Plymouth Cranbrook
.jpg) 1951 Cranbrook Club Coupe | |
| Producent | |
|---|---|
| Okres produkcji |
1950–1953 |
Plymouth Cranbrook – samochód osobowy klasy pełnowymiarowej produkowany przez amerykański koncern Chryslera pod marką Plymouth w latach 1950–1953, w ramach dwóch generacji.
Samochód jest klasyfikowany według współczesnych norm europejskich w segmencie E. Stanowił zwieńczenie gamy samochodów Plymouth w tym okresie. Dostępny był jako 2-drzwiowe coupé, 2-drzwiowy kabriolet oraz 4-drzwiowy sedan, a w ostatnim roku także jako kombi. Do napędu używano benzynowego silnika R6 o pojemności 3,6 litra, a napęd przenoszony był na oś tylną.
Pierwsza generacja[edytuj | edytuj kod]
 1952 Plymouth Cranbrook Club Coupe | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
Grudzień 1950 |
| Okres produkcji |
1950–1952 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik | |
| Następca |
Plymouth Cranbrook (II) |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia | |
| Silniki |
Benzynowy: |
| Skrzynia biegów |
3-biegowa mechaniczna |
| Napęd | |
| Długość |
4923 mm (1951)[2] |
| Szerokość |
1849 mm (1951)[2] |
| Wysokość |
1636 mm (1951)[2] |
| Rozstaw osi |
3010 mm (1951)[2] |
| Masa własna |
1394–1494 kg (1951)[2] |
| Zbiornik paliwa |
64 l[2] |
| Liczba miejsc |
6 |
| Dane dodatkowe | |
| Modele bliźniacze |
|
| Pokrewne | |
| Konkurencja |
Ford Custom DeLuxe |
Model 1951[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
crp.jpg)
.jpg)
Nowa linia samochodów Plymouth na 1951 rok została zaprezentowana w grudniu 1950 roku, po raz pierwszy otrzymując nazwy własne zamiast określeń opisowych – wszystkie na literę C (Concord, Cambridge i Cranbrook)[3]. Cranbrook stał się modelem sztandarowym marki, obejmując lepiej wykończone lub ekskluzywne odmiany nadwoziowe (kod fabryczny P23C) i zastępując serię Special DeLuxe (P20)[4]. Plymouth był przy tym popularną marką koncernu Chryslera, produkującą najtańsze pełnowymiarowe samochody, konkurujące bezpośrednio z Fordem i Chevroletem[5]. Wersje nadwoziowe początkowo obejmowały czterodrzwiowy sedan, dwudrzwiowe coupé (Club Coupe) i dwudrzwiowy kabriolet (Convertible Club Coupe), a 31 marca 1951 roku dodano także dwudrzwiowy model o nazwie Cranbrook Belvedere w nowym modnym stylu hardtop coupé[6][7]. Wszystkie odmiany były sześciomiejscowe, a rozstaw osi wynosił 3 metry (118,5 cala) – taki sam, jak w modelu Cambridge[6].
Konstrukcja samochodu nie była całkiem nowa, lecz stanowiła przestylizowany, od początku mało nowoczesny wizualnie model z 1949 roku[8]. Zmiany nie były duże i głównie dotyczyły przedniej części, w której obniżono i spłaszczono z przodu wystającą maskę, ze złagodzonymi przejściami z błotnikami, unowocześniając wygląd[6]. W minimalnym stopniu powiększono dzieloną szybę przednią[6]. Zastosowano nową niższą i szerszą atrapę chłodnicy, którą tworzyły trzy poziome belki ze stali nierdzewnej[6]. Górna, wygięta, stanowiła obramowanie atrapy od góry i z boków, a po bokach były na niej umieszczone prostokątne światła postojowe[4]. Dwie niższe belki były połączone trzema pionowymi żebrami, a przedłużenie zewnętrznych żeber stanowiły kły masywnego zderzaka[4]. Nad atrapą na nosie maski była metalowa ozdobna listwa z wgłębionym napisem PLYMOUTH, powyżej emblemat w formie tarczy z żaglowcem „Mayflower” (związanym z miastem Plymouth), a na górze maski ozdoba w formie stylizowanego żaglowca rozcinającego fale[4]. Boczne ozdoby, wspólne dla całej gamy Plymoutha, stanowiły listwy na błotnikach przednich (z nazwą modelu ponad nimi) i na błotnikach tylnych[6]. Całe nadwozie było niższe o około 3 cm[9]. Nowo zaprojektowana i całkowicie zmieniona była deska przyrządów[7].
