Piekło
Piekło – w eschatologiach religii uznających życie pozagrobowe – miejsce przebywania lub stan dusz zmarłych, potępionych za grzechy lub winy wobec bogów popełnione na Ziemi.
Spis treści
Wyobrażenie piekła w różnych systemach religijnych[edytuj | edytuj kod]
Religie pierwotne i starożytne[edytuj | edytuj kod]
Według religii pierwotnych i starożytnych piekło znajdowało się przeważnie pod ziemią, a wyobrażenia doznawanych w nim kar były kształtowane na wzór doczesnych cierpień człowieka (głód, pragnienie, tortury, ból, płacz, niewola, męki, strach i inne złe rzeczy). W piekle mieściła się także siedziba złych duchów.
Judaizm[edytuj | edytuj kod]
Według judaizmu, obok podziemnego miejsca do przebywania wszystkich zmarłych (szeol), istnieje miejsce kary dla potępionych (Gehenna).
Chrześcijaństwo[edytuj | edytuj kod]
Według chrześcijaństwa głównego nurtu (katolicyzm, prawosławie i protestantyzm) piekło jest stanem potępionych aniołów i zmarłych ludzi, na zawsze pozbawionych daru oglądania Boga (poena damnationis), dręczonych cierpieniami fizycznymi (poena sensus) i wyrzutami sumienia (poena vermis)[potrzebny przypis]. Przez długie lata rozpowszechnione było, zarówno wśród katolików, jak i protestantów, dosłowne rozumienie ognia piekielnego jako powodującego cierpienia fizyczne. Przeciwne poglądy przedstawiało jedynie kilku Ojców Kościoła jak Orygenes czy Ambroży z Mediolanu. W okresie nowożytnym o metaforycznym znaczeniu ognia piekielnego w Kościele katolickim przekonany był Ambrosius Catharinus (zm. w 1553), a w protestantyzmie m.in. Jan Kalwin (Institutio religionis christianae III,25,12[1])[2][3]. Niektóre wyznania chrześcijańskie przyjmują również anihilacjonizm, w formie unicestwienia bezbożnych w jeziorze ognia (np. adwentyści dnia siódmego[4]) lub całkowicie odrzucają koncepcję piekła jako miejsca ognistych mąk (np. Świadkowie Jehowy, którzy uważają je tylko za wspólny grób ludzkości[5]).
zob. Piekło (katolicyzm)
Adwentyzm[edytuj | edytuj kod]
Według adwentystów Bóg byłby gorszy od Nerona, Hitlera i Stalina, gdyby skazywał ludzi na wieczne męczarnie[6]. Szatan, propagując koncept wiecznego piekła, oskarża w ten sposób Boga o niezwykłe okrucieństwo. Ostatecznie szatan i jego aniołowie spłoną w jeziorze ognia, które nie będzie dosłownie trwać wiecznie, ale będzie wieczne w skutkach[7].
Wyobrażenie piekła w Biblii[edytuj | edytuj kod]
Stary Testament
- Szeol[8]: Księga Rodzaju 37:35, 42:38, 44:29, 44:31, itd. (w języku greckim – Septuaginta – Szeol stał się Hades)
- Hinnom[9]: Jeremiasz 19:6, itd. (w języku greckim Ge Hinnom – Dolina Hinnom – stała się Gehenna).
Nowy Testament
- Hades[10]: Ewangelia Mateusza 11:23 16:18. Ewangelia Łukasza 10:15. Dzieje Apostolskie. 2:27,31. 1 Kor 15:55. Objawienie 1:18, 6:8 20:13,14
- Gehenna[11]: Ewangelia Mateusza 5:22,29,30, 10:28, 18:9, 23:15,33. Ewangelia Marka 9:43,45,47, Łukasz 12:5, Jakub 3:6.
Islam[edytuj | edytuj kod]
Według islamu piekło to miejsce, w którym ogień trawi skórę, po spaleniu odradzającą się na nowo. Niewierzący pozostaną w nim na wieki, wierzący, którzy do niego trafią za grzechy mają zawsze, prędzej czy później szanse na raj.
Buddyzm[edytuj | edytuj kod]
Według buddyzmu ogólna nazwa dla piekła to naraka. Naraka zawiera 16 piekieł (w tym 8 gorących i 8 zimnych), a chociaż okres przebywania w nich może być niezmiernie długi, to jednak jest ograniczony. Nauki o piekłach są interpretowane dosłownie, bądź jako symboliczne przedstawienie różnych stanów umysłu.
Spirytyzm[edytuj | edytuj kod]
Według teorii spirytyzmu, bazującej na przekazach duchów wyższych, zebranej w dziełach Allana Kardeca (zwłaszcza w dziele Niebo i piekło według spirytyzmu), piekło nie istnieje; dobry i sprawiedliwy Bóg nie mógłby skazywać żadnego ze swoich dzieci na wieczne męki; w spirytyzmie przyjmuje się, że dusze wciąż się doskonalą poprzez kolejne wcielenia i każda z nich otrzymuje zawsze szansę na poprawę.
Wizje piekła w sztuce[edytuj | edytuj kod]
_-_Dante_And_Virgil_In_Hell_(1850).jpg)
W malarstwie wizerunki piekła z dużą ekspresją przedstawiał m.in. Hieronim Bosch i Hans Memling.
Najbardziej znany literacki obraz piekła zawiera Boska Komedia Dantego. Piekło jako abstrakcyjne miejsce, gdzie człowiek może trafić w już życiu doczesnym, stało się głównym tematem Sezonu w piekle Arthura Rimbauda. W muzyce jednym z bardziej znanych tytułów jest Orfeusz w piekle Offenbacha, jednak piekło offenbachowskie znacznie odbiega od standardowych jego wyobrażeń. W operetce jest to siedziba bogów utożsamianych zresztą z paryskim establishmentem z czasów kompozytora.
Piekło (i jego mieszkańcy) są częstym tematem przysłów.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ John Calvin: Of the last resurrection (ang.). W: Institutes of the Christian Religion [on-line]. ccel.org. [dostęp 2015-08-31].
- ↑ J. Hontheim: Hell (ang.). W: Catholic Encyclopedia [on-line]. newadvent.org, 1910. [dostęp 2015-08-31].
- ↑ Peter Marschall. The Reformation of Hell? Protestant and Catholic Infernalisms in England, c. 1560–1640. „Journal of Ecclesiastical History”. 2 (61), s. 279–298, 2010. Cambridge University Press (ang.).
- ↑ Najczęściej zadawane pytania - Kościół Adwentystów Dnia Siódmego w Polsce.
- ↑ Watchtower: Czy piekło to miejsce wiecznych mąk? (pol.). jw.org. [dostęp 2014-06-03].
- ↑ Jonatan Dünkel, Piekło: Czyżby Bóg był gorszy niż Hitler i Stalin?
- ↑ Jonatan Dünkel, Biblijna prawda o piekle
- ↑ Szeol
- ↑ Hinnom
- ↑ ᾅδης Hades
- ↑ γέεννα Gehenna
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Prokopiuk, Nieba i piekła, Gdynia: Uraeus, 2001, ISBN 83-85732-95-0, OCLC 751240866.
- Georges Minois, „Historia piekła" (franc. Histoire de l'enfer), 1994, wyd. pol. 1998, Volumen, przeł.A. Kędzierzawska,B. Szczepańska, ISBN 83-86857-90-0
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Thomas Talbott, Heaven and Hell in Christian Thought [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy [online], CSLI, Stanford University, 17 lutego 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-31] (ang.).
