Piotr Cywiński (historyk)
| ||
![]() | ||
Data i miejsce urodzenia | 16 kwietnia 1972 Warszawa | |
Dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu | ||
Okres | od 1 września 2006 | |
Poprzednik | Jerzy Wróblewski | |
Odznaczenia | ||
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Piotr Mateusz Andrzej Cywiński (ur. 16 kwietnia 1972 w Warszawie) – polski historyk mediewista, działacz społeczny, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, współtwórca i prezes Fundacji Auschwitz-Birkenau; w latach 2000–2010 prezes Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie i w latach 2005–2007 wiceprezes Stowarzyszenia Wikimedia Polska.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Bohdana Cywińskiego i Marii-Małgorzaty, córki Zbigniewa Łoskota. W latach 1982–1993 mieszkał w Szwajcarii i we Francji wskutek emigracji politycznej ojca.
Historyk mediewista, absolwent Uniwersytetu Humanistycznego w Strasburgu (1993) i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1995). Doktoryzował się w Instytucie Historii PAN (2002)[1].
W latach 1996–2000 był wiceprezesem, a w latach 2000–2010 prezesem Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. W 2002 współtworzył Forum Świętego Wojciecha, organizujące międzynarodowe Zjazdy Gnieźnieńskie[2], przewodniczył Forum do stycznia 2009. W latach 2004–2008 był prezesem na Europę światowej federacji intelektualistów katolickich Pax Romana. Ekumenista, od maja 2002 członek Zespołu Episkopatu Polski do rozmów z Kościołem greckokatolickim na Ukrainie. Uczestnik także dialogu polsko-żydowskiego, chrześcijańsko-żydowskiego oraz rozmów między kulturami pogranicza.
W latach 2000–2002 w ramach Instytutu Adama Mickiewicza współkierował Festiwalem „Europalia 2001 Polska”, następnie stworzył serwis internetowy Diapozytyw.pl[3], w którym dostępne były informacje o historii i kulturze żydowskiej w Polsce. W okresie 2001–2004 członek Rady Konsultacyjnej Organizacji Pozarządowych przy Polskiej Radzie Integracji Europejskiej.
Od 2000 członek, a w latach 2000–2006 sekretarz Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. Od 1 września 2006 dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Współtwórca Międzynarodowego Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście i wiceprezes Rady tego Centrum. W 2009 współtwórca i od tamtego czasu prezes Fundacji Auschwitz-Birkenau. Współtwórca także – i przewodniczący Rady – Instytutu Auschwitz-Birkenau (od 2018), główny ekspert Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci (od 2018) (na Uniwersytecie SWPS)[4], współtwórca i prezes Towarzystwa Zarządzania Miejscami Pamięci (od 2019)[5]. W grudniu 2020 został zastępcą redaktora naczelnego czasopisma naukowego Journal of Leadership and Management[6].
W latach 2009–2018 był członkiem Rady do Spraw Muzeów przy Ministrze Kultury (kadencja IV, V i VI), a w latach 2010–2016 członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[7]. Ponadto był wiceprzewodniczącym Rady Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, członkiem pierwszej kadencji Rady, a następnie (od 2012) członkiem Rady Powierniczej budowanego wówczas Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. W 2017 roku został wybrany przewodniczącym Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie.
Członek Rady Fundacji na rzecz Maximilian-Kolbe-Werk, założonej przez Konferencję Episkopatu Niemiec. Od 2011 członek zarządu Stowarzyszenia Miejsce Pamięci Maison d’Izieu we Francji. Od 2015 roku członek moskiewskiego Stowarzyszenia Memoriał[8][9].
W 2008 był ambasadorem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. W wyborach w 2004 kandydował do Parlamentu Europejskiego z ramienia Unii Wolności.
Od 2014 członek Komitetu Obywatelskiego Solidarności z Ukrainą (KOSzU).
W latach 2005–2007 był wiceprezesem Stowarzyszenia Wikimedia Polska, a w latach 2007–2012 członkiem Komisji Rewizyjnej tego stowarzyszenia.
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
Autor[edytuj | edytuj kod]
- Epitafium... i inne spisane niepokoje, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2012, ISBN 978-83-7704-042-3.
