Piotr Biron

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Piotr Biron
ilustracja
książę Kurlandii i Semigalii
Okres panowania od 1769
do 1795
Poprzednik Ernest Jan Biron
Następca -
Dane biograficzne
Dynastia Bironowie
Data urodzenia 15 lutego 1724
Data śmierci 13 stycznia 1800
Ojciec Ernest Jan Biron
Matka Benigna Gottlieba von Trotha
Żona Karolina Waldeck-Pyrmont
Eudoksja Jusupowa
Dorota von Medem
Dzieci Wilhelmina Żagańska
Paulina Biron
Joanna Biron
Piotr Biron
Dorota de Talleyrand-Périgord
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Piotr Biron (niem. Peter von Biron) (ur. 15 lutego 1724 w Mitawie, zm. 13 stycznia 1800 w Jeleniowie) – hrabia Świętego Cesarstwa Rzymskiego, książę Kurlandii i Semigalii w latach 1769-1795, książę Żagania w latach 1786-1800.

Młodość[edytuj | edytuj kod]

Był synem Ernesta Jana Birona i starszym bratem Karola Ernesta Birona. Młodość spędził w Sankt Petersburgu, gdzie jego ojciec był głównym doradcą i faworytem cesarzowej Anny Iwanowny. W 1735 roku typowany był na męża jej siostrzenicy Anny Leopoldowny. Plany dynastyczne przekreśliła jednak intryga dworska ministra Artemija Wołynskiego wymierzona przeciwko Ernestowi Bironowi.

W 1740 roku po spisku dworskim Anny Leopoldowny, Piotr Biron znalazł się na zesłaniu na Syberii, gdzie przebywał wraz z rodzicami do czasów objęcia rządów przez Piotra III. W 1762 roku został zrehabilitowany i mianowany generałem jazdy rosyjskiej.

Książę Kurlandii i Semigalii[edytuj | edytuj kod]

Po powrocie Ernesta Jana Birona na tron w Kurlandii i Semigalii w 1763 roku Piotr Biron został wyznaczony jego następcą i objął regencję w księstwie. W 1764 roku złożył hołd lenny Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu.

Formalnie władzę przejął w 1769 roku po abdykacji ojca. Zaczął gromadzić dobra ziemskie. Oprócz odziedziczonego Sycowa stał się także właścicielem wielu posiadłości na Śląsku i w Czechach m.in. Żagania (od 1786) i Náchodu (od 1792). Był mecenasem sztuki. Kolekcjonował obrazy, utrzymywał dworską kapelę i teatr.

W okresie rozbiorów Rzeczypospolitej zachowywał neutralność wobec wydarzeń, był posłuszny poleceniom i woli cesarzowej Katarzyny II. W 1791 roku stał się formalnie suwerennym władcą jednak faktycznie znalazł się pod ścisłą zależnością Imperium Rosyjskiego. 30 maja 1794 roku wydał patent potępiający insurekcję kościuszkowską. W 1795 roku po III rozbiorze podjął decyzję o przekazaniu Kurlandii i Semigalii Rosji. W zamian za abdykację otrzymał wysoką dożywotnią rentę państwową w wysokości 60 000 talarów oraz rekompensatę finansową za utracone posiadłości w wysokości 2 000 000 talarów.

Książę Żagania[edytuj | edytuj kod]

Po zrzeczeniu się tronu ostatnie lata życia spędził w swoich dobrach na Śląsku i w Czechach. Rezydował głównie w Żaganiu, który uczynił wspaniałą rezydencją dorównującą dworom innym niemieckim książętom.

Piotr Biron pochowany został w krypcie pod wieżą Kościoła Łaski w Żaganiu.

