Pierre-Jean de Béranger
Pierre-Jean de Béranger (ur. 19 sierpnia 1780 w Paryżu, zm. 16 lipca 1857 tamże) – francuski poeta i autor piosenek, zwany klasykiem piosenki.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem przedsiębiorcy, któremu początkowo pomagał, zanim przedsiębiorstwo ojca upadło. Od 1809 pracował jako referent na Uniwersytecie Paryskim. Żył wówczas na marginesie, śpiąc w mansardzie i tworząc w wolnym czasie literacką chałturę. Po upadku Napoleona komponował piosenki i poematy bardzo krytyczne wobec rządu w okresie restauracji Burbonów. Jego twórczość przyniosła mu sławę, jednak przyczyniła się w 1821 do zwolnienia go z pracy i uwięzienia na 3 miesiące. Pisał liryczne, rzewne piosenki wysławiające rewolucję i minioną epokę napoleońską i wyśmiewające monarchię i reakcyjny kler w prostym, czystym, atrakcyjnym stylu; głosił w nich idee liberalne i antyklerykalne[1][2]. Zarówno piosenki, jak i satyra, uczyniły go znanym zarówno wśród wiejskiego ludu, jak i liberalnych kręgach literackich Paryża, dzięki czemu stał się szanowaną i wpływową osobą. Był w stanie utrzymać się z samej swojej twórczości i odmawiał oficjalnych honorów, nawet przyjęcia do Akademii Francuskiej. Po rewolucji 1848 został członkiem nowo wybranego parlamentu. Był znany z życzliwości i hojności[3].
Zdaniem Mariana Skrzypka Béranger był jednym z pisarzy, którzy w największym stopniu przyczynili się do idealizacji Napoleona i stworzenia jego legendy[4].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Jego najbardziej znane poematy to Le Roi d’Yvetot (1813), Le Dieu des pauvres gens, Le Sacre de Charles le Simple, La Grand-Mère i Le Vieux Sergent. Zbiór jego piosenek został wydany w 1834 (wyd. pol. 1859 pt. Piosenki).
Przekłady[edytuj | edytuj kod]
Utwory Bérangera tłumaczyli na język polski między innymi Mikołaj Biernacki, Stanisław Budziński, Józef Szczepan Chamiec, Konstanty Gaszyński, Władysław Syrokomla i Cyprian Kamil Norwid. Na angielski przekładał je William Young.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Béranger Pierre Jean, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-12-03].
- ↑ Béranger Pierre Jean de, portalwiedzy.onet.pl [dostęp 2017-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-30] (pol.).
- ↑ Pierre-Jean de Beranger |, www.britannica.com [dostęp 2017-11-19] (ang.).
- ↑ Marian Skrzypek: Promemoria Bounaparcie, czyli ambiwalencje bonapartyzmu w polskiej anonimowej broszurze z końca XVIII wieku (pol.). napis.edu.pl, 2007. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-13)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 1, Warszawa 1998.
- Biogram w Encyklopedii Britannica (ang.)
- William Young (tłum.): One hundred songs of Pierre-Jean de Béranger (ang.). Archive.org, 1847. [dostęp 2017-08-12].
- Joseph Phelan: The British Reception of Pierre-Jean de Béranger (ang.). cairn.info, 2005. [dostęp 2017-08-12].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Pierre-Jean de Béranger – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 0000 0001 2095 6040
- VIAF: 12319139
- LCCN: n81055604
- GND: 118655671
- NDL: 00620305
- LIBRIS: 31fhkvvm25t0b3q
- BnF: 12013421f, 142987719
- SUDOC: 028262247
- SBN: RAVV057489
- NLA: 35783210
- NKC: ola2002111189
- RSL: 000146522, 000146523
- BNE: XX852035
- NTA: 069559376
- BIBSYS: 90940865
- CiNii: DA04224870
- Open Library: OL318220A
- PLWABN: 9810700975905606
- NUKAT: n00050237
- J9U: 987007259236605171
- PTBNP: 27609
- CANTIC: a10686575
- LNB: 000075826
- NSK: 000427094
- CONOR: 123657315
- ΕΒΕ: 117549
- LIH: LNB:V*286431;=BK
- RISM: pe12629
- WorldCat: lccn-n81055604