Pluton łącznikowy nr 4

Pluton łącznikowy nr 4
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1939
Rozformowanie	1939
	Dowódcy
Pierwszy	por. rez. pil. Zdzisław Kulpiński
	Działania zbrojne
	kampania wrześniowa
	Organizacja
Dyslokacja	Kraków
Rodzaj wojsk	Lotnictwo
Podległość	Odwód Naczelnego Wodza

Pluton łącznikowy nr 4 – pododdział lotnictwa łącznikowego Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i walki[edytuj | edytuj kod]

Pluton nie występował w organizacji pokojowej wojska. Był jednostką formowaną na podstawie planu mobilizacyjnego „W”, w I rzucie mobilizacji powszechnej. Jednostką mobilizującą był 2 Pułk Lotniczy w Krakowie^[1]^[2]^[3]:

Formowanie jednostki plutonu rozczęto 31 sierpnia 1939 roku, pierwszego dnia mobilizacji powszechnej, na lotnisku Rakowice^[4]. Pododdział został zorganizowany według „etatu” L.3085/mob.org. – organizacja wojenna plutonu łącznikowego o stanie 14 żołnierzy, w tym 1 oficera, 6 podoficerów i 7 szeregowców^[5].

Na wyposażeniu plutonu znajdowały się trzy samoloty szkolne RWD-8. Dowódcą plutonu był podporucznik rezerwy pilot Zdzisław Kulpiński, a pilotami: kapral Mieczysław Illg^[a] i szeregowiec Marian Ideć^[4].

Zgodnie z przyjętym Ordre de Bataille lotnictwa i OPL pluton miał wejść w skład Odwodu Naczelnego Wodza^[6].

1 września 1939 roku pluton odleciał na lotnisko w Dęblinie, gdzie wszedł w skład Brygady Bombowej. Tego samego dnia podczas nalotu Luftwaffe zostały zniszczone wszystkie samoloty plutonu. 3 września pluton otrzymał dwa samoloty PWS-26 i jeden RWD-8 oraz przeniósł się na lotnisko Tończa koło Węgrowa do dyspozycji dowódcy XV dywizjonu bombowego. Następnego dnia do plutonu dołączył kapral pilot Stanisław Kuropatwa z Centrum Wyszkolenia Oficerów Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie na samolocie PWS-26^[b]^[4].

7 września trzech pilotów na samolotach PWS-26 zostało wysłanych w rejon Ostrołęki celem ewakuacji załogi z 16 eskadry obserwacyjnej, która lądowała przymusowo. W czasie lotu zostali zaatakowani przez samoloty Me 109, zmuszeni do lądowania i opuszczenia maszyn. Dwa samoloty PWS-26 zostały spalone, a trzeci uszkodzony. Piloci po trzech dniach powrócili do plutonu^[4].

11 września do plutonu dołączyli absolwenci XIII promocji Szkoły Podchorążych Lotnictwa, podchorążowie Stanisław Czarnecki^[c] i Eugeniusz Fiedorczuk^[d]. W okresie od 11 do 18 września pluton operował z lotnisk Wielick i Wiśniowiec. 18 września 1939 z lotniska Buczacz wystartowały dwie załogi: porucznika Kulpińskiego i kaprala Kuropatwy. Lotnicy ewakuowali się do Rumunii^[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Sierżant Mieczysław Illg, pilot 305 Dywizjonu Bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, zmarł 28 stycznia 1944 roku.
↑ Sierżant Stanisław Kuropatwa, pilot 300 Dywizjonu Bombowego Ziemi Mazowieckiej, zginął w nocy z 18 na 19 sierpnia 1941 roku podczas startu samolotu Wellington IC do lotu bojowego na Duisburg.
↑ Stanisław Czarnecki zmarł w 1983 w Kanadzie. Był pilotem 302 Dywizjonu Myśliwskiego Poznańskiego i 308 Dywizjonu Myśliwskiego Krakowskiego.
↑ Porucznik Eugeniusz Fiedorczuk, pilot 315 Dywizjonu Myśliwskiego Dęblińskiego, zginął 15 sierpnia 1942 roku podczas lotu treningowego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 465.
↑ Pawlak 1991 ↓, s. 433.
↑ Pawlak 1982 ↓, s. 244-245.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Jerzy Pawlak, Polskie eskadry ..., s. 244-245.
↑ Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 1096. Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 600, 604.
↑ Adam Kurowski, Lotnictwo polskie w 1939 roku, s. 65.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Ryszard Bartel, Jan Chojnacki, Tadeusz Królikiewicz, Adam Kurowski, Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978.
Adam Kurowski, Lotnictwo polskie w 1939 roku, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1962.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1982. ISBN 83-206-0281-5.
Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w wojnie obronnej 1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0795-7.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja, Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, Warszawa 2010, ISBN 978-83-86100-83-5.

[6] Sierżant Mieczysław Illg, pilot 305 Dywizjonu Bombowego Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, zmarł 28 stycznia 1944 roku.

[8] Sierżant Stanisław Kuropatwa, pilot 300 Dywizjonu Bombowego Ziemi Mazowieckiej, zginął w nocy z 18 na 19 sierpnia 1941 roku podczas startu samolotu Wellington IC do lotu bojowego na Duisburg.

[9] Stanisław Czarnecki zmarł w 1983 w Kanadzie. Był pilotem 302 Dywizjonu Myśliwskiego Poznańskiego i 308 Dywizjonu Myśliwskiego Krakowskiego.

[10] Porucznik Eugeniusz Fiedorczuk, pilot 315 Dywizjonu Myśliwskiego Dęblińskiego, zginął 15 sierpnia 1942 roku podczas lotu treningowego.

[1] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 465.

[CITEREFPawlak1991433-2] Pawlak 1991 ↓, s. 433.

[CITEREFPawlak1982244-245-3] Pawlak 1982 ↓, s. 244-245.

[Polskie_eskadry-4] Jerzy Pawlak, Polskie eskadry ..., s. 244-245.

[5] Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Najlepsza broń ..., s. 1096. Z historii polskiego lotnictwa wojskowego 1918-1939, s. 600, 604.

[7] Adam Kurowski, Lotnictwo polskie w 1939 roku, s. 65.

[:1-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[a]

[6]

[b]

[c]

[d]

[A]

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43