Silnik pozostał z poprzedniego modelu: 6-cylindrowy rzędowy, dolnozaworowy, benzynowy, o pojemności 217,8 cali sześciennych (3,6 l), osiągający moc 97 KM, połączony z trzybiegową manualną skrzynią biegów[6]. Był to zarazem jedyny silnik wszystkich modeli Plymoutha. Silnik napędzał tylne koła przez most napędowy. Opony miały rozmiar 6,70×15[6]. Zestaw dodatkowego wyposażenia nie był obszerny i obejmował przede wszystkim radio[6]. Model Cranbrook, oprócz lepszego wykończenia wnętrza i częściowo innych odmian nadwoziowych, od tańszych modeli odróżniały obramowania szyb ze stali nierdzewnej zamiast gumowych i elektryczny zegar w standardzie[6]. Kabriolet miał mechanicznie składany dach[6].
Produkcję modelu Cranbrook rozpoczęto 11 grudnia 1950 roku[4]. Wyprodukowano 348 993 samochody 1951 rocznika, w tym większość sedanów[10]. Cranbrook stanowił zarazem ponad połowę – 57,2% sprzedaży marki, która ogółem miała trzecie miejsce na rynku amerykańskim z ponad 10% udziału[6]. Ceny bazowe wynosiły od 1796 dolarów za coupe i 1826 dolarów za sedan do 2114 za hardtop Belvedere i 2222 za kabriolet[2]. Były to najdroższe modele Plymoutha w tym roku, obok odmian kombi modelu Concord, przy czym kabriolet był najdroższym modelem marki[6].
Samochody Plymouth Cranbrook były również produkowane ze zmienionymi detalami pod marką Dodge jako Dodge Regent (na rynek kanadyjski) i Dodge Kingsway Special Deluxe (na inne rynki eksportowe) oraz na eksport pod marką DeSoto jako DeSoto Diplomat Special Deluxe[11]. Zmiany ograniczały się przede wszystkim do zmiany atrapy chłodnicy, ozdób i wykończenia wnętrza na typowe dla tych marek[11].
Model 1952[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Na 1952 rok Plymouth planował wprowadzenie całkiem nowego samochodu, lecz uniemożliwiły to ograniczenia materiałowe związane z wojną koreańską i w konsekwencji nadal produkowano ten sam nieznacznie zmieniony model[4]. Zmiany stylistyczne były minimalne, obejmując głównie zmienione ozdoby na masce i bagażniku[12]. Emblemat na masce z wizerunkiem żaglowca był teraz okrągły, zmieniła się też forma ozdoby na bardziej przypominającą żaglowiec, bez fal[13]. Drobną zmianą z boku były nazwy modeli na błotniku zapisane metalowymi literami pisanymi, a nie bezszeryfowymi kapitalikami[13]. Jako opcja pojawiły się barwione szyby Solex[12]. W zakresie mechanicznym pojawił się opcjonalny nadbieg do skrzyni biegów, zwiększający ekonomikę jazdy na trasie (za 102 dolary)[12].