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Był trzykrotnie żonaty. Z trzeciego małżeństwa z Dorotą von Medem miał sześcioro dzieci. Pierworodny syn Piotr zmarł w wieku 3 lat, a czwarta córka Karolina w wieku 2 lat. Dorosłego życia dożyły cztery córki:

  • Wilhelmina - żona księcia Juliusza Armanda de Rohan-Guéménée, a później księcia Wasylego Trubeckiego i hrabiego Karola von Schulenburg-Vitzenburga
  • Paulina - żona księcia Fryderyka Hermana von Hohenzollern-Hechingen
  • Joanna - żona księcia Acarenza, Franciszka Pignatelliego de Bellmonte
  • Dorota - żona księcia Dino, Aleksandra Edmunda de Talleyrand-Périgord

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Andrzej Andrusiewicz, Carowie i cesarze Rosji. Szkice biograficzne, Warszawa: „Fakty”, 2001, ISBN 83-7311-126-3, OCLC 830302126.
  • Marek Arpad Kowalski, Kolonie Rzeczypospolitej, Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2005, ISBN 83-11-10285-6, OCLC 69278111.
  • Katarzyna Adamek. Piotr Biron, Żagańskie Portrety. Goniec Żagański. Żagań. maj 1999 r.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

p • d • e
Władcy Kurlandii i Semigalii
Gotthard Kettler (1561–1587) • Wilhelm Kettler (1587–1616) • Fryderyk Kettler (1587–1642) • Jakub Kettler (1638) • Jakub Kettler (1642–1682) • Fryderyk Kazimierz Kettler (1682–1698) • Fryderyk Wilhelm Kettler (1698–1711) • Ferdynand Kettler (1711) • Anna Iwanowna Romanowa (1711–1731) • Maurycy Saski (1726–1729) • Ferdynand Kettler (1731–1737) • Ernest Jan Biron (1737–1741) • Ludwig Ernst von Braunschweig (1741) • bezkrólewie (1741–1759) • Karol Krystian Wettyn (1759–1763) • Ernest Jan Biron (1763–1769) • Piotr Biron (1769–1795)
Księstwo Kurlandii i Semigalii COA.svg
p • d • e
Władcy Śląska (książęta głogowsko-żagańscy)
Konrad I (1249/51–1273/4) • Henryk III, Przemko ścinawski, Konrad II Garbaty (1273/4–1278)
Krosno
Henryk IV Prawy (1273/4–1277) • Otto Długi (1277–1279) • Henryk IV Prawy (1279–1290) • Henryk III (1290–1309)
Głogów
Henryk III (1278–1309) • Matylda Brunszwicka (1309–1318) • Henryk IV Wierny i Przemko (1318–1321) • Przemko (1321–1331) • do korony czeskiej (1331–1337) • Henryk I jaworski (1337–1346) • do korony czeskiej (1346)
Henryk V Żelazny (1349–1369) • Henryk VI Żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378) • Henryk VII Średni (Rumpold) (1378–1395) • Henryk VIII Wróbel (1395–1397) • Rupert I Legnicki (1397–1401) • Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1401–1412/3) • Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1412/3–1417/8) • Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold (1417/8–1423) • Henryk IX Starszy (1423–1467) • Henryk XI (1467–1476) • Jan II Szalony (1476–1488) • Jan Korwin (1488–1490) • Jan Olbracht (1491–1498) • Dionizy z Zahradku (1498–1499) • Zygmunt I Stary (1499–1506) • Kazimierz II (1506–1528)
