Pokrzywna (województwo opolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pokrzywna
wieś
Ilustracja
Panorama Pokrzywnej od strony Prudnika
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

nyski

Gmina

Głuchołazy

Wysokość

340–350 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

237[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-340[3]

Tablice rejestracyjne

ONY

SIMC

0494835

Położenie na mapie gminy Głuchołazy
Mapa konturowa gminy Głuchołazy, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Pokrzywna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pokrzywna”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Pokrzywna”
Położenie na mapie powiatu nyskiego
Mapa konturowa powiatu nyskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pokrzywna”
Ziemia50°17′13″N 17°27′10″E/50,286944 17,452778[1]

Pokrzywna (daw. Dzików, niem. Wildgrund) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie nyskim, w gminie Głuchołazy[4]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest w Górach Opawskich. Przepływa przez nią rzeka Złoty Potok i potok Bystry Potok.

W latach 1945–1975 w powiecie prudnickim, od 30 października 1975 w powiecie nyskim. W latach 1945–1954 miejscowość należała do gminy Moszczanka, a w latach 1973–1975 do gminy Prudnik w powiecie prudnickim[5]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 237 osób[2].

We wsi ma swoją siedzibę leśnictwo Pokrzywna, które należy do nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[6].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 1 km od granicy z Czechami, w północnej części Gór Opawskich, tuż przy granicy gminy Głuchołazy z gminą Prudnik. Należy do Euroregionu Pradziad[7]. Miejscowość leży na terenie Parku Krajobrazowego Góry Opawskie, którego jest siedzibą. Wieś otaczają góry: Olszak, Szyndzielowa Kopa i Zamkowa Góra[8]. Przez Pokrzywną przepływa Złoty Potok (lewy dopływ Prudnika), na którym stworzono kąpielisko. Na terenie wsi, na wysokości ok. 340 m n.p.m., do Złotego Potoku uchodzi Bystry Potok. Około 1,8 km od centrum wsi znajduje się Przełęcz pod Zamkową Górą.

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

Wpływ na klimat Pokrzywnej ma sąsiedztwo Gór Opawskich. Średnia temperatura roczna wynosi +7,7 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Pokrzywnej wynoszą 631 mm. Dominują wiatry zachodnie[9].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

W 1565 miejscowość wzmiankowano jako Wildtgrund, w 1577 jako Woitschgrund, w 1587 jako Wiltgrund, a w XIX wieku – Wiltschgrund. Nazwy te wskazują na to, że wieś kojarzyła się z dzikim i nieprzejezdnym miejscem[10]. Niemiecką nazwę Wiltschgrund tłumaczy się na Wilcza Dolina, natomiast WildtgrundDzika Dolina[11]. Wiltschgrund miało być zgermanizowaną formą słowiańskiego „wilcze”, od „wilka”[12]. Okoliczni mieszkańcy byli nękani przez wilki i niedźwiedzie[13]. W 1945 wieś nazwano Śląskim Ojcowem. W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod nazwą Zwierzyniec[14]. Okresowo funkcjonowały też nazwy Dzików oraz Wilczy Dół.

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Wiltgrund (1587), Wildtgrund (1596), Wilschgrund (1784), Wilschgrund, Wildgrund (1845), Wilschgrund al. Wildgrund (1893), Wildgrund (1941), Wilgrund – Pokrzywna, -ej, pokrzywieński (1947), Pokrzywna, -nej (1982)[15].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Panorama Pokrzywnej (1903)

W okresie średniowiecza, przez okolicę Pokrzywnej przebiegała granica między posiadłościami biskupów wrocławskich i okręgiem Prudnika, leżącego do 1337 w granicach Moraw[16]. W rejonie Jarnołtówka i Pokrzywnej przekraczał granicę szlak handlowy i komunikacyjny z Wrocławia przez Nysę i Prudnik do Ołomuńca[17]. Był tutaj las należący do dóbr zamku prudnickiego już w XIII wieku[18]. Przy ujściu Bystrego Potoku funkcjonowała komora celna, a na Zamkowej Górze wznosił się kamienny zamek, który jako pograniczna warownia morawska stanowił ogniwo łańcucha pogranicznych obiektów obronnych, obejmującego zamek w Prudniku, zamek Edelštejn koło Zlatych Hor, warownie w Dębowcu i na górze Okopowa pod Prudnikiem. Warownia na Zamkowej Górze uległa zniszczeniu w XV wieku w czasie wojen husyckich (1428), lub krótko później (według legendy zamek miał stać się siedzibą rozbójników, w związku z czym został zniszczony przez mieszczan)[17].

