Polonia w Australii
Peter Luczak | |
Populacja |
216 056: |
---|---|
Miejsce zamieszkania | |
Język | |
Religia | |
Pokrewne |
Polonia w Australii (ang. Polish Australian) – napływowa ludność Australii pochodzenia polskiego, która przyjechała do kraju głównie ze względów ekonomicznych w kilku falach emigracji. Stanowi ok. 1,08% populacji tego kraju.
Liczebność
[edytuj | edytuj kod]Według danych z 2006 roku w Australii żyło 52,2 tys. osób urodzonych w Polsce (95,3% z nich posiadało australijskie obywatelstwo) oraz 163,8 tys. osób polskiego pochodzenia, przy czym językiem polskim w domu posługiwało się 53,4 tys. osób. Największym skupiskiem Polonii był stan Wiktoria (52,1 tys. osób); po nim Nowa Południowa Walia (46,6 tys.)[1].
70% Polonii posługuje się językiem polskim. Najwięcej Polaków żyje w Melbourne (16 440), Sydney (12 515), Adelaide (5860) i Perth (5142)[potrzebny przypis].
Według spisu powszechnego z 2016 roku 183 974 osób udzieliło odpowiedzi, że posiada polskie korzenie, z czego: 110 680 przyznało, że oboje rodziców urodziło się w Polsce,18 032 przyznało, że tylko ojciec urodził się w Polsce, 12 797 przyznało, że tylko matka urodziła się w Polsce, 40 782 przyznało, że oboje rodzice urodzili się w Australii, ale posiadają polskie korzenie. Spośród wszystkich Polaków i osób polskiego pochodzenia w Australii, 48 083 używa języka polskiego w domu[2].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Polacy migrowali do Australii od 1856 r., przy czym pierwsza grupa pochodziła z Wielkopolski i osiedliła się w Polish Hill River w Australii Południowej. Od 1988 r. w tamtejszym kościele znajduje się muzeum polskiej imigracji. W 1947 r. w Australii mieszkało ok. 6,5 tys. osób urodzonych w Polsce i liczba ta utrzymywała się na w miarę stałym poziomie[1].
Znaczący napływ Polaków nastąpił po II wojnie światowej, kiedy osiedli w niej weterani Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie i inni obywatele polscy, których łączną liczbę oszacowano na ponad 50 tys. osób. Druga znacząca fala imigracji miała miejsce w okresie stanu wojennego i w następnych latach, a jej liczebność wynosiła ponad 25 tys. osób. W ciągu 15 lat po przemianach ustrojowych do Australii przybyło ok. 10 tys. Polaków, po czym napływ imigrantów mocno się zmniejszył[1].
Organizacje polonijne
[edytuj | edytuj kod]Polonia australijska zorganizowana jest w ramach kilkuset organizacji, w większości powstałych w pierwszych latach po II wojnie światowej. Większość organizacji zrzesza Rada Naczelna Polonii Australijskiej, która została założona w 1950 roku[1].
Pierwsza szkoła polska w Australii powstała w 1870 r. w Polish Hill River. Współcześnie szkolnictwo polonijne jest prowadzone w ramach 20 szkół sobotnich, szkoły otrzymują dofinansowywanie ze stanowych budżetów[1].
Kościoły i związki wyznaniowe
[edytuj | edytuj kod]Dla Polonii, wiernych kościoła rzymskokatolickiego odbywają się msze w języku polskim[3]. W języku polskim odbywają się również spotkania religijne innych wyznań (m.in. Świadków Jehowy[4], adwentystów czy badaczy Pisma Świętego).
