Pirydostygmina

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bromek pirydostygminy
Br
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C9H13BrN2O2

Masa molowa

261,12 g/mol

Wygląd

biały, krystaliczny, higroskopijny proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

101-26-8

PubChem

7550

DrugBank

DB00545

Podobne związki
Podobne związki

neostygmina, distygmina

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

N07AA

Stosowanie w ciąży

kategoria C

Pirydostygmina – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, ester dimetylokarbaminianowy kationu 3-hydroksy-1-metylopirydyniowego. Jest odwracalnym inhibitorem acetylocholinoesterazyenzymu rozkładającego acetylocholinę. W medycynie zastosowanie ma głównie bromek pirydostygminy[2], jako lek łagodzący objawy ciężkiego niedowładu mięśni, czyli miastenii[3].

Zastosowanie kliniczne[edytuj | edytuj kod]

Lek stosowany jest głównie w leczeniu myasthenia gravis, lecz stosuje się go także w porażennej niedrożności jelit, pooperacyjnym zatrzymaniu moczu, jaskrze, zatruciu kurarynami[4][5].

Efekty terapeutyczne[edytuj | edytuj kod]

Ponadto wywiera bezpośrednie działanie cholinomimetyczne na mięśnie szkieletowe. Powoduje zwiększenie siły mięśniowej oraz nasilenie reakcji na powtarzającą się stymulację nerwów. Pirydostygmina działa dłużej niż neostygmina, choć jej działanie występuje nieco później. Wywiera również słabsze działanie muskarynowe niż neostygmina, w związku z czym jest zwykle lepiej tolerowana[6] oraz wykazuje mniej działań niepożądanych ze strony układu pokarmowego.

Mechanizm działania[edytuj | edytuj kod]

Pirydostygmina hamuje enzym cholinoesterazę w szczelinie synaptycznej – konkurując z acetylocholiną o przyłączenie do jego miejsc aktywnych. Powoduje to opóźnienie hydrolizy acetylocholiny, zwiększenie jej stężenia w szczelinie synaptycznej, co z kolei zwiększa efektywność stymulacji cholinergicznej w płytce nerwowo-mięśniowej[7].

Właściwości farmakokinetyczne[edytuj | edytuj kod]

Substancja słabo wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie w surowicy krwi, wynoszące od 40 do 60 μg/ml, osiąga po 1 do 2 godzin od podania doustnego dawki 60 mg. Nie wiąże się z białkami osocza. Jako amina czwartorzędowa nie przekracza bariery krew-mózg. Metabolizowana jest w wątrobie, wydalana przez nerki, głównie w postaci niezmienionej. Dostępność biologiczna wynosi od 10% do 20%, a okres półtrwania od 3 do 4 godzin. Działanie pirydostygminy podanej doustnie, w postaci tabletek, występuje w ciągu 30 – 60 minut od chwili podania, osiąga maksimum po 1 do 2 godzin i trwa 3–6 godzin[8].

Przeciwwskazania[edytuj | edytuj kod]

Nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu leczniczego, niedrożność mechaniczna przewodu pokarmowego lub układu moczowego.

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku niedociśnienia tętniczego, przebytego w ostatnim czasie ostrego incydentu wieńcowego, wagotonii, astmy oskrzelowej, padaczki, bradykardii, choroby wrzodowej żołądka i/lub dwunastnicy, choroby Parkinsona[9].

Działania niepożądane i objawy przedawkowania[edytuj | edytuj kod]

Działania niepożądane obejmują:

  • biegunkę,
  • nudności i wymioty,
  • wzmożone wydzielanie śliny,
  • kurczowe bóle brzucha.

Objawy przedawkowania:

  • kurczowe bóle brzucha,
  • nasilenie perystaltyki jelit,
  • biegunka,
  • nudności i wymioty,
  • zwiększenie wydzielania śluzu w oskrzelach,
  • wzmożone wydzielanie śliny,
  • nadmierna potliwość,
  • zwężenie źrenic,
  • kurcze i drżenia mięśni,
  • ogólne osłabienie,
  • bradykardia,
  • niedociśnienie tętnicze.

Przedawkowanie może prowadzić do przełomu cholinergicznego. Antidotum jest siarczan atropiny podawany pozajelitowo[9].

Ciąża i karmienie piersią[edytuj | edytuj kod]

Zakwalifikowana do kategorii C przez FDA[10]. Nie istnieją istotne klinicznie badania, potwierdzające bezpieczeństwo stosowania leku w ludzkiej ciąży. Przewiduje się, że w zwykle używanych dawkach, pirydostygmina nie przenika w sposób znaczny przez łożysko, przez co w żaden sposób nie zagraża płodowi, natomiast w wysokich dawkach przenika je z łatwością, powodując redukcję aktywności osoczowej cholinoesterazy płodu. Podanie pozajelitowe leku, w niewielkim odstępie czasowym od terminu rozwiązania ciąży, może spowodować poród przedwczesny. Ordynowanie pirydostygminy u kobiet ciężarnych jest rekomendowane jedynie, jeśli zysk terapeutyczny dla matki przeważa potencjalne ryzyko dla płodu[11].

Pirydostygmina jest wydzielana do mleka kobiecego. Na podstawie ograniczonych danych stwierdzono, że noworodek w wyniku karmienia piersią otrzymuje mniej niż 0.1% dawki leku, przyjętego przez matkę. Niekorzystny efekt dla dziecka jest zatem mało prawdopodobny. Substancja została uznana za bezpieczną przez American Academy of Pediatrics[11].

Preparaty na rynku polskim[edytuj | edytuj kod]

W Polsce dostępna jest w postaci tabletek o nazwie Mestinon[12].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Pyridostigmine bromide, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 7550 [dostęp 2022-12-15] (ang.).
  2. a b c d e f g h Pyridostigmine, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00545 [dostęp 2022-12-15] (ang.).
  3. II. Leki autonomicznego układu nerwowego, [w:] Ryszard Korbut, Farmakologia, wyd. II, Warszawa: PZWL, 2017, s. 26, ISBN 978-83-200-5368-5.
  4. II. Farmakologia układu nerwowego, [w:] Włodzimierz Buczko, Andrzej Danysz, Farmakologia Danysza. Kompendium farmakologii i farmakoterapii, wyd. VI, 2016, Wrocław: Edra Urban&Partner, s. 40, ISBN 978-83-65373-97-7.
  5. Herbert Schwarz, Mestinon (Pyridostigmine Bromide) in Myasthenia Gravis, „Canadian Medical Association Journal”, 75 (2), 1956, s. 98–100, PMID13343058, PMCIDPMC1824124.
  6. Ernst Mutschler, Mutschler. Farmakologia i toksykologia, wyd. IV., 2016, Wrocław: MedPharm, ISBN 978-83-7846-037-4.
  7. Pyridostigmine, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 4991 [dostęp 2022-12-15] (ang.).
  8. Karta charakterystyki produktu leczniczego, Mestinon [online] [dostęp 2018-02-07].
  9. a b Pirydostygmina (bromek pirydostygminy) (opis profesjonalny) – Medycyna Praktyczna [online], bazalekow.mp.pl [dostęp 2018-02-08].
  10. New FDA Pregnancy Categories Explained – Drugs.com, „Drugs.com” [dostęp 2018-02-08] (ang.).
  11. a b Pyridostigmine Use During Pregnancy | Drugs.com, „Drugs.com” [dostęp 2018-02-08] (ang.).
  12. Mestinon, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2022-12-15].