Na początku XV wieku okolice późniejszej Pokrzywnej zostały podarowane Prudnikowi przez księcia Władysława Opolczyka[11]. Osada istniała już w I połowie XVI wieku. W 1551 roku Rada Miejska Prudnika założyła tu osadę leśną, która jednak rozwijała się wolno. W 1578, na polecenie Rady Miejskiej w Prudniku, w zachodniej części Pokrzywnej wzniesiono młyn, którego najemca w ramach podatku oddawał część zboża na zamek w Prudniku[19]. Następnie we wsi utworzono leśniczówkę. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego prudnickiego w Monarchii Habsburgów[20]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[21]. Do XIX wieku głównymi źródłami utrzymania ludności była praca w lesie oraz chałupnicze tkactwo. Następnie wieś rozwinęła się w związku z ruchem turystycznym w kierunku Biskupiej Kopy – powstały liczne gospody i pensjonaty (przed 1939 miejscowość dysponowała ponad setką miejsc noclegowych i stacją benzynową).

Pieczęć Pokrzywnej (1850)

W 1816 mieszkało tu 140 osób, w 1840 – 143, w 1871 – 304. W 1824 zniesiono pańszczyznę chłopów w Pokrzywnej wobec prudnickich mieszczan[22]. Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu literę W z lemieszami po prawej i lewej, a w otoku napis: WILSCHGRUND: GEM: S: / NEYSTAETER CREYS (pol. Gmina Pokrzywna / Powiat Prudnicki)[23]. Następnie Dębowiec, Wieszczyna i Pokrzywna posiadały wspólną pieczęć, która przedstawiała w polu literę W, napis: GEM: SIG: / NEUSTAEDT: CREIS, a w otoku napis: EICHHÄUSEL-NEUDECK · U: WILSCHGRUND (pol. Dębowiec, Wieszczyna, Pokrzywna / Powiat Prudnicki)[24]. W 1874 utworzono gminę zbiorową Moszczanka (Amtsbezirk Langenbrück), składającą się gromad Moszczanka i Pokrzywna[25].

10 lipca 1903 Pokrzywną i okoliczne miejscowości nawiedziła ogromna powódź. Zniszczony został wówczas wiadukt kolejowy pomiędzy Pokrzywną i Moszczanką[26]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 260 mieszkańców Pokrzywnej 258 posługiwało się językiem niemieckim, a 2 językiem polskim[27]. Przed I wojną światową zbudowana została droga z Pokrzywnej na Biskupią Kopę[28]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Pokrzywna znalazła się po stronie zachodniej, poza terenem plebiscytowym[27].

Kąpielisko w Pokrzywnej w latach 30. XX wieku

Z inicjatywy starostwa Prudnika, w latach 1930–1932 w miejscu dawnego młyna w Pokrzywnej powstał zalew na Złotym Potoku o powierzchni ponad 1 ha oraz pojemności ok. 20 tys. m³, pełniący funkcje rekreacyjne oraz przeciwpowodziowe. Dzięki budowie zbiornika powstało atrakcyjne, położone w lesie kąpielisko z zapleczem gastronomicznym i noclegowym[17]. Prudnickie hufce pracy budowały w ramach robót publicznych nowe ścieżki i promenady. W Cichej Dolinie na zboczu Szyndzielowej Kopy, z inicjatywy radcy naukowego Konrada Hannaka oraz Klubu Narciarskiego i Tenisowego z Prudnika, zbudowano w 1931 skocznię narciarską[10]. Corocznie przez Pokrzywną przewijała się ponad stutysięczna rzesza turystów. Pokrzywna i Jarnołtówek posiadały status gminy turystycznej[28].

