53°25′58″N 14°33′20″E/53,432778 14,555556Polska Żegluga Morska
| ||
 Biurowiec PAZIM w Szczecinie, główna siedziba PŻM | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Adres | 70-419 Szczecin Plac Rodła 8 | |
| Data założenia | 2 stycznia 1951 | |
| Forma prawna | przedsiębiorstwo państwowe | |
| Dyrektor | Andrzej Wróblewski | |
| Udziałowcy | Skarb Państwa | |
| Nr KRS | 0000111050 | |
Położenie na mapie Szczecina  | ||
Położenie na mapie Polski  | ||
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | ||
| 53°25′58″N 14°33′20″E/53,432778 14,555556
| ||
| Strona internetowa | ||
Polska Żegluga Morska (PŻM, też Polsteam, Polish Steamship Company) – szczecińskie, państwowe przedsiębiorstwo armatorskie; najstarsze w Polsce, posiadające własną flotę składającą się z 62 statków o łącznej nośności ok. 2,2 mln ton[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
PŻM powstała w 1951, w wyniku likwidacji dwóch przedwojennych armatorów Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe (GAL) oraz Żeglugi Polskiej (ŻP) i od początku działalności skupiła się na uprawianiu żeglugi trampingowej. Na początku swego istnienia flota PŻM liczyła 11 statków o łącznej nośności 27 000 ton[2][3].
.JPG)
Pierwszymi jednostkami armatora były parowce zbudowane w 1926 we francuskiej stoczni Navals Francais w Blainville były to SS Wilno, SS Kraków, SS Toruń, SS Poznań, SS Katowice[4]. Inne jednostki, które znalazły się w peżetemowskiej flocie to kabotażowiec MS Narew (310 DTW) zbudowany w Niemczech w 1938, MS Elbląg (1699 DTW) zbudowany w 1944; pod zarząd armatora zostały też oddane cztery statki z serii B-30, tj. SS Sołdek, SS Jedność Robotnicza, SS Pstrowski i SS Brygada Makowskiego zbudowane w latach 1949–1950 w Stoczni Gdańskiej. Najstarszym statkiem w początkowej flocie był SS Narocz (2520 DWT) zbudowany w roku 1925 w Wielkiej Brytanii[3].
W pierwszych latach działalności PŻM wysłała swoje statki w relacjach bliskiego i średniego zasięgu, tj. w rejony Bałtyku, Morza Północnego i Śródziemnego. Głównymi towarami były eksportowany węgiel, drewno i nawozy a importowanym do kraju ruda żelaza. Były to w dużej większości przewozy w żegludze trampowej, lecz armator od roku 1951 posiadał trzy regularne linie: Szczecin – Sztokholm, Szczecin – Londyn – Rouen i Szczecin – Hamburg – Rotterdam – Antwerpia[3].
Jako bezpośrednia (w prostej linii) spadkobierczyni tradycji Żeglugi Polskiej, pierwszego polskiego armatora z prawdziwego zdarzenia – PŻM to najstarsze polskie przedsiębiorstwo armatorskie. Obecnie[kiedