Pierszaje
 Kościół św. Jerzego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
222361 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°02′08,5″N 26°40′53,4″E/54,035694 26,681500
| |
Pierszaje (biał. Пяршаі) – wieś w rejonie wołożyńskim, w obwodzie mińskim na Białorusi. Miejscowość leży w dorzeczu rzeki Isłocz na północno-wschodnim skraju Puszczy Nalibockiej.
Siedziba parafii prawosławnej (pw. św. Anny)[2] i rzymskokatolickiej (pw. św. Jerzego).
W miejscowym kościele parafialnym pw. św. Jerzego spoczywają o. Achilles Puchała i o. Herman Stępień, beatyfikowani w grupie 108 męczenników II wojny światowej w dniu 13 czerwca 1999 r. w Warszawie przez papieża św. Jana Pawła II.
Historia miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Po II rozbiorze 1793 Rzeczypospolitej Pierszaje znalazły się na terenie Cesarstwa Rosyjskiego.
Po I wojnie światowej wieś była siedzibą dawnej Gminy Pierszaje istniejącej do 1939 roku. Należała do powiatu stołpeckiego a od 1926 r. do powiatu wołożyńskiego w woj. nowogródzkim.
W czerwcu 1943 r. w Iwieńcu i okolicach partyzanci z Armii Krajowej przeprowadzili skoordynowaną akcję na konwoje niemieckie kierowane na front wschodni. Po powstaniu iwienickim w lipcu i sierpniu 1943 r. Niemcy przeprowadzili odwetową operację Hermann[3]. 19 lipca 1943 r. niemieckie SS pojawiło się w Pierszajach. Około 200-300 mieszkańców (wraz z uciekinierami z Iwieńca) pognano do wsi Borowikowszczyzna. Franciszkanie o. Achilles Puchała i o. Herman Stępień dobrowolnie przyłączyli się do aresztowanych parafian, aby towarzyszyć im w ostatnich chwilach życia[4]. Hitlerowcy zamordowali bestialsko obu kapłanów, a mieszkańcom Pierszaj darowano życie, zamieniając wyrok śmierci na wywóz na roboty przymusowe[5].
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]- Kościół pw. św. Jerzego z 1936 r. (poprzedni drewniany spłonął w 1933 r.)[6].
Inne obiekty
[edytuj | edytuj kod]- Cerkiew prawosławna pw. św. Anny, parafialna[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ a b Приход храма Святой Праведной Анны д. Першаи. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-11]. (ros.).
- ↑ Kazimierz Krajewski, IPN O. w Warszawie: Wieś na kresach północno–wschodnich pod dwiema okupacjami. martyrologiawsipolskich.pl. [dostęp 2019-07-19].
- ↑ Arkadiusz Bednarczyk: Wieczny odpoczynek cichym bohaterom. niedziela.pl, 2010. [dostęp 2019-07-19].
- ↑ Medal pamięci powstania Armii Krajowej w Iwieńcu. polskieradio24.pl, 31.07.2013. [dostęp 2019-07-19].
- ↑ Tadeusz Krahel: Parafia Pierszaje. wsm.archibial.pl. [dostęp 2019-07-19].