Przejdź do zawartości

Pieckowo

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pieckowo
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

kętrzyński

Gmina

Reszel

Wysokość

129 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

266[2]

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-440[3]

Tablice rejestracyjne

NKE

SIMC

0487120

Położenie na mapie gminy Reszel
Mapa konturowa gminy Reszel, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pieckowo”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pieckowo”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pieckowo”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Pieckowo”
Ziemia54°02′58″N 21°15′10″E/54,049444 21,252778[1]
Strona internetowa

Pieckowo (dawniej: niem. Pötschendorf[4]) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

Pieckowo położone jest przy drodze wojewódzkiej nr 594, 3 km od Świętej Lipki, po 10 km od Reszla i Kętrzyna. Do Olsztyna jest 75 km, do Warszawy 240 km.

Demografia

[edytuj | edytuj kod]

W 2010 roku Pieckowo liczyło 295 mieszkańców – stanowiło to 3,4% ogółu ludności gminy i 8,9% ludności wiejskiej gminy.

W 1818 roku Pieckowo miało 16 domów, we wsi i na pobliskim folwarku mieszkało łącznie 185 osób. W pocz. XX wieku liczba ludności wzrosła trzykrotnie i wynosiła w 1910 roku – 461, w 1933 roku – 564, w 1939 roku – 521. Po II wojnie światowej liczba mieszkańców radykalnie zmalała, w 1970 roku Pieckowo liczyło 302 mieszkańców, a w 2004 roku liczyło 283 mieszkańców.

Rok 1818 1910 1925 1933 1939 1970 2004 2007 2010
Liczba mieszkańców 185 461 535 564 521 302 283 288 295


Historia

[edytuj | edytuj kod]

Wcześniejsza nazwa wsi Stangenwalde.

Dawne dzieje

[edytuj | edytuj kod]

Przywilej dla wsi Stangenwalde 29 września 1386 wystawił komtur bałgijski Friedrich von Egloffstein. Dokument był potwierdzony przez prokuratora Gotfryda z Rastemborka.

Nowy przywilej dla wsi nazywającej się już Pötschendorf wystawiony został w 1448 roku. Było to wówczas terytorium państwa krzyżackiego, wcześniej zajmowane przez plemię pruskieBartów. Po sekularyzacji Zakonu w 1525 roku Pieckowo znalazło się w granicach nowo powstałego Księstwa Pruskiego (Prusy Książęce), a od 1701 roku w Królestwie Pruskim. W XVIII w. właścicielem Pieckowa był generał major von Rappen. Polecił on przy granicy posesji jezuitów w Świętej Lipce wybudować dwa domki, w których sprzedawano piwo.

W 1818 roku Pieckowo miało 16 domów, a w pobliżu znajdował się folwark. W XIX w. właścicielem majątku ziemskiego w Pieckowie był Eduard Jorck.

Jeszcze na początku XX wieku znajdował się w Pieckowie dworek (pałac) – uwidoczniony na pocztówce – (prawdopodobnie w okolicy dawnej zlewni mleka), zniszczony najprawdopodobniej tuż po wojnie.

Do 1945 roku siedziba gminy i okręgu urzędu policyjnego (Amtsbezirk Pötschendorf) składającego się z 3 gmin – Bezławki, Święta Lipka i Pieckowo (Gemeinden Bäslack, Heiligelinde und Pötschendorf). Pieckowo przynależało do Landkreis Rastenburg – powiatu Kętrzyn, Regierungsbezirk Königsbergrejencji Królewiec.

Od 1945 roku

[edytuj | edytuj kod]

Od 1945 roku w granicach Polski, początkowo w Okręgu mazurskim, w latach 1946–1975 w tzw. dużym województwie olsztyńskim, a w latach 1975–1998 w tzw. małym województwie olsztyńskim.

Od 1945 roku do 1975 roku, tj. do momentu likwidacji powiatów, Pieckowo znajdowało się najpierw w powiecie rastemborskim, a po zmianie nazwy miasta w kętrzyńskim.

W 1954 roku w wyniku reformy administracyjnej powstała w Pieckowie gromada Pieckowo. Pierwszym przewodniczącym Gromadzkiej Rady Narodowej został Konstanty Witkiewicz. W 1957 siedzibę gromady przeniesiono do Świętej Lipki. Kolejnymi przewodniczącymi GRN byli: Aleksander Gałka, Alfred Szekeliński i Jan Seniuszko. W 1960 roku gromadę o powierzchni 107,08 km². zamieszkiwało 2937 osób.

W 1973 roku w wyniku kolejnej reformy administracyjnej zlikwidowano gromady i powołano do życia gminy. Pieckowo trafiło do włączonej wówczas do powiatu kętrzyńskiego Gminy Reszel, jednocześnie stało się siedzibą sołectwa, w skład którego weszło pięć miejscowości: wieś Pieckowo, os. Wólka Pieckowska, PGR Fiugaty, os. Krakocin, wieś Święta Lipka.

Jezioro

[edytuj | edytuj kod]

W południowej części Pieckowa znajduje się Jezioro Pieckowskie o powierzchni obecnie 18,9 ha (było 21,84 ha, lecz zarasta) – Pötschendorfer See, prus. Amtssee – 1561. Z uwagi na brak dojścia do wody i brak plaży nie jest latem oblegane przez miłośników kąpieli, jedynie nielicznym dostarcza emocji wędkarskich.