Bolko II Mały (1361–1368) • Przemysław I Noszak (1384–1404) • Przemysł Młodszy (1404–1406) • Przemysław I Noszak (1406–1410) • Bolesław I (1410–1431) • Wacław I, Przemysław II, Władysław, Bolesław II i Eufemia mazowiecka (1431–1442) • Władysław (1442–1460) • Małgorzata z Cilly (1460–1476) • Przemysław II (1460–1476) • Wacław III Opawski (przed 1474–1474) • Maciej Korwin (1476–1480) • Jan II Szalony (1480–1488) • Jan Korwin (1488–1490) • Jan Olbracht (1491–1498) • Dionizy z Zahradku (1498–1499) • Zygmunt I Stary (1499–1506) • Kazimierz II (1506v1528)
Ścinawa
Konrad II Garbaty (1278–1284) • Przemko ścinawski (1284–1289) • Henryk IV Prawy (1289–1290) • Henryk III (1290–1309) • Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312) • Henryk IV Wierny, Jan i Przemko (1312–1317) • Jan (1317–1363)
Henryk V Żelazny (1363–1369) • Henryk VI Żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378) • Henryk VII Średni (Rumpold) (1378–1395) • Henryk VIII Wróbel (1395–1397) • Konrad II Siwy (1397–1403) • Konrad III Stary (1403–1412/3) • Konrad IV Starszy i Konrad V Kącki (Kantner) (1412/3–1416) • Konrad V Kącki (Kantner), Konrad VI Dziekan i Konrad VIII Młody (1416–1427) • Konrad VIII Młody (1427–1446) • Konrad VII Biały (1446–1450) • Konrad IX Czarny i Konrad X Biały (1450–1452) • Konrad X Biały (1452–1489) • Maciej Korwin (1489–1490) • Konrad X Biały (1490–1492) • do korony czeskiej (1492–1495) • Wiktoryn (1495–1498) • Henryk I Starszy (1495–1498) • Jerzy I (1498–1502) • Albrecht (1498–1511) • Karol I (1498–1520) • Jan Thurzon (ok. 1520–?)
Żagań
Przemko ścinawski (1278–1284) • Konrad II Garbaty (1289–1299) • Henryk III (1299–1300) • Konrad II Garbaty (1300–1304) • Henryk III (1304–1309) • Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312) • Henryk IV Wierny, Jan i Przemko (1312–1317) • Henryk IV Wierny i Przemko (1317–1321) • Henryk IV Wierny (1321–1342) • Henryk V Żelazny (1342–1369) • Henryk VI Żagański, Henryk VII Średni (Rumpold) i Henryk VIII Wróbel (1369–1378) • Henryk VI Starszy (1378–1393) • Jadwiga legnicka (1393–1403) • Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1403–1412/3) • Jan I (1412/3–1439) • Scholastyka saska (1439–1463) • Baltazar, Rudolf, Wacław i Jan II Szalony (1439–1449) • Baltazar i Rudolf (1449–1454) • Baltazar (1454–1461) • Jan II Szalony (1461–1467) • Baltazar (1468–1472) • Jan II Szalony (1472) • pod rządami Wettinów (1472–1553) • Jerzy Fryderyk Hohenzollern (1553–1558) • Baltazar von Wallenstein (1558–1562) • Zygfryd von Wallenstein (1562–1597) • Anzelm von Wallenstein (1597–1601) • do korony czeskiej (1601–1627) • Albrecht Wacław Euzebiusz von Wallenstein (1627–1634) • do korony czeskiej (1634–1646) • Wacław Franciszek Euzebiusz von Lobkowitz (1646–1677) • Ferdynand August Leopold von Lobkowitz (1677–1715) • Filip Hiacynt von Lobkowitz (1715–1734) • Wacław Ferdynand Karol von Lobkowitz (1734–1739) • Ferdynand Filip Józef von Lobkowitz (1734–1784) • Józef Franciszek Maksymilian von Lobkowitz (1784–1785) • Fryderyk Ludwik Hohenlohe (1785) • Piotr Biron (1785–1800) • Wilhelmina Żagańska (1800–1839) • Paulina Żagańska (1839–1845) • Dorota de Talleyrand-Périgord (1845–1861) • Ludwik Napoleon de Talleyrand-Périgord (1861–1898) • Boson I de Talleyrand-Périgord (1898–1906) • Hélie de Talleyrand-Périgord (1906–1910) • Howard Maurice de Talleyrand-Périgord (1910–1929) • Boson II de Talleyrand-Périgord Valencay (1929–1935) • władze III Rzeszy skonfiskowały Żagań (1935)