Wyprodukowano 237 554 sztuki samochodów tego rocznika, w tym ponad połowa sedanów[10]. Ich udział w sprzedaży marki pozostał podobny (57,8%). Łącznie przez pierwsze dwa lata powstało 388 735 sedanów, 126 725 Club Coupe, 51 266 hardtopów Belvedere i 15 650 kabrioletów[12]. Ceny bazowe wzrosły w niewielkim stopniu, wynosząc od 1870 dolarów za coupe do 2313 za kabriolet[12].
Druga generacja[edytuj | edytuj kod]
 1953 Plymouth Cranbrook coupe | |
| Producent | |
|---|---|
| Zaprezentowany |
Listopad 1952 |
| Okres produkcji |
1952–1953 |
| Miejsce produkcji | |
| Poprzednik |
Plymouth Cranbrook (I) |
| Następca | |
| Dane techniczne | |
| Segment | |
| Typy nadwozia |
2-drzwiowe coupé |
| Silniki |
Benzynowy: |
| Skrzynia biegów |
3-biegowa mechaniczna |
| Napęd | |
| Długość |
4806 mm[15] |
| Szerokość |
1864 mm[15] |
| Wysokość |
1570 mm[15] |
| Rozstaw osi |
2896 mm[15] |
| Masa własna |
1348–1448 kg[15] |
| Zbiornik paliwa |
64 l[15] |
| Liczba miejsc |
6 |
| Dane dodatkowe | |
| Modele bliźniacze |
|
| Pokrewne |
Dodge Coronet |
| Konkurencja |
Ford Customline |
Model 1953[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
.jpg)
Na 1953 rok, w którym przypadało 25-lecie istnienia marki Plymouth, firma przygotowała całkiem nowe modele samochodów, zaprezentowane 20 listopada 1952 roku[16]. Rozstaw osi skrócono do 2,9 m (114 cali), lecz ilość miejsca wewnątrz wzrosła[17]. Unowocześniono stylistykę – całe nadwozie stało się niższe i wprowadzono pojedynczą giętą szybę przednią zamiast dzielonej oraz giętą szybę tylną[16]. Zasadniczą różnicą była rezygnacja z wystających na boki błotników tylnych, w stylu nadwozia pontonowego, dzięki czemu ściany boczne miały jednolity przebieg[18]. Maska i błotniki przednie zostały poprowadzone nieco niżej oraz zmieniono całkiem atrapę przednią. Głównym elementem atrapy stała się poprzeczna belka lakierowana w kolorze nadwozia, z dziewięcioma chromowanymi paskami na niej, przy tym pomiędzy pięcioma środkowymi paskami belka była pokryta blachą nierdzewną[16]. Na przedłużeniu belki umieszczone były takie same w formie prostokątne światła postojowe / kierunkowskazy, a dalej przechodziła ona w charakterystyczne wybrzuszenia ciągnące się na bokach nadwozia ponad przednimi kołami. Podobna belka ciągnąca się na boki nadwozia znajdowała się z tyłu[16]. W modelu Cranbrook boczne wybrzuszenia były podkreślone listwami ze stali nierdzewnej[16].
W gamie Plymoutha zrezygnowano z najtańszego modelu Concord, wobec czego do gamy nadwozi modelu Cranbrook z poprzednich lat (czterodrzwiowy sedan, coupé, kabriolet i hardtop Belvedere) doszło lepiej wykończone trzydrzwiowe kombi (Station Wagon) Cranbrook Savoy[16]. Zwiększono minimalnie stopień sprężania silnika (do 7,1:1), na skutek czego jego moc wzrosła do 100 KM[16]. W dalszym ciągu jako opcja dostępny był nadbieg, a nadto od kwietnia 1953 pojawiła się półautomatyczna skrzynia biegów Hy-Drive za 146 dolarów[16][17]. Rozmiar opon pozostał taki sam – 6,70×15[16]. Cała gama nosiła kod fabryczny P24, a model Cranbrook: P24-2[18].