7 października 1938 przez Pokrzywną przejeżdżali m.in. Adolf Hitler i feldmarszałek Hermann Göring, którzy po wizytacji Kraju Sudetów udali się do Prudnika na pociąg, którym wrócili do Berlina[29]. Podczas II wojny światowej walki ominęły Pokrzywną[28]. Od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[30]. Wówczas w Pokrzywnej została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich. Niemieckojęzyczna ludność została wysiedlona na zachód w czerwcu 1946[28].

Położenie na mapie powiatu prudnickiego w 1975 r.

W latach 1945–1950 Pokrzywna należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Moszczanka[31], a w latach 1954–1972 do gromady Moszczanka. Podlegała urzędowi pocztowemu w Prudniku[32].

Po 1945 kąpielisko w Pokrzywnej pełniło rolę zaplecza turystycznego i wypoczynkowego dla zakładów przemysłowych na Śląsku. Wypoczynkowe domy posiadało tu wiele kopalń Górnego Śląska[17]. Swój ośrodek kolonijny miało tu ZPB „Frotex” w Prudniku[33]. W latach 70. i 80. XX wieku nastąpił ponowny rozwój miejscowości. Powstawały tu ośrodki wypoczynkowe, kolonijne, budowane przez przedsiębiorstwa państwowe i zakłady pracy dla dzieci i dorosłych[34]. Od 1988 miejscowość jest siedzibą zarządu Parku Krajobrazowego Gór Opawskich. Zachowały się budynki pensjonatów o cechach budownictwa szwajcarskiego oraz tyrolskiego.

Żołnierze Strażnicy WOP Pokrzywna (1971)

Po 1945 roku do 31 października 1989 roku, stacjonowała tu strażnica Wojsk Ochrony Pogranicza. W 1994 roku strażnica ponownie została utworzona w strukturach Straży Granicznej i funkcjonowała do marca 2001 roku, kiedy to została rozformowana. 12 marca 1951 ze strażnicy w Pokrzywnej doszło do największej lądowej ucieczki polskich żołnierzy na Zachód w czasach Polski Ludowej, zastępcy dowódcy strażnicy sierż. Jana Kępy z trzema żołnierzami strażnicy (st. strzelec – kucharz Zenon Majchrzak, strzelcy: Józef Gałuszewski, Józef Waszkiewicz), trzema żołnierzami 223 strażnicy WOP Zwierzynie (strzelcy: Józef Staniszewski, Karol Olszewski i Henryk Stańczak) oraz praczką Walerią Kaczor. Wszyscy uciekinierzy zostali pojmani. Kępa został skazany na karę śmierci i stracono go w Areszcie Śledczym w Bytomiu, pozostali otrzymali kary pozbawienia wolności[35].

Według uchwały podjętej w 1972 przez Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Prudniku, w Pokrzywnej zbudowano nowoczesną infrastrukturę i obiekty turystyczne w celu utworzenia ze wsi Pokrzywna i Jarnołtówek ośrodka turystyczno-wypoczynkowego. Realizacja planów dalszego rozwoju została przerwana, gdy przyłączono wsie do gminy Głuchołazy[22].

