–290. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 221. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792200_453]-8] Palmer 1904 ↓, s. 453.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792370_623]-9] Palmer 1904 ↓, s. 623.

[mdd-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).

[Zijlstra-11] J.S.J.S. Zijlstra J.S.J.S., ''Neofiber'', Hesperomys project (Version 23.8.1), DOI: 10.5281/zenodo.7654755 [dostęp 2023-10-03] (ang.).

[cope-12] E.D. Cope. New and little known Mammalia from the Port Kennedy bone deposit. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 48, s. 381, 1896. (ang.).

[hib-13] C.W. Hibbard. The Rezabek fauna, a new Pleistocene fauna from Lincoln County, Kansas. „The University of Kansas science bulletin”. 29 (2), s. 241, 1943. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]