Piotr Łaguna
1 zwycięstwo | |
Wing Commander | |
Data i miejsce urodzenia |
11 października 1905 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
27 czerwca 1941 |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki |
2 pułk lotniczy |
Stanowiska |
dowódca skrzydła |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Piotr Łaguna herbu Grzymała (ur. 11 października 1905 w Kędziorowie w ówczesnym powiecie szczuczyńskim guberni łomżyńskiej[1] , zm. 27 czerwca 1941 koło Coquelles) – oficer pilot lotnictwa wojskowego II RP i Polskich Sił Powietrznych, podpułkownik (ang. Wing Commander) Królewskich Sił Powietrznych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z gałęzi podlaskiej rodziny Łagunów herbu Grzymała. Był synem Piotra dzierżawcy majątku w Kędziorowie i jego żony Julianny z Chludzińskich herbu Cholewa. Ukończył 15 sierpnia 1927 Oficerską Szkołę Lotnictwa w Dęblinie[2] z 28. lokatą[3]. Skierowany w stopniu sierżanta podchorążego do 3 pułku lotniczego w Poznaniu. Mianowany w 1928 podporucznikiem i skierowany do Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa w Dęblinie na kurs pilotażu[2]. W 1930 roku został mianowany porucznikiem[4]. 2 marca 1931 roku został skierowany na kurs w Lotniczej Szkole Strzelania i Bombardowania[5].
W 2 pułku lotniczym w Krakowie odbył kurs pilotażu myśliwskiego i otrzymał przydział do poznańskiego dywizjonu myśliwskiego[6]. W 1936 został mianowany kapitanem[1] . Studiował w Wyższej Szkole Lotniczej w 1938, a po jej ukończeniu w 1939 został przydzielony do 1 pułku lotniczego w Warszawie. W kampanii wrześniowej uczestniczył jako oficer nawigacyjny XV dywizjonu bombowego[7][6].
Przez Rumunię przedostał się do Francji. We Francji był zastępcą dowódcy polskiego Dywizjonu I/145[6], latającego na lekkich myśliwcach Caudron CR.714 a od 10 czerwca 1940 do końca działań wojennych na tamtym terenie pełnił obowiązki dowódcy po rannym majorze Kępińskim[8]. 10 czerwca zestrzelił niemiecki myśliwiec Bf 109[9]. 21 czerwca razem z żołnierzami dywizjonu ewakuował się statkiem do Anglii[10]. Wstąpił tam do RAF i otrzymał numer służbowy P-1287[11]. Od 26 lipca 1940 był dowódcą eskadry „A” w dywizjonie 302, w którym uczestniczył w bitwie o Anglię, a od 10 grudnia 1940 był dowódcą tegoż dywizjonu. Od 28 maja 1941 dowodził 1 Polskim Skrzydłem Myśliwskim[7][6].
27 czerwca 1941 odbywał lot bojowy na samolocie Supermarine Spitfire (nr ser. P 8331, znaki RF-M)[12], który polegał na wymiataniu i ostrzeliwaniu celów naziemnych w rejonie Le Touquet-Paris-Plage – Gravelines we Francji[6]. W rejonie Calais podczas ataku na niemieckie lotnisko samolot Łaguny został trafiony pociskiem z działka przeciwlotniczego i runął na ziemię koło Coquelles. Pilot zginął. Został pochowany na cmentarzu Pihen-lès-Guînes we Francji, grób nr 6, rząd A, działka wojskowa[6]. Pośmiertnie mianowany podpułkownikiem[1] .
Zaliczono mu 1 zestrzelenie pewne, został sklasyfikowany na 274 pozycji listy Bajana[13].