Znane osoby
[edytuj | edytuj kod]- Eugeniusz Bajkowski (dziennikarz)
- Ludmiła Błotnicka (pisarka)
- Maria Boniecka (prozaik)
- Gwidon Borucki (aktor)
- Andrzej Chciuk (pisarz, poeta)
- Gosia Dobrowolska (aktorka)
- Matthew Dyktynski (aktor)
- Andrzej Stefan Ehrenkreutz (działacz polonijny)
- Olivia Gadecki (tenisistka)
- Andrzej Gawroński (satyryk)
- Marzena Godecki (aktorka)
- Roman Gronowski (działacz społeczny)
- Jerzy Gruszka (kartograf)
- Natalie Gruzlewski (prezenterka)
- Stefan Gryff (aktor)
- Adam Gubrynowicz (dyplomata)
- David Helfgott (pianista)
- George Helon (autor)
- Zbigniew Jasiński (dziennikarz)
- Marian Kałuski (dziennikarz)
- Michael Klim (pływak)
- Johnny Klimek (kompozytor muzyki filmowej)
- Józef Klimek (artysta malarz)
- Aldona Kmieć (fotograf)
- Rhys Kosakowski (aktor)
- Daniel Kowalski (pływak)
- Andrew J. Krakouer
- Jim Krakouer
- Jason Krejza (krykiecista)
- Nina Landis (aktorka)
- Henryk Landsberg (pilot lotnictwa cywilnego)
- Peter Luczak (tenisista)
- Henry Millicer (inżynier)
- Jerzy Stanisław Misiak (żołnierz)
- Alicia Molik (tenisistka)
- Stuart Musialik (futbolista)
- Annastacia Palaszczuk (polityk)
- Lech Paszkowski (pisarz)
- Krys Pawlowski (hodowca krokodyli)
- Wojciech Pietranik (rzeźbiarz, medalier)
- Daniel Piorkowski (futbolista)
- Małgorzata Piotrowska (aktorka)
- Richard Pratt
- Jerzy Rogowski (kaskader,aktor)
- Clinton Schifcofske (rugbysta)
- Brian Sierakowski
- David Sierakowski
- Tomasz Sikora (fotograf)
- Paweł Słowiński (kickboxing)
- Janusz Smenda (psycholog)
- Jerzy Smolicz (socjolog)
- Yvonne Strahovski (aktorka)
- Paweł Edmund Strzelecki
- Ziggy Switkowski
- Magda Szubanski (komik)
- Grzegorz Szuladziński (inżynier)
- David Tarka (futbolista)
- Nikolai Topor-Stanley (futbolista)
- Sophia Turkiewicz (reżyserka filmowa)
- Keith Urban (pisarz/tekściarz)
- Mia Wasikowska (aktorka)
- James Wesolowski (futbolista)
- Marcel Weyland (tłumacz literatury)
- Anna Wierzbicka (językoznawca)
- David Wojcinski
- Andrew Ziolkowski (polityk)
- Bogumiła Żongołłowicz (dziennikarka, poetka)
- Jerzy Zubrzycki (socjolog)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Polonia w Australii [online], Biuletyn Migracyjny [dostęp 2017-04-28] .
- ↑ Redakcja, Wyniki spisu powszechnego: ile osób mówi po polsku w Australii?, „AustralianLiving.pl”, 27 czerwca 2017 [dostęp 2017-06-29] (pol.).
- ↑ Instytut Duszpasterstwa Emigracyjnego: Msze po polsku, Australia. [dostęp 2017-06-04].
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-06-05] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Polish Community Council of Australia
- An article on the use of the Polish language by Polish Australians, specifically those in Melbourne:
- Fitzgerald, M. and Debski, R. (2006). Internet Use of Polish by Polish Melburnians: Implications for Maintenance and Teaching. Language Learning and Technology, 10(1), 87-109. Retrieved August 10, 2006 from http://llt.msu.edu/vol10num1/fitzdebski/default.html
- censusdata.abs.gov.au
- http://www.ausstats.abs.gov.au/ausstats/subscriber.nsf/0/5618AB4511347DC2CA257306000D44C2/$File/2914055002_2006%20(Reissue).xls
- censusdata.abs.gov.au
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Polonia w Australii - Biuletyn Migracyjny