Nowe modele Plymoutha odniosły początkowo sukces rynkowy i sprzedaż marki w 1953 roku wzrosła o ponad połowę, do rekordowych 649 tysięcy, z tego 68,9% stanowił Cranbrook[16][18]. Wyprodukowano 447 653 samochody tego modelu, w tym aż 301 216 sedanów i 12 089 kombi[16]. Ceny bazowe nieco spadły i wynosiły od 1843 dolarów za coupe i 1873 za sedan do 2207 za kombi Savoy i 2220 za kabriolet, który był najmniej popularnym wariantem (6301 sztuk)[16].
Na konstrukcji samochodów Plymoutha z 1953 roku oparto tegoroczne modele marki Dodge na rynek amerykański, przy tym Dodge Coronet w odmianach kabriolet, hardtop (Diplomat) i kombi (Sierra), oraz Dodge Meadowbrook kombi (Suburban), miały taki sam rozstaw osi i nadwozia, a pozostałe modele Dodge'a były wydłużone[19]. Samochody Dodge miały całkowicie zmieniony pas przedni i błotniki (bez wybrzuszeń)[18]. Plymouth Cranbrook serii P24 również stanowił podstawę dla powstania modeli Dodge Regent na rynek kanadyjski oraz produkowanych w USA i Kanadzie eksportowych Dodge Kingsway Custom i DeSoto Diplomat Custom[18][20]. DeSoto odróżniał się jedynie atrapą chłodnicy i ozdobami, a Dodge całym pasem przednim z błotnikami[18]. Ponadto, w maju 1953 roku kanadyjski oddział Chryslera zastąpił produkowanego tam Plymoutha Cranbrook przez lepiej wykończony model o nazwie Belvedere w wersji sedana i hardtopu (P24-3), z opcjonalnym silnikiem pojemności 228,1 cali sześciennych, odmienny od późniejszego modelu amerykańskiego[18].
Na kolejny 1954 rok modelowy Plymouth zrezygnował w USA z nazwy Cranbrook, wprowadzając na jego miejsce od października 1953 roku Plymouth Belvedere, a ponadto tworząc Plymouth Savoy jako osobny pośredni cenowo model – przy tym oba początkowo dzieliły tę samą zasadniczą konstrukcję z 1953 roku[21].
Produkcja w Australii[edytuj | edytuj kod]
Samochody Plymouth serii P23 były produkowane również w Australii pod nazwą modelu Cranbrook przez Chrysler Australia. Pomiędzy 1951 a 1953 rokiem wyprodukowano 4382 sztuki[22]. Od 1953 roku montowane były także samochody serii P24, pod oryginalnymi nazwami Cambridge i Cranbrook[23].
Nazwy modeli Cambridge i Cranbrook były nadal używane w Australii łącznie z nazwami Savoy i Belvedere dla montowanych tam samochodów kolejnej serii P25 z 1954 roku[24]. Na miejscu produkowano część blach nadwozi. Od 1956 roku oferowano tam także lokalny wariant sportowego pick-upa (coupe utility) jako Cranbrook, Savoy i Belvedere[25]. Pick-up Cranbrook, o kodzie fabrycznym P25A-2, odróżniał się manualną skrzynią biegów, a najwyższy znany numer produkcyjny to 505[25]. Produkcja serii P25 w Australii trwała do 1957 roku[24].
