Plac Konstytucji w Warszawie
 Warszawa
| |
| plac | |
| Konstytucji | |
| Śródmieście Południowe | |
 Plac Konstytucji w Warszawie | |
Położenie na mapie Warszawy   plac Konstytucji | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  plac Konstytucji | |
Położenie na mapie Polski  plac Konstytucji | |
 52°13′20,0″N 21°00′58,3″E/52,222222 21,016194
| |
Plac Konstytucji – plac w Śródmieściu Warszawy.
Układ[edytuj | edytuj kod]
Plac znajduje się w osi ulicy Marszałkowskiej. Zbiegają się tutaj ulice:
Spośród siedmiu ciągów komunikacyjnych, które zbiegają się na placu, dwa są jednokierunkowe i wyprowadzają ruch z placu: ul. J. J. Śniadeckich i ul. Koszykowa (odcinek na wschód od placu), zaś jeden (ul. Marszałkowska od strony południowej) tylko go wprowadza.
Wzdłuż placu, w ciągu ul. Marszałkowskiej, poprowadzone są tory tramwajowe.
Na placu istnieją trzy rozległe obszary niezwiązane bezpośrednio z ruchem kołowym. Te po zachodniej i wschodniej części stanowią wolną przestrzeń, wykorzystywaną (zwłaszcza strona zachodnia) na potrzeby zgromadzeń publicznych. Obszar w środkowej części placu wykorzystywany jest jako parking samochodowy.
Południowo-zachodniej części placu nadano nazwę Zaułek Braci Pakulskich[1]. Nazwa zaułka wiąże się z rodziną kupców warszawskich, Wacława, Jana i Adama Pakulskich, których jeden ze sklepów filialnych mieścił się w kamienicy przy ul. Marszałkowskiej 57, na rogu z ul. J. i J. Śniadeckich (kamienica ta znajdowała się w miejscu, gdzie obecnie jest środek placu Konstytucji).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Plac Konstytucji powstał w 1952 jako główny element wielkiego, socrealistycznego założenia urbanistycznego – Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej.
Plac Konstytucji był wraz z Pałacem Kultury i Nauki sztandarową inwestycją Warszawy okresu realizmu socjalistycznego 1949–1956. Swą nazwę otrzymał w celu upamiętnienia ustawy zasadniczej oficjalnie uchwalonej 22 lipca 1952. Plac otwarto tego samego dnia, chociaż pierwsi lokatorzy otrzymali klucze do niektórych bloków już 21 lipca 1951[2].
Plac wytyczono w osi ulicy Marszałkowskiej, w miejscu istniejącej zwartej zabudowy miejskiej. W czasie budowy wyburzono większość zachowanych kamienic. Z powodu powstania placu znacznemu przeobrażeniu uległ cały układ urbanistyczny tego rejonu miasta. Przekształcono i przerwano ciągi ulic: Koszykowej i Pięknej. Ponadto z placu wyprowadzono nową ulicę Waryńskiego, która miała częściowo przejąć ruch z jednokierunkowej na południowym odcinku ulicy Marszałkowskiej.
Plac został obudowany sześcio- i siedmiopiętrowymi budynkami. Na rogu ulic Marszałkowskiej i Waryńskiego powstał hotel MDM, a równolegle do niego trzy wielkie kandelabry[3]. Pośrodku placu znajduje się parking samochodowy[4].
Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]
Plac miał być punktem docelowym pochodów pierwszomajowych kroczących szeroką Marszałkowską[5].
Pierwotnie na placu planowano fontannę[6].
Blok 6F – południowa ściana placu (Hotel MDM) – ma tak przygotowane fundamenty, że można go podwyższyć o kilka pięter. Budynek ten miał być dominantą placu, wieżowcem zasłaniającym wieże Kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie[7].
Hotel MDM – oddany do eksploatacji w dniu uchwalenia Konstytucji, był pierwszym wzniesionym po wojnie hotelem w odbudowywanej Warszawie.[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uchwała Nr 88/17/2004 Rady Dzielnicy Śródmieście Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 23 kwietnia 2004 r
- ↑ Józef Sigalin: Warszawa 1944-1980. Z archiwum architekta. t. 2.. Warszawa: 1986, s. 251. ISBN 83-06-01187-2.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 79–80.
- ↑ Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 80.
- ↑ Dobiesław Jędrzejczyk: Geografia humanistyczna miasta. Warszawa: 2004, s. 298. ISBN 83-88938-77-0.
- ↑ Zygmunt Stępiński: Gawędy warszawskiego architekta. Warszawa: 1984, s. 88. ISBN 83-03-00447-6.
- ↑ Krzysztof Mordyński. Bierut i kandelabry na placu Konstytucji w Warszawie. „Kronika Warszawy”, s. 62, 1/2008. Warszawa: Archiwum Państwowe m.st. Warszawy. ISSN 0137-3099.
- ↑ Zenon Błądek: Dzieje krajowego hotelarstwa od zajazdu do współczesności: fakty, obiekty, ludzie. Poznań-Warszawa: Palladium Architekci, 2003, s. 32. ISBN 83-89284-02-2.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Mordyński: Bierut i kandelabry na placu Konstytucji w Warszawie, „Kronika Warszawy”, 2008, nr 1, s. 60-67.
- Krzysztof Mordyński: Plac Konstytucji w Warszawie – eksperyment „wielkomiejskiego” socrealizmu, „Spotkania z Zabytkami”, 2008, nr 2, s. 3-7.
- Józef Sigalin: Warszawa 1944-1980. Z archiwum architekta, t. 2, Warszawa 1986, PIW, ISBN 83-06-01187-2 – a tam rodz. VII pt. 1950-1952 Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa.