Był mężem Wandy, miał dwójkę dzieci - Ewę i Jana. Jego rodzina znalazła się na terenach okupowanych przez ZSRR, przez Indie przedostali się do Australii[14].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 9093
- Krzyż Walecznych
- Medal Lotniczy
- Krzyż Kawalerski Orderu Korony Jugosłowiańskiej (przed 1935)[15]
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Piotr Łaguna został doceniony przez Scotta Booth, brytyjskiego założyciela organizacji non-profit "LAGUNA'S Spitfire Legacy", w którym to opisuję historię tego dzielnego pilota oraz ogólny nieoceniony wkład wszystkich polskich lotników w bitwie o Anglię, ponad 18 tysięcy kobiet i mężczyzn, by podtrzymać pamięć o nich i szerzyć tę spuściznę na wszelkich imprezach awiacyjnych i w brytyjskich szkołach. Pomysł założenia LSL powstał po tym, gdy w roku 1986 znaleziono silnik Rolls-Royce Merlin, 3 metry pod ziemią na terenie Francji z jak się później okazało rozbitego Spifire'a P8331 Łaguny. Silnik nabył Scott Booth i początkowo po odrestaurowaniu zamierzał zrobić z niego stolik do kawy[16]. Jednakże gdy okazało się, że silnik posiada nadal czytelne numery i udało się sprawdzić jego historię, zarzucił projekt i z członkami swojej rodziny utworzył organizację, która nagłaśnia dokonania polskiego dywizjonu 302 oraz najbardziej znanego 303. To właśnie im między innymi, jak wspominał założyciel organizacji, Winston Churchill zawdzięczał tak wiele, w swych legendarnych już słowach: "Never in the field of human conflict was so much owed by so many to so few." "Nigdy w dziejach wojen tak liczni nie zawdzięczali tak wiele tak nielicznym."
Celem LSL jest budowa repliki Spitfire′a Piotra Łaguny[16]. Jeden z członków organizacji, marynarz Royal Navy Jack Booth, został za te działania w 2024 roku odznaczony brązowym Medalem Wojska Polskiego[16].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Ostrowski 2011 ↓.
- ↑ a b Cumft i Kujawa 1989 ↓, s. 368.
- ↑ Pawlak 2009 ↓, s. 50.
- ↑ Dziennik Personalny R. 11, nr 16 str. 339
- ↑ Dziennik Personalny R. 12, nr 3 str. 130
- ↑ a b c d e f Cumft i Kujawa 1989 ↓, s. 369.
- ↑ a b Krzystek 2012 ↓, s. 351.
- ↑ Belcarz 2001 ↓, s. 147, 163.
- ↑ Belcarz 2001 ↓, s. 159.
- ↑ Belcarz 2001 ↓, s. 166.
- ↑ Łaguna Piotr. listakrzystka.pl. [dostęp 2019-08-31].
- ↑ Supermarine Spitfire P8331 'Sumatra'. Laguna Spitfire Legacy. [dostęp 2024-02-05]. (ang.).
- ↑ "Lista Bajana". www.polishairforce.pl. [dostęp 2019-02-19].
- ↑ WING COMMANDER PIOTR ŁAGUNA. junosza.pl. [dostęp 2019-08-31].
- ↑ Zezwolenie na przyjęcie i noszenie orderów. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 4, s. 20, 19 marca 1935.
- ↑ a b c Poles honour Jack... for honouring Poles. „Navy News”, s. 28, luty 2024. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich: poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1989, s. 368–369. ISBN 83-11-07329-5.
- Tadeusz Jerzy Krzystek, [Anna Krzystek]: Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947 łącznie z Pomocniczą Lotniczą Służbą Kobiet (PLSK-WAAF). Sandomierz: Stratus, 2012. ISBN 978-83-61421-59-7. OCLC 276981965.
- Jerzy Pawlak: Absolwenci Szkoły Orląt: 1925-1939. Warszawa: Retro-Art, 2009. ISBN 83-87992-22-4. OCLC 69472829.
- Adam Ostrowski: Wing Commander Piotr Łaguna. 2011. [dostęp 2015-07-23].
- Bartłomiej Belcarz: Polskie lotnictwo we Francji 1940. Sandomierz: Stratus, 2001. ISBN 83-916327-6-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]Laguna's Spitfire Legacy dostęp: 2022-01-24
- Absolwenci Wyższej Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Dęblinie
- Dowódcy Dywizjonu 302
- Kapitanowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Łagunowie herbu Grzymała
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Lotniczym
- Oficerowie dowództwa 1 (131) Polskiego Skrzydła Myśliwskiego
- Podpułkownicy Polskich Sił Powietrznych
- Polacy odznaczeni Orderem Korony Jugosłowiańskiej
- Polacy – uczestnicy bitwy o Anglię 1940
- Polacy – uczestnicy kampanii francuskiej 1940
- Polscy piloci myśliwscy
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1905
- Zmarli w 1941
- Żołnierze Polskich Sił Powietrznych we Francji