Plac Powstańców Śląskich w Katowicach
| Szopienice-Burowiec | |
 Widok na pl. Powstańców Śląskich | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°15′45,5″N 19°05′41,9″E/50,262646 19,094968
| |
.jpg)
Plac Powstańców Śląskich w Katowicach – plac położony w katowickiej dzielnicy Szopienice-Burowiec, przy skrzyżowaniu ul. Obrońców Westerplatte, ul. ks. bpa Herberta Bednorza, ul. Lwowskiej i ul. Wiosny Ludów. Jest to centralny plac Szopienic[1].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Przy pl. Powstańców Śląskich 3 znajduje się zabytkowy zespół kościelny, wpisany do rejestru zabytków 30 grudnia 1994 roku (nr rej.: A/1557/94[2])[3], obejmujący[4]:
- kościół parafialny pod wezwaniem świętej Jadwigi z lat 1885–1887, wzniesiony w stylu neogotyckim,
- kaplicę Ogrójca z 1903 roku, wzniesioną według projektu Ludwika Schneidera w stylu neogotyckim,
- grupę rzeźb Adoracja Krzyża i Pieta z przełomu XIX i XX wieku.
Granice ochrony obejmują cały zespół w ramach ogrodzenia. We wnętrzu kościoła św. Jadwigi znajdują się: tablica upamiętniająca księdza biskupa Herberta Bednorza oraz tablica upamiętniająca Józefę Kantor, nauczycielkę z Szopienic, harcmistrzynię, drużynową Konspiracyjnej Drużyny „Mury” w KL Ravensbrück w okresie II wojny światowej[5].
Przy pl. Powstańców znajdują się także inne historyczne obiekty[6]:
- plebania kościoła św. Jadwigi (pl. Powstańców Śląskich 3), wybudowana w 1881 roku w stylu historyzmu;
- kamienica mieszkalna (pl. Powstańców Śląskich 6), wzniesiona na początku XX wieku w stylu historyzmu. Dawniej mieścił się tu sklep rzeźniczy, w drugiej dekadzie XXI wieku mieściła się już tu apteka. Zabytkowa ceramika udekorowana jest motywami kwiatowymi, zarówno realistycznych, jak i stylizowanych. W kamienicy mieściła się również piekarnia. Zdobiąca ją ceramika przedstawia wzory geometryczne oraz związane z piekarstwem – m.in. postać młodego piekarczyka z koszem wypieków oraz pojedyncze kompozycje ze wzorami wstęg, kłosów i wypieków (babki, precli, sękacza) wpisanym w wieniec laurowy. Podłogę wyłożono ośmiobocznymi płytkami barwy białej, w narożach czerwonej[7].
Na placu Powstańców Śląskich, obok gmachu VI Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Długosza, znajduje się Pomnik Powstańca Śląskiego – obelisk z dwoma tablicami: tablicą upamiętniającą powrót Górnego Śląska do Polski oraz tablicą upamiętniającą miejsce, w którym stanął w 1924 Pomnik Wolności, zburzony przez hitlerowców w 1939 roku[5].
29 marca 2011 roku wydano decyzję o uwarunkowaniach środowiskowych dla przebudowy placu w rejonie skrzyżowania[8][9]. Plac przebudowano do formy ronda w latach 2014–2015[10].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Park Powstańców Śląskich w Katowicach
- Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach
- Ulica Powstańców w Katowicach
- Zmiany nazw ulic i placów w Katowicach
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-07-18].
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków: gmina Katowice. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ a b Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2020-10-22]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ Ewa Pokorska: Piękno użyteczne. Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego w Katowicach, 2011, s. 74–78. ISBN 978-83-85871-60-6.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: KŚ − Obwieszczenie w sprawie wydania decyzja Nr 14/Ś/11 z dnia 29.03.2011r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie ul. Wiosny Ludów oraz skrzyżowania z ulicami: Lwowską, Bednorza i Obrońców Westerplatte (Plac Powstańców Śląskich) w Katowicach”, w zakresie przebudowy torowiska tramwajowego wraz z infrastrukturą towarzyszącą.. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ Urząd Miasta Katowice: KŚ − Obwieszczenie w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „Przebudowa układu komunikacyjnego w rejonie ul. Wiosny Ludów oraz skrzyżowania z ulicami: Lwowską, Bednorza i Obrońców Westerplatte (Plac Powstańców Śląskich) w Katowicach”.. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
- ↑ Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 110, ISBN 978-83-7729-502-1.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Katowice – Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
- Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Oficyna "Artur", 1996. ISBN 83-905115-0-9.
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 72. ISBN 83-85831-35-5.
- Leszek Jabłoński: Na trasie Balkan Ekspresu - Giszowiec, Nikiszowiec, Szopienice. Przewodnik po dzielnicach Katowic. Katowice: CRUX, 2003. ISBN 83-918152-3-4.