W 1997 Pokrzywna przystąpiła do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[36]. Po reformie administracyjnej w 1999 mieszkańcy Pokrzywnej zaczęli starać się o odłączenie wsi od gminy Głuchołazy i ponowne przyłączenie do gminy Prudnik, jako powody podając względy geograficzne, funkcjonalne i gospodarcze[37]. W październiku 1999 mieszkańcy Pokrzywnej przeprowadzili konsultacje społeczne, według których 105 osób opowiedziało się za przyłączeniem do gminy Prudnik, 9 wstrzymało się od głosu i nikt nie był przeciw. Urząd Gminy Głuchołazy unieważnił wynik konsultacji, natomiast burmistrz Prudnika Zenon Kowalczyk i wiceburmistrz Czesław Dumkiewicz poparli inicjatywę mieszkańców wsi. W marcu 2001 sporządzono pełną dokumentację z Pokrzywnej i Jarnołtówka w sprawie przejścia do gminy Prudnik. Z Pokrzywnej, na 115 głosujących, 112 było za Prudnikiem, natomiast w Jarnołtówku 404 osoby opowiedziały się za Prudnikiem, 10 było przeciw, a 5 nie zajęło stanowiska. Tym razem również spotkano się z unieważnieniem wyników przez burmistrza Głuchołaz. W maju 2001 Rada Miejska w Prudniku poprzez uchwałę zaakceptowała starania mieszkańców Pokrzywnej, Jarnołtówka i Trzebiny, a Rada Powiatu Prudnickiego przegłosowała uchwałę o niezajmowaniu stanowiska w tej sprawie[18]. Temat zmiany przynależności administracyjnej Pokrzywnej i Jarnołtówka powrócił do lokalnych mediów w lipcu 2022, ponownie znajdując poparcie burmistrza Prudnika[38][39][18].

Uchwałą z 18 grudnia 2020 Rady Miejskiej Prudnika wyznaczono na terenie gmin Prudnik i Głuchołazy aglomerację Prudnik o równoważnej liczbie mieszkańców 30667 oraz zlokalizowaną na terenie miejscowości: Prudnik, Chocim, Dębowiec, Jarnołtówek, Łąka Prudnicka, Moszczanka, Niemysłowice, Pokrzywna z oczyszczalnią ścieków w Prudniku[40].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

  • 1933 – 239 (razem z Dębowcem i Wieszczyną)[41]
  • 1939 – 179[41]
  • 1966 – 157[42]
  • 1998 – 162[43]
  • 2002 – 214[43]
  • 2009 – 230[43]
  • 2011 – 237[43]
  • 2021 – 267[43]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Pokrzywnej chronione są[44]:

  • domy mieszkalne, nr: 18, 19, 20, 29 (leśniczówka), 45
  • strażnica, obecnie Szkolne Schronisko Młodzieżowe, nr 72
  • trafostacja
  • most drogowy nad Złotym Potokiem (droga powiatowa 1616)
  • most drogowy nad Złotym Potokiem (droga powiatowa 1617)

Transport[edytuj | edytuj kod]

Droga Pokrzywna–Wieszczyna w rejonie tranzytu czeskiego

Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]

Do Pokrzywnej można dojechać z Prudnika przez Łąkę Prudnicką (DK40) i Moszczankę, lub przez Dębowiec i Wieszczynę, a także z Głuchołaz przez Jarnołtówek[45].

Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]

Pograniczem Pokrzywnej z Wieszczyną i Moszczanką biegnie linia kolejowa nr 333 Głuchołazy – Pokrzywna, przejeżdżają tędy pociągi czeskie. Nieczynna stacja kolejowa Pokrzywna znajduje się w Moszczance. Starostwo powiatu prudnickiego planuje utworzenie przystanku kolejowego pomiędzy Pokrzywną i Moszczanką[46]. Do 2007 na linii 333 między Pokrzywną i Wieszczyną funkcjonowało polsko-czeskie kolejowe przejście graniczne Głuchołazy-Jindřichov ve Slezsku.

Transport autobusowy[edytuj | edytuj kod]

Przystanek autobusowy

Pokrzywna posiada połączenia autobusowe z Opolem, Prudnikiem, Nysą, Głuchołazami i Kędzierzynem-Koźlem[47]. We wsi znajdują się dwa przystanki autobusowe – I na skrzyżowaniu od strony Prudnika i II przy drodze do Cichej Doliny od strony Głuchołaz[48].