Henryk VIII Wróbel (1378–1397) • Katarzyna Opolska (1397–1420) • do Głogowa (1420)
Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1412/3–1417/8) • Wacław (1417/8–1430/1) • do Głogowa (1430/1–1482) • do Brandenburgii (od 1482)
Henryk VIII Wróbel (1378–1397) • Rupert I Legnicki (1397–1401) • Jan I, Henryk IX Starszy, Henryk X Młodszy Rumpold i Wacław (1401–1412/3) • do Głogowa (1412/3)
Henryk I jaworski (1319–1337) • Jan I (1413–1439) • Baltazar, Rudolf, Wacław i Jan II Szalony (1439–1449) • Wacław (1449–1472)
Oleśnica
Henryk III (1293–1309) • Henryk IV Wierny, Bolesław I, Konrad I (1309–1312) • Bolesław I, Konrad I (1312–1313) • Bolesław I (1313–1320/1) • Konrad I (1320/1–1366) • Konrad II Siwy (1366–1403) • Konrad III Stary (1403–1412/3) • Konrad IV Starszy i Konrad V Kącki (Kantner) (1412/3–1416) • Konrad V Kącki (Kantner), Konrad VI Dziekan i Konrad VIII Młody (1416–1427) • Konrad IV Starszy (1416–1447) • Konrad V Kącki (Kantner) (1427–1439) • Konrad VII Biały (1439–1450) • Konrad IX Czarny i Konrad X Biały (1450–1452) • Konrad IX Czarny (1452–1471) • Małgorzata (i Bierutowie) (1471–1475) • Barbara oleśnicka (1475–1478) • Konrad X Biały (1478–1489) • Maciej Korwin (1489–1490) • Konrad X Biały (1490–1492) • do korony czeskiej (1492–1495) • Wiktoryn (1495–1498) • Henryk I Starszy (1495–1498) • Jerzy I (1498–1502) • Albrecht (1498–1511) • Karol I (1498–1536) • Henryk II (1536–1548) • Jerzy II (1536–1553) • Joachim (1536–1553) • Jan (1536–1565) • Henryk III (1548–1553) • Karol Krzysztof (1565–1569) • Henryk III (1569–1587) • Karol II (1569–1617) • Henryk Wacław (1617–1639) • Karol Fryderyk I (1617–1647) • Sylwiusz Nemrod (1647–1664) • Karol Ferdynand (1664–1668) • Sylwiusz Fryderyk (1668–1697) • Chrystian Ulryk (1697–1704) • Karol Fryderyk II (1704–1745) • Karol Chrystian Erdmann (1745–1792) • Fryderyk August Welf (1792–1805) • Fryderyk Wilhelm (1805–1815) • Karol IV (1815–1826) • Wilhelm (1826–1884) • Szczodre własnością króla saskiego, Oleśnica i Bierutów wydzielone jako księstwo dla następcy tronu niemieckiego (od 1884) • Ernest August III (1913–1918) • część Niemiec (1918–1926) • Wilhelm von Hohenzollern (1926–1945)
Małgorzata (1439–1449) • Konrad VII Biały (1449–1450) • Konrad IX Czarny i Konrad X Biały (1450–1452) • Konrad X Biały (1452–1489) • Maciej Korwin (1489–1490) • Konrad X Biały (1490–1492) • Kazimierz II (1493–1528) • Karol I Podiebradowicz (1504–1517) • Jan II Dobry (1517–1532) • Fryderyk II (1540–1547) • Jerzy II (1547–1586) • Joachim Fryderyk i Jan Jerzy (1586–1592) • Joachim Fryderyk (1592–1602) • książęta brzescy (1602–1654) • Chrystian (1654–1672) • Ludwika Anhalcka (1672–1680) • połączenie z domeną cesarską (od 1680)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Piotr_Biron&oldid=53607522”