- Początki Auschwitz w pamięci pierwszego transportu polskich więźniów politycznych, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2015, ISBN 978-83-7704-091-1.
- Zagłada w pamięci więźniów Sonderkommando, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2015, ISBN 978-83-7704-113-0.
- Marsz śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2016, ISBN 978-83-7704-131-4.
- Sny obozowe w pamięci ocalałych z Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2016, , ISBN 978-83-7704-132-1.
- Rampa w pamięci Żydów deportowanych do Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2016, , ISBN 978-83-7704-179-6.
Współautor[edytuj | edytuj kod]
- Kościół wobec integracji europejskiej [współautor], red. Jan Grosfeld, Warszawa 1997, ISBN 83-85737-27-8.
- L’Église en Pologne après 1989 face aux nouveaux défis de la démocratie avec Marcin Przeciszewski, Volume 48 de Cahier / le Rayonnement culturel polonais, in Communio: revue catholique internationale, 179, Vol. XXX, 2005
- Mój Auschwitz [współautor rozmowy z Wł. Bartoszewskim], Znak, Kraków 2010, ISBN 978-83-240-1415-6.
- Le futur d’Auschwitz. Actes de la journee d’etude du 11 mai 2010, IRICE (Sorbone, Paris IV, CNRS et al.), cahier 7: Paris 2011, ISSN 1967-2713.
- Auschwitz od A do Z. Ilustrowana historia obozu, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2013, ISBN 978-83-7704-060-7.
- Auschwitz Legacies, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2015, ISBN 978-83-7704-089-8.
Autor przedmowy lub koncepcji[edytuj | edytuj kod]
- Guide historique d’Auschwitz [przedmowa], Jean-Francois Forges, Pierre-Jerome Biscarat, Autrement, Paris 2011, ISBN 978-2-7467-1484-7.
- Auschwitz-Birkenau. Miejsce, na którym stoisz [autor koncepcji i wprowadzenie], Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2012, ISBN 978-83-7704-035-5.
Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]
Polskie[edytuj | edytuj kod]
W 2006 został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Złotym Krzyżem Zasługi[10]. 15 kwietnia 2008 został również przez niego odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[11], a 20 stycznia 2010 Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[12]. W 2012 otrzymał przyznawaną przez ministra spraw zagranicznych Odznakę Honorową „Bene Merito”[13], a w 2014 – przyznawaną przez ministra sprawiedliwości złotą odznakę „Za zasługi w pracy penitencjarnej”[14], a także – przyznawaną przez Rzecznika Praw Obywatelskich – odznakę honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”[15]. W 2015 roku otrzymał przyznawany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[16].
Był nominowany do nagrody TOTUS (edycja 2008) w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej”.
Zagraniczne[edytuj | edytuj kod]
W 2012 otrzymał Krzyż Kawalerski belgijskiego Orderu Korony[17], w 2013 – Krzyż Kawalerski monakijskiego Orderu Świętego Karola[18][19], a w 2014 Krzyż Oficerski greckiego Orderu Feniksa[20]. W 2015 otrzymał Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Palm Akademickich[21]. W 2019 otrzymał insygnia Kawalera Legii Honorowej[22][23]. W 2020 papieski Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice[24], insygnia komandorskie portugalskiego odznaczenia prywatnego Orderu Świętego Sebastiana[25] oraz w dniu pięćdziesiątej rocznicy uklęknięcia kanclerza Willy'ego Brandta przed Pomnikiem Bohaterów Getta - Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec[26].
1 sierpnia 2019, w przededniu 75. rocznicy likwidacji Zigeunerlager w Birkenau, otrzymał przyznawaną przez niemieckich Sinti i Romów Europejską Nagrodę Praw Obywatelskich[27].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Piotr Cywiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2014-07-07] .
- ↑ Magdalena Dembińska, Konrad Sawicki: Biogramy prelegentów i organizatorów. [dostęp 2012-03-16].
- ↑ Dia–pozytyw: redakcja witryny. [dostęp 2013-11-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-25)].
- ↑ CBEMP, swps.org [dostęp 2019-08-17] .
- ↑ Dyrektor Muzeum / Muzeum / Auschwitz-Birkenau, auschwitz.org [dostęp 2019-08-17] .