Transport autobusowy w Pokrzywnej obsługiwany był przez PKS Prudnik[49]. W 2004 prudnicki PKS został sprywatyzowany z udziałem Connex Polska[50]. W 2008, w wyniku połączenia spółek PKS Connex Prudnik i PKS Connex Kędzierzyn-Koźle, utworzona została spółka Veolia Transport Opolszczyzna[51], w 2013 przejęta przez Arriva Bus Transport Polska[52]. W 2019 Arriva wycofała się z Prudnika[53]. Wówczas organizacją przewozów pasażerskich w Pokrzywnej i okolicy zajęły się ościenne PKS-y[54]. W grudniu 2021 powołano Powiatowo-Gminny Związek Transportu „Pogranicze”, mający na celu poprawę jakości transportu[55].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Ołtarz polowy w Cichej Dolinie

Katolicy z Pokrzywnej należą do parafii Podwyższenia Świętego Krzyża w Moszczance (dekanat Prudnik)[56]. W Cichej Dolinie znajduje się ołtarz polowy, przy którym latem są odprawiane msze[57], a w Boże Narodzenie uroczysta pasterka[58][59], w której uczestniczą mieszkańcy Pokrzywnej, Jarnołtówka, Moszczanki, Prudnika, a także turyści[60].

Sport[edytuj | edytuj kod]

W Cichej Dolinie na zboczu Szyndzielowej Kopy, z inicjatywy radcy naukowego Konrada Hannaka oraz Klubu Narciarskiego i Tenisowego z Prudnika, zbudowano w 1931 skocznię narciarską (Seiffentalschanze)[10]. Obiekt służył celom sportowym do końca lat 50. XX wieku, natomiast ostatnie zawody rozegrano na nim w 1947 roku[61].

Co roku od 2006 w ośrodkach wypoczynkowych w Pokrzywnej rozgrywany jest Międzynarodowy Turniej Szachowy „Puchar Gór Opawskich”[62].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Pokrzywnej

Pokrzywna jest jedną ze wsi o największych walorach turystycznych w województwie opolskim[63]. Miejscowość jest znanym w województwie opolskim ośrodkiem wypoczynkowym. Nazywana bywa „Śląską Szwajcarią” oraz „Perłą Ziemi Prudnickiej”[64]. Jest tu dobrze rozwinięta baza noclegowa i gastronomiczna. Pokrzywna jest jedną z najczęściej odwiedzanych miejscowości w Górach Opawskich. Znajdują się tu m.in. Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy „Sudety”[65], Kompleks Hotelowy „Chrobry”[66], Hotel „Gorzelanny & Carina”[67], Hotel „Dębowe Wzgórze”[68], a także całoroczne Szkolne Schronisko Młodzieżowe, które jest członkiem Polskiego Towarzystwa Schronisk Młodzieżowych[69].

Kąpielisko w Pokrzywnej

W Pokrzywnej znajduje się Interaktywny Park Rozrywki i Edukacji „Zaginione Miasto Rosenau”, otwarty 19 lipca 2014. Powstał on na bazie kąpieliska leśnego założonego w latach 30. XX wieku przez starostwo Prudnika. Park rozrywki zajmuje obszar 12 hektarów, a jego głównym tematem jest prudnicka legenda o osadzie Rosenau, która miała znajdować się pod Zamkową Górą[70]. We wsi funkcjonują dwa gospodarstwa agroturystyczne: „Pokrzywna 3" i „Panama”[71].

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Pokrzywnej[72].

13 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Pokrzywną prowadziła trasa „Dzień Czeski”[73].

W 1973 fotoreportaż telewizyjny Niedziela w Pokrzywnej w reżyserii Andrzeja Barszczyńskiego, przedstawiający ludzi spędzających czas wolny na kąpielisku w Pokrzywnej, zdobył nagrodę publiczności Złoty Kompas oraz Nagrodę Specjalną za „najciekawsze, oryginalne ujęcie tematu” na Festiwalu Filmów Krajoznawczych i Turystycznych w Warszawie[74].

Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Przez Pokrzywną prowadzą szlaki turystyczne:

Restauracja „Dębowy Gościniec” w hotelu „Dębowe Wzgórze” w Pokrzywnej znajduje się na szlaku kulinarnym Opolski Bifyj[75].