Dane techniczne (1951)[edytuj | edytuj kod]
Napęd:
- Silnik: gaźnikowy, R6, dolnozaworowy, chłodzony cieczą, umieszczony podłużnie z przodu, napędzający koła tylne[7]
- Pojemność skokowa: 3,57 l (217,8 cali sześciennych)[6]
- Średnica cylindra × skok tłoka: 3¼" × 4⅜" (ok. 83 × 111 mm)[7]
- Moc maksymalna: 97 KM przy 3600 obr./min[7]
- Stopień sprężania: 7:1[7]
- Skrzynia przekładniowa mechaniczna 3-biegowa z biegiem wstecznym, II i III bieg zsynchronizowane[7]
- Sprzęgło: jednotarczowe, suche[7]
- Przekładnia główna: hipoidalna, o przełożeniu 3,9:1[7]
- Instalacja elektryczna: 6 V[7]
- Zapłon: elektryczny, kluczykowy[7]
Układ jezdny:
- Podwozie: spawana rama nośna konstrukcji skrzynkowej[7]
- Zawieszenie przednie: niezależne, resorowane sprężynami[7]
- Zawieszenie tylne: sztywna oś na podłużnych resorach półeliptycznych, teleskopowe amortyzatory hydrauliczne[7]
- Hamulce przednie i tylne bębnowe hydrauliczne[7]
- Ogumienie: diagonalne o wymiarach 6,70×15[6]
Dane eksploatacyjne:
- Prędkość maksymalna: 135 km/h (84 mph) (1952)[17]
- Przyspieszenie 0–96 km/h (60 mph): 21,2 s (1952)[17]
Dane techniczne (1953)[edytuj | edytuj kod]
Dane eksploatacyjne:
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pawel Zal (red.): 1951 Plymouth Cranbrook Four Door Sedan (P-23) (man. 3) detailed performance review, speed vs rpm and accelerations chart. www.automobile-catalog.com. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Flory 2008 ↓, s. 384.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 61-384.
- ↑ a b c d e f Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1951: The Year that Almost Wasn’t. allpar.com. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 11.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Flory 2008 ↓, s. 381-384.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Plymouth Cranbrook Cambridge Concord..., Plymouth, 1951.
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 381-382; Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1949 — A new car at last!. allpar.com. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 308-309, 381-384.
- ↑ a b Flory 2008 ↓, s. 384, 459.
- ↑ a b A Plymouth By Any Other Name: Branding Exported Chryslers, 1932-1972. allpar.com. [dostęp 2020-05-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e Flory 2008 ↓, s. 456-459.
- ↑ a b Jim Benjaminson: Plymouth cars for 1952: Subtle Changes Before the All-New '53. allpar.com. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- ↑ Pawel Zal (red.): 1953 Plymouth Cranbrook Four Door Sedan Hy-Drive (P-24) (aut. 3) detailed performance review, speed vs rpm and accelerations chart. www.automobile-catalog.com. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Flory 2008 ↓, s. 534.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Flory 2008 ↓, s. 532-534.
- ↑ a b c d e f The Plymouth Cranbrook, Cambridge, and Concord cars, 1951-1954. allpar.com. [dostęp 2020-05-10]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Lanny Knutson: Plymouths of 1953 and 1954: Hy-Style and Hy-Drive; Cranbrook, Belvedere, Savoy, and Plaza. allpar.com. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 495-497.
- ↑ Bill Watson, Jim Benjaminson: Canadian Export Serial Numbers. allpar.com. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
- ↑ Flory 2008 ↓, s. 607.
- ↑ Farmer 2010 ↓, s. 405-406.
- ↑ Farmer 2010 ↓, s. 17.
- ↑ a b Farmer 2010 ↓, s. 23-25.
- ↑ a b Cars I own [online], Automotive oddity website [dostęp 2020-04-22] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- The Plymouth Cranbrook, Cambridge, and Concord cars, 1951-1954. allpar.com. [dostęp 2010-12-10]. (ang.).
- Jim Benjaminson: Plymouth cars of 1951: The Year that Almost Wasn’t. allpar.com. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
- Lanny Knutson: Plymouths of 1953 and 1954: Hy-Style and Hy-Drive; Cranbrook, Belvedere, Savoy, and Plaza. allpar.com. [dostęp 2020-05-11]. (ang.).
- J. "Kelly" Flory: American Cars, 1946–1959: Every Model, Year by Year. McFarland & Company, 2008. ISBN 978-0-7864-3229-5. (ang.).
- Gavin Farmer: Great Ideas in Motion: A History of Chrysler in Australia. 2010. (ang.).