49°41′44″N 19°09′37″E/49,695556 19,160278Pietrzykowice (województwo śląskie)
| ||
| ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | śląskie | |
| Powiat | żywiecki | |
| Gmina | Łodygowice | |
| Wysokość | od 340 do 440 m n.p.m. | |
| Liczba ludności (2016-02-25) | 4525 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 33 | |
| Kod pocztowy | 34-326[1] | |
| Tablice rejestracyjne | SZY | |
| SIMC | 0059826 | |
Położenie wsi
| ||
Położenie na mapie gminy Łodygowice   Pietrzykowice | ||
Położenie na mapie Polski  Pietrzykowice | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  Pietrzykowice | ||
Położenie na mapie powiatu żywieckiego  Pietrzykowice | ||
| 49°41′44″N 19°09′37″E/49,695556 19,160278
| ||
Pietrzykowice (niem. Petersdorf[2]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Łodygowice. Powierzchnia sołectwa wynosi 1091,3 ha[3], a liczba ludności 4339, co daje gęstość zaludnienia równą 397,6 os./km².
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś położona jest w Kotlinie Żywieckiej, na bezleśnych wyniesieniach pomiędzy dolinami potoków Żarnówka i Kalna.
Wzdłuż wschodnich krańców wsi przebiega linia kolejowa nr 139 łącząca Katowice i Skalité-Serafínov na Słowacji na granicy Pietrzykowic z terenem jez. Żywieckiego wzdłuż, której biegnie linia kolejowa znajduje się stacja PKP Pietrzykowice Żywieckie. Na zachód od miejscowości biegnie droga ekspresowa S1.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0059832 | Brzezinka | część wsi |
| 0059849 | Dział | część wsi |
| 0059855 | Kalonka | część wsi |
| 1003354 | Kąty | część wsi |
| 0059861 | Na Żarnówce | część wsi |
| 0059878 | Podkota | część wsi |
| 0059884 | Puścina | część wsi |
| 0059890 | W Czarnym Groniu | część wsi |
| 1003390 | Zadolne | część wsi |
| 0059909 | Za Kalną | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pietrzykowice prawdopodobnie założone zostały przez cystersów z Rud k. Raciborza. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w łacińskim liście z 22 kwietnia 1364 jako Petrisvilla, który wymienia również dwie inne sąsiednie posiadłości cystersów, mianowicie Łodygowice (Ludovicivilla) i Wilkowice (Abbatisvilla)[6]. List ten był związany z zatargiem między cystersami a księciem oświęcimskim Janem Scholastykiem, w wyniku którego doszło do najazdu księcia na te miejscowości i ich złupienia. Miejscowość została siedzibą parafii, wzmiankowanej po raz pierwszy w 1373 jako Villa Petri[7]. Wieś występowała w XV wieku również pod nazwą Petersdorf, co sugeruje że cystersi osadzili tu przybyszów niemieckojęzycznych[7], jeszcze przed końcem średniowiecza nazwa i mieszkańcy spolonizowały się. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Pyetrzykowycze wymienia w latach 1470-1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[8].
Historycznie miejscowość jest częścią Księstwa oświęcimskiego[9]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772[9]. W 1595 roku wieś położona w powiecie śląskim była własnością kasztelana sądeckiego Krzysztofa Komorowskiego[10]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Religia[edytuj | edytuj kod]
Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa).
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Kaplica przy ul. Żywieckiej z XIX wieku.
Pietrzykowice - Bunkier - Linia b2 z lat 1944-45 r.
Kaplica na "Midorowym Polu" w Pietrzykowicach z 1848 roku
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014–03–09].
- ↑ J. Kachel, 2017, s. 86
- ↑ UG Łodygowice: Statut Sołectwa Pietrzykowice. W: uglodygowice.bip.org.p [on-line]. 2006. [dostęp 2010-12-07].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014–03–09].
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ W. Wattenbach (red.): Codex Diplomaticus Silesiae T.2 Urkunden der Klöster Rauden und Himmelwitz, der Dominicaner und der Dominicanerinnen in der Stadt Ratibor. Breslau: Josef Max & Comp., 1859, s. 33. (łac.)
- ↑ a b Jan Leszek Ryś. Trzechsetna rocznica założenia na Podbeskidziu wsi Meszna. Ciąg dalszy. „Głos Gminy Wilkowice”. VI (4 (63)), s. 5-6, kwiecień 2012. ISSN 1897-3566.
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 290.
- ↑ a b Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Kachel: Pietrzykowice. Siedem wieków Pietrzykowic. Gmina Łodygowice, 2017. ISBN 978-83-948222-1-7.