Szlaki rowerowe[edytuj | edytuj kod]

Przez Pokrzywną prowadzą szlaki rowerowe[76][77][78]:

  • szlak rowerowy czerwony Wieszczyna – Pokrzywna – Zamkowa Góra – Przełęcz pod Zamkową Górą – góra Srebrna Kopa – Przełęcz pod Kopą (Przełęcz Mokra) – góra Piekiełko – Jarnołtówek
  • szlak rowerowy niebieski Turystyczna trasa rowerowa Gór Opawskich (40 km): Prudnik – sanktuarium św. Józefa w Prudniku–Lesie – Chocim – Dębowiec – Wieszczyna – Pokrzywna – Jarnołtówek – Konradów – Głuchołazy – Gierałcice – Biskupów – Burgrabice – Sławniowice
  • szlak rowerowy niebieski Trasa rowerowa PTTK nr 60-c: Prudnik – Prudnik, Osiedle TysiącleciaLipno – Prudnik-Las – Dębowiec – Pokrzywna – Jarnołtówek – Konradów – Głuchołazy – Kolonia Jagiellońska – Gierałcice – Biskupów – Burgrabice – KijówGościce
  • szlak rowerowy zielony Prudnik – Pokrzywna (10 km): Prudnik – Łąka Prudnicka – Moszczanka – Pokrzywna