- ↑ Editorial Team, leadership.net.pl, 6 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-06] .
- ↑ Nowi członkowie Rady OPWiM. [dostęp 2010-09-09].
- ↑ Aktualności / Muzeum / Auschwitz-Birkenau, auschwitz.org [dostęp 2015-09-25] .
- ↑ Cywiński w Stowarzyszeniu Memoriał – Fakty_Oswiecim | Reporterzy 24 w Kontakt 24. [dostęp 2015-09-25].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97.
- ↑ M.P. z 2008 r. nr 84, poz. 774.
- ↑ M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 420.
- ↑ Prezydent wręczył odznaczenia dyplomatom. msz.gov.pl, 2012-11-16. [dostęp 2016-04-10].
- ↑ Święto 95-lecia Służby Więziennej, uroczystości w Krakowie. [dostęp 2014-02-25].
- ↑ Informacja o wręczeniu odznaki. [dostęp 2014-11-04].
- ↑ Przyznanie Glorii Artis. [dostęp 2015-05-29].
- ↑ Auschwitz-Birkenau – Dyrektor Muzeum Auschwitz odznaczony belgijskim Orderem Korony.
- ↑ Order Świętego Karola dla Piotra M.A. Cywińskiego. [dostęp 2013-06-21].
- ↑ Ordonnance Souveraine n° 4.047 du 20 novembre 2012 portant nominations dans l’Ordre de Saint-Charles (fr.). „Journal de Monaco” (legimonaco.mc). [dostęp 2013-12-10].
- ↑ Order Feniksa dla Piotra M.A. Cywińskiego. [dostęp 2014-07-17].
- ↑ Order Palm Akademickich dla Piotra M.A. Cywińskiego. [dostęp 2015-01-12].
- ↑ Redakcja, Dyrektor Muzeum Auschwitz zostanie dziś odznaczony francuskim Orderem Legii Honorowej, Więź [dostęp 2019-01-17] (pol.).
- ↑ Redakcja, Legia Honorowa dla dyrektora Muzeum Auschwitz dr. Piotra M. A. Cywińskiego, www.auschwitz.org [dostęp 2019-01-17] [zarchiwizowane z adresu] (pol.).
- ↑ Auschwitz Museum head receives Pro Ecclesia et Pontifice decoration (ang.). tvp.pl, 2020-01-15. [dostęp 2020-01-16].
- ↑ Auschwitz-Birkenau – Muzeum Auschwitz docenione przez portugalską dynastię królewską (pol.). auschwitz.org, 2020-02-17. [dostęp 2020-03-19].
- ↑ Ordery Zasługi RFN dla dyrektora Muzeum oraz dyrektora Centrum Edukacji. 2020-12-07. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ Wyróżnienie Nagrody Praw Obywatelskich Sinti i Romów dla Piotra M. A. Cywińskiego. [dostęp 2019-08-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Piotr Cywiński – strona prywatna
- Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau: Dyrektor muzeum – strona oficjalna
- 2008, Europejski Rok Dialogu Międzykulturowego: ambasadorzy krajowi – strona oficjalna
- Absolwenci Uniwersytetu w Strasburgu
- Absolwenci Wydziału Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Członkowie Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego
- Członkowie Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej
- Członkowie Rady do Spraw Muzeów
- Członkowie społeczności wikipedystów
- Działacze KIK
- Działacze Stowarzyszenia Memoriał
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Odznaką Honorową Bene Merito
- Odznaczeni odznaką honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”
- Odznaczeni Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
- Odznaczeni Złotą Odznaką „Za zasługi w pracy penitencjarnej”
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Polacy odznaczeni Krzyżem Pro Ecclesia et Pontifice
- Polacy odznaczeni Orderem Korony (Belgia)
- Polacy odznaczeni Orderem Feniksa
- Polacy odznaczeni Orderem Palm Akademickich
- Polacy odznaczeni Orderem Świętego Karola (Monako)
- Polacy odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec
- Polscy działacze społeczni
- Polscy mediewiści
- Polscy muzealnicy
- Pracownicy Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau
- Urodzeni w 1972
- Polacy – Kawalerowie Legii Honorowej