Pinus yunnanensis
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Rząd | sosnowce | |
| Rodzina | sosnowate | |
| Rodzaj | sosna | |
| Gatunek | P. yunnanensis | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Pinus yunnanensis Franch. J. Bot. (Morot). 13: 253. 1899. | ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
Pinus yunnanensis Franch. – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Pinus yunnanensis występuje w Chinach (Kuangsi, Kuejczou, Syczuan, Junnan)[3]. W prowincji Syczuan rośnie razem z P. tabuliformis, w zachodniej Mjanmie występuje z P. kesiya - jej zasięg poszerza się, w związku z wycinaniem konkurencyjnych lasów liściastych[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Drzewa, rzadko krzewy.
- Pień
- Kora brązowoszara, podłużnie spękana, łuszcząca się. Gałązki grube, rudobrązowe
- Liście
- Igły zebrane po 2–3 na krótkopędzie, o długości 15–20(30)[4] i grubości 1–1,2 mm[3]. Rzędy aparatów szparkowych widoczne na wszystkich stronach liścia.
- Szyszki
- Szyszki żeńskie jasnobrązowe, o długości 3–7(10) cm. Wyrastają w grupach po 2–5, osadzone na krótkich szypułkach. Łuski nasienne od środka purpurowobrązowe. Apofyza z piramidką zakończoną krótkim kolcem. Nasiona brązowe, o długości 4–5 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 1,2–1,4 cm.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Dwie wiązki przewodzące w liściu, 4–5 przewodów żywicznych (środkowe i brzegowe).
Pochewki liściowe trwałe[3]. Pędy przyrastają w trakcie jednego sezonu nawet do 35 cm długości. Pylenie następuje od kwietnia do maja. Szyszki nasienne otwierają się podczas drugiego lata wzrostu.
Rośnie na wysokościach 600–3000[4] (400–3100[3]) m n.p.m.
Systematyka i zmienność[edytuj | edytuj kod]
Synonimy: P. insularis var. yunnanensis (Franch.) Silba 1984, P. yunnanensis var. tenuifolia Cheng & Law 1975, P. insularis var. tenuifolia (Cheng & Law) Silba 1990, P. tabulaeformis var. yunnanensis (Franchet) Shaw.
ozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus[5]:
- podrodzaj Pinus
- sekcja Pinus
- podsekcja Pinus
- gatunek P. yunnanensis
- podsekcja Pinus
- sekcja Pinus
Gatunek blisko spokrewniony z P. tabuliformis, P. kesiya, P. hwangshanensis, P. taiwanensis i P. thunbergii[4].
Wyróżnia się trzy odmiany[3]:
- Pinus yunnanensis var. pygmaea (Hsüeh) Hsüeh – krzewy, igły długości 7–13 cm,
- Pinus yunnanensis var. tenuifolia W. C. Cheng & Y. W. Law – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy mniejszej niż 1mm, zwisające,
- Pinus yunnanensis var. yunnanensis – drzewa, igły o długości do 30 cm i średnicy ok. 1,2 mm, wcale lub lekko zwisające.
Zagrożenia[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niższym ryzyku wyginięcia[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Peter F. Stevens, Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b A. Farjon, T. Christian, K. Rushforth, Pinus yunnanensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2011-08-25] (ang.).
- ↑ a b c d e Wu i Raven, 1999, Pinus yunnanensis.
- ↑ a b c d Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25].
- ↑ Christopher J. Earle: Pinus (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Christopher J. Earle: Pinus yunnanensis (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2011-08-25].
- Pinus yunnanensis. „Flora of China”. Vol. 4, 1999. Wu Zhengyi, Peter H. Raven, Hong Deyuan (red.). Beijing: Science Press; St. Louis: Missouri Botanical Garden (ang.). [dostęp 2011-08-25].