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 106977
  2. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A.. 
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  5. Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197
  6. Leśnictwa – Nadleśnictwo Prudnik – Lasy Państwowe [online], www.prudnik.katowice.lasy.gov.pl [dostęp 2020-01-17].
  7. Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-09-07].
  8. Pokrzywna [online], glucholazy.pl [dostęp 2022-05-23].
  9. Klimat: Pokrzywna: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-09-07].
  10. a b c Kasza 2020 ↓, s. 697.
  11. a b Zamek w Pokrzywnej, „Życie Głuchołaz”, 2 (90), 25 stycznia 1996, s. 4.
  12. Andrzej Dereń, Jak wyglądały wilcze doły, „Tygodnik Prudnicki”, 6 (1311), 10 lutego 2016, s. 32, ISSN 1231-904X.
  13. Krzysztof Spałek, Pokrzywna, „Pismo Uniwersytetu Opolskiego”, 7–8 (73–74), grudzień 2006, s. 77.
  14. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 52.
  15. Barbara Czopek-Kopciuch: Nazwy miejscowe Polski, t. IX, Po-Q, hasło „Pokrzywna (1)”. Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 2013, s. 96. ISBN 978-83-64007-04-0.
  16. Kasza 2020 ↓, s. 690.
  17. a b c d Kasza 2020 ↓, s. 691.
  18. a b c Andrzej Dereń, Pokrzywna znów chce do Prudnika, „Tygodnik Prudnicki”, 28 (1640), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 13 lipca 2022, s. 8–10, ISSN 1231-904X.
  19. Andrzej Dereń, Pamiątki po młynie w Pokrzywnej, „Tygodnik Prudnicki”, 49 (1712), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 grudnia 2023, s. 19, ISSN 1231-904X.
  20. Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  21. Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  22. a b Andrzej Dereń, Pokrzywna z Prudnikiem – wydarzenie 1999 roku, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 23 (498), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, czerwiec 2000, s. 15, ISSN 1231-904X.
  23. 1065 Wildgrund (Pokrzywna) II [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 20 sierpnia 2021 [dostęp 2022-06-11] (pol.).
  24. 877 Eichhäusel-Neudeck-Wildgrund (Dębowiec) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11] (pol.).
  25. Amtsbezirk Langenbrück [online], territorial.de [dostęp 2022-06-16] (niem.).
  26. Krzysztof Strauchmann, Wielka powódź w lipcu 1903. Czy szkody były większe niż w 1997 roku? [online], Nowa Trybuna Opolska, 21 czerwca 2020 [dostęp 2022-04-19] (pol.).
  27. a b Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 73.
  28. a b c d Kasza 2020 ↓, s. 698.
  29. Andrzej Dereń. Swastyka nad miastem. „Tygodnik Prudnicki”. 47 (522), s. 5, 2000. ISSN 1231-904X. 
  30. Andrzej Dereń, Polska Ziemia Prudnicka, „Tygodnik Prudnicki”, 19 (754), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 maja 2005, s. 8, ISSN 1231-904X.
  31. Powiat Prudnicki (Prudnik), [w:] Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Według stanu na z dnia 1 VII 1952 r., Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1952, s. 249–250.
  32. Wykaz gromad wchodzących w skład gminy, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 listopada 1946, s. 5.
  33. Kasza 2020 ↓, s. 699.
  34. Kasza 2020 ↓, s. 700.
  35. Mirosław Kudasiewicz. Wspomnienia Weterana WOP (45) Sylwetki dowódców jedn. WOP – kpt. Franciszek Gajdemski. „Tygodnik Prudnicki”. 23(758), s. 10, 2005-06-08. Prudnik. ISSN 1231-904X. 
  36. Pokrzywna [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 10 sierpnia 2020 [dostęp 2022-04-19] (pol.).
  37. Andrzej Dereń, Koalicja przeciw mieszkańcom Trzebiny, Pokrzywnej i Jarnołtówka, „Tygodnik Prudnicki”, 23 (550), 14 czerwca 2001, s. 6.
  38. Witold Wośtak, Czy mieszkańcy Pokrzywnej zamienią gminę Głuchołazy na Prudnik? Rośnie niezadowolenie z powodu braku inwestycji [online], radio.opole.pl, 9 lipca 2022 [dostęp 2022-07-13] (pol.).
  39. Marcin Glinka, Pokrzywna i Jarnołtówek chcą powrotu do Prudnika [online], Wieści Prudnickie, 5 lipca 2022 [dostęp 2022-07-13] (pol.).
  40. Uchwała Rady Miejskiej w Prudniku nr XXXIV-590-2020 z dnia 18 grudnia 2020 r. w sprawie wyznaczenia obszaru i granic aglomeracji Prudnik [online], duwo.opole.uw.gov.pl [dostęp 2023-08-31].
  41. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt in Oberschlesien [online], verwaltungsgeschichte.de [zarchiwizowane z adresu 2017-07-08].
  42. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 223.
  43. a b c d e Pokrzywna [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-09-26] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  44. Ewidencja – Gmina Głuchołazy [online], bip.wuozopole.pl [dostęp 2023-06-19].
  45. Rozporządzenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu z dnia 20 maja 1954 r. w sprawie tymczasowych przepisów dla wczasowiczów, turystów, uczestników obozów, kolonii, wycieczek zbiorowych oraz dla przebywających w sanatoriach i domach leczniczo-profilaktycznych w strefie nadgranicznej województwa opolskiego, „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Opolu”, 6, Opole: Prezydium WRN, 5 czerwca 1954, s. 3.
