Piaseczno (powiat tczewski)

Piaseczno
	wieś
	; Widok ogólny wsi
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	tczewski
Gmina	Gniew
Liczba ludności (2022)	660
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-123
Tablice rejestracyjne	GTC
SIMC	0161370
	Położenie na mapie gminy Gniew Piaseczno
	Położenie na mapie Polski Piaseczno
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Piaseczno
	Położenie na mapie powiatu tczewskiego Piaseczno
	53°48′14″N 18°46′38″E/53,803889 18,777222
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piaseczno – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Gniew przy drodze krajowej nr 91. Wieś jest siedzibą sołectwa Piaseczno, w którego skład wchodzi również Piaseckie Pole, Pod Lasem. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Części wsi

Integralne części wsi Piaseczno^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0161387	Piaseckie Pole	kolonia
1037749	Pod Lasem	przysiółek

Historia

Po raz pierwszy wieś wzmiankowano jako Piaski (1400). Kościół powstał nieco wcześniej, bo już w 1348 (stanowi on prezbiterium obecnej świątyni). Około 1380 nastąpiła tutaj seria objawień, co upamiętnia miejsce kultu przy studzience, będące masowym punktem pielgrzymkowym. Wieś królewska w 1664 roku należała do starostwa gniewskiego^[6].

W 1862, z inicjatywy Juliusza Kraziewicza (Wielkopolanina) we wsi utworzono pierwsze na ziemiach polskich kółko rolnicze. Następnie powstały jeszcze: Kasa Oszczędnościowa, Towarzystwo Gospodyń, Ochotnicza Straż Pożarna (od 1865), szkoła rolnicza oraz Giełda Zbożowa. Na miejscu wydawano tygodnik rolniczy Piast, a także prezentowano wystawy rolnicze.

Od końca listopada 1906 r. do połowy stycznia 1907 r. w miejscowej szkole elementarnej odbył się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim. Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: M. Gładykowska, H. Jaworska, A. Klein, B., J. Knuthowie, Ł. Kozłowska, H. Malinowska, L. Ossowska, B. Szwarc. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele^[7].

Po II wojnie światowej majątek zastąpiono PGR-em. W Ośrodku Kółek Rolniczych, w 1966 (tysiąclecie Polski), otwarto izbę pamięci, która w 1970 przekształciła się w muzeum społeczne, a obecnie stanowi oddział Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego z Warszawy^[8].

Zabytki

Osobny artykuł: Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Piasecznie.

Osobny artykuł: Studzienka w Piasecznie.

Według rejestru zabytków NID^[9] na listę zabytków wpisane są:

gotycki kościół parafialny pw. Narodzenia NMP, 1348-XV, 1676, XVIII, nr rej.: A-326 z 12.05.2010^[10]
dawny cmentarz przy kościele, nr rej.: j.w.
ogrodzenie z bramami, mur., 2 poł. XIX, nr rej.: j.w.
wiatrak holender, 1889, nr rej.: A-872 z 25.04.1977

We wsi znajdują się również:

Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego
Sanktuarium Maryjne.

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99208
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 914 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ GUS. Rejestr TERYT
↑ Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 28.
↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 227.
↑ JarosławJ. Ellwart JarosławJ., Kociewie i Bory Tucholskie, Gdynia: Region, 2009, s. 43-44, ISBN 978-83-7591-092-6, OCLC 751381124 .
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2022-01-02] .
↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 309, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 99208

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 914 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[R2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[teryt-5] GUS. Rejestr TERYT

[6] Opis królewszczyzn w województwach chełmińskim, pomorskim i malborskim w roku 1664, wydał Józef Paczkowski, Toruń 1938, s. 28.

[7] L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 227.

[8] JarosławJ. Ellwart JarosławJ., Kociewie i Bory Tucholskie, Gdynia: Region, 2009, s. 43-44, ISBN 978-83-7591-092-6, OCLC 751381124 .

[9] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025 [dostęp 2022-01-02] .

[pomorze2-10] PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 309, ISBN 978-83-7495-133-3 .

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Miasto	Gniew
Wsie	Brody Pomorskie Ciepłe Dąbrówka Gogolewo Jaźwiska Jeleń Kolonia Ostrowicka Kuchnia Kursztyn Nicponia Opalenie Ostrowite Piaseczno Pieniążkowo Polskie Gronowo Półwieś Rakowiec Szprudowo Tymawa Widlice Wielkie Walichnowy Włosienica
Osada	Aplinki
Części wsi	Abisynia Duchy Jeleń Szlachecki Majątek Małe Gronowo Marianki Na Piaskach Nowy Dwór Osady (Opalenie) Pieniążkowskie Pola Podwał Tymawa-Wybudowanie Widlice Dolne Widlice Górne Wielkie Gronowo
Kolonie wsi	Bielica Gogolewo-Pola Jaźwiska Małe Małe Wyręby Milanowo Osady (Jeleń) Piaseckie Pole Pod Lasem (Półwieś) Potłowo Półwieskie Góry Rzym Szprudowo-Wybudowanie Trzy Króle
Osady wsi	Brodzkie Młyny Cierzpice Dębiny Dębowo Duże Wiosło Jelenica Jesionna Mała Karczma Małe Wiosło Pod Górami Rakówko Stary Młyn Wielkie Wyręby
Osada leśna wsi	Pólko
Osiedla wsi	Osiedle Kraziewicza Osiedle Leśne
Przysiółki wsi	Betlejem Dębowy Las Gaj Gogolewo-Las Jeleń Królewski Kotło Księże Włóki Pilcki Pod Lasem (Piaseczno) Przeczki Rozgarty Szeligi