Na zachód od wsi znajduje się bagno o nazwie Sajno (Zaine Bruch).

Złoża naturalne

[edytuj | edytuj kod]

W Pieckowie znajdują się dwa złoża kruszywa naturalnego: 42 tys. ton i 19 tys. ton (stan na 1-1-1998). Istnieją też złożą torfu, także gytii.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

W Pieckowie nie znajdują się obiekty wpisane do rejestru zabytków. Są jednak obiekty wpisane do wojewódzkiej ewidencji zabytków:

  • cmentarz
  • dawny dworzec PKP, mur. z pocz. XX wieku
  • szkoła murowana z 1907 roku
  • budynek gospodarczy przy szkole, mur. z 1910-1920 roku
  • dawna poczta / ośrodek zdrowia, mur. z pocz. XX wieku
  • dawna kuźnia / remiza OSP, mur. z ok. 1920 roku
  • dom nr 11, mur. z 1920-1930 roku
  • dom nr 14, mur. z pocz. XX wieku
  • dom nr 20, mur. z 1910-1920 roku
  • dom nr 22, mur. z 1910-1920 roku
  • dom nr 26, mur. z 1910-1920 roku
  • dom nr 27, mur. z 1910-1920 roku
  • dom nr 28, mur. z 1910-1920 roku
  • dom nr 29 z 1910-1920 roku
  • dom nr 41 z 1910-1920 roku
  • dom nr 42 z 1910-1920 roku
  • dom nr 46 z 1910-1920 roku
  • dom nr 47 z 1910-1920 roku
  • dom nr 49 z 1910-1920 roku

Edukacja i życie kulturalne

[edytuj | edytuj kod]

Dawniej

[edytuj | edytuj kod]

Budynek Szkoły Podstawowej w Pieckowie wybudowano na początku XX wieku (1907 rok). Naukę w niej rozpoczęto w systemie dwuklasowym w 1909 roku.

Po II wojnie światowej w budynku tym zorganizowano szkołę polską. W roku szkolnym 1949/50 siedmioklasowa szkoła miała tylko trzech nauczycieli. W latach osiemdziesiątych z uwagi na małą liczbę dzieci naukę prowadzono w klasach I-VI, klasy VII-VIII dojeżdżały do Szkoły Podstawowej nr 3 w Reszlu. W tym czasie większość przedmiotów nauczano w trybie klas łączonych: I i II, III i IV oraz V i VI. W 1999 roku szkołę zamknięto, obecnie dzieci dojeżdżają gimbusem do Reszla, a budynek sprzedano i zaadaptowano na mieszkania.

Przy szkole istniała biblioteka szkolna, w budynku szkoły od 1973 roku znajdowała się również filia Biblioteki Publicznej w Reszlu. Filię Reszelskiej biblioteki publicznej zlikwidowano w 2000 roku.

Od 1956 roku działa w Pieckowie jeden z pierwszych w Polsce uniwersytetów powszechnych – Uniwersytet Ludowy, prowadzony przez Towarzystwo Wiedzy Powszechnej.

W Pieckowie w latach pięćdziesiątych prężnie kwitło życie kulturalne. Świetlicę zbudowała w czynie społecznym głównie młodzież. Tam działały grupy artystyczne, wyróżniające się na arenie województwa.

Jesienią 1957 roku powstało kółko rolnicze – jedno z pierwszych w powiecie kętrzyńskim. W 1973 roku istniał w Pieckowie punkt felczerski. W 1976 roku działa zaś jeden z najładniejszych w gminie klubów „Rolnika”.

Współcześnie

[edytuj | edytuj kod]

W sierpniu 2007 roku zarejestrowano w Krajowym Rejestrze Sądowym „Stowarzyszenie Pieckowo 2022” mające na celu dbanie o rozwój miejscowości.

Jednocześnie na potrzeby wiejskiej świetlicy zaadaptowano część budynku nr 47.

Na przełomie czerwca i lipca 2007 roku we wsi zainstalowano internet radiowy, uruchomiono także stronę internetową miejscowości wraz z forum.

Wieniec dożynkowy wykonany przez mieszkańców wsi zajął III miejsce w konkursie na zorganizowanych 26 sierpnia 2007 roku dożynkach gminnych w Reszlu.

Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

Do 1945 roku do i z Pieckowo można było dostać się pociągiem. 1 lipca 1908 roku w Pieckowie uruchomiono linię kolejową relacji Kętrzyn-Reszel-Kętrzyn, na której była stacja 4 klasy Pieckowo. W 1935 roku kursowało pięć par pociągów dziennie. Z uwagi na zniszczenia wojenne (styczeń 1945, m.in. wysadzenie mostu kolejowego w Nowym Młynie) linia została zamknięta po czym tory rozebrano. Z Reszla do Pieckowa po dawnym nasypie kolejowym prowadzi żwirowa droga. Obecnie w budynku dawnej stacji kolejowej znajdują się mieszkania prywatne.

Dzisiaj jedynym środkiem publicznej komunikacji do i z Pieckowa jest PKS, autobusem można dojechać do Reszla, Kętrzyna, Mrągowa, Bisztynka, Węgorzewa, Olsztyna i do Szczytna.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100015
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 931 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zofia Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
  • Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1978.
  • Rudolf Grenz, Der Kreis Rastenburg, Marburg/Lahn 1976.
  • Jerzy Paszenda, Święta Lipka, Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn 1996 (s. 75 gen. Rappen), ISSN 1233-0396.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]