  46. Agata Gwóźdź, Powiat prudnicki będzie się starać o utworzenie dwóch przystanków kolejowych [online], radiopark.fm, 23 lutego 2022 [dostęp 2022-06-11].
  47. Rozkład jazdy pks na przystanku Pokrzywna, gm. Głuchołazy rozkład jazdy [online], e-podroznik.pl [dostęp 2022-06-11].
  48. Lista wszystkich przystanków [online], pks.opole.pl [dostęp 2022-06-11].
  49. PKS Connex Prudnik / Przewozy pasażerskie / Rozkład jazdy [online], pks-prudnik.com.pl [dostęp 2024-04-08] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  50. Damian Wicher, Nowy PKS, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 49 (732), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 8 grudnia 2004, s. 5, ISSN 1231-904X.
  51. Zbigniew Taylor, Ariel Ciechański, Deregulacja i przekształcenia przedsiębiorstw transportu lądowego w Polsce na tle polityki spójności UE: Deregulation and transformation among Poland’s surface-transport companies against the background of the EU cohesion policy, IGiPZ PAN, 29 grudnia 2017, s. 126, ISBN 978-83-61590-74-3 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  52. Arriva przejmuje Veolia Transport Polska. infobus.pl, 2013-06-06. [dostęp 2024-04-08].
  53. Arriva zamyka komunikację lokalną w sześciu ośrodkach [online], transport-publiczny.pl, 28 listopada 2018 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  54. Maciej Dobrzański, Kto od lipca obsłuży przewozy pasażerskie? [online], Prudnik24, 16 lutego 2019 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  55. Maciej Dobrzański, Powołują związek, który ma ułatwić komunikację [online], Prudnik24, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-04-08] (pol.).
  56. Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-04-19] (pol.).
  57. Pokrzywna, Polana w „cichej dolinie” [online], cirkevnituristika.cz [dostęp 2022-05-23].
  58. Grzegorz Weigt, Pasterka w Cichej Dolinie [online], Teraz Prudnik!, 25 grudnia 2017 [dostęp 2022-05-23] (pol.).
  59. Agata Fiałkowska, Wśród nocnej ciszy w Cichej Dolinie [online], opole.gosc.pl, 25 grudnia 2015 [dostęp 2022-05-23].
  60. Stanisław Stadnicki, Najbardziej urokliwa Pasterka na ziemi prudnickiej [online], prudnicka.pl [dostęp 2022-05-23].
  61. Tych miejsc już nie ma [online], goryopawskie.eu [dostęp 2023-06-20] (pol.).
  62. Przemysław Jahr, Puchar Gór Opawskich [online], Szachy w Polsce, 9 sierpnia 2015 [dostęp 2023-06-20] (pol.).
  63. Wiesław Drobek, Ewa Dawidejt-Drobek. Nowe turystyczne funkcje wsi na Śląsku Opolskim w kontekście pamięci przeszłości. „Studia Obszarów Wiejskich”. 54, s. 28, 2019. Warszawa: PAN IGiPZ. ISSN 1642-4689. 
  64. Andrzej Dereń, Historia zmagań Pokrzywnej, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 42 (465), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, październik 1999, s. 21, ISSN 1231-904X.
  65. Ośrodek Sudety [online], sudety-pokrzywna.pl [dostęp 2022-05-23].
  66. Hotel Chrobry [online], hotelchrobry.infoturystyka.pl [dostęp 2022-05-23].
  67. Hotel Gorzelanny & Carina w Pokrzywnej [online], gorzelanny.pl [dostęp 2022-05-23] (pol.).
  68. Hotel Dębowe Wzgórze [online], debowewzgorze.eu [dostęp 2022-06-16] (pol.).
  69. SSM Pokrzywna [online], schronisko.pokrzywna.prv.pl [dostęp 2022-05-23].
  70. Andrzej Dereń, Otwarcie już w sobotę: park Rosenau – zaginione miasto [online], tygodnikprudnicki.pl, 16 lipca 2014 [dostęp 2022-05-23].
  71. Katarzyna Kolasińska-Morawska, Katalog gospodarstw agroturystycznych, Suchy Bór–Opole: Studio 4 Andrzej Nowak na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, s. 42, 44, ISBN 978-83-60455-49-4.
  72. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  73. Trasy rowerowe VI ETTR w Prudniku, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 27 (1019), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 7 lipca 2010, s. 20–21, ISSN 1231-904X.
  74. Katarzyna Idziorek, Niedziela w Pokrzywnej, „Tygodnik Prudnicki”, 42 (672), 15 października 2003, s. 5.
  75. Elżbieta Tomczyk-Miczka, Szlak kulinarny „Opolski Bifyj”: informator, Opole: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, 2016.
  76. Tadeusz Górecki, Szlaki turystyczne – Urząd Miejski w Prudniku [online], prudnik.pl, 21 marca 2012 [dostęp 2022-06-27] (pol.).
  77. Trasy rowerowe – Starostwo Powiatowe w Prudniku [online], powiatprudnicki.pl, 13 października 2018 [dostęp 2022-06-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-13].
  78. Okolice Prudnika, [w:] Karol Kawałko, Szlaki rowerowe Śląska Opolskiego, Piła: Wydawnictwo BIK: na zlecenie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, 2009, s. 13, ISBN 978-83-7618-031-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Krzysztof Kołodziejczyk, Geoturystyczna wycieczka wokół przełomu Złotego Potoku, „Sudety” nr 8-9/2013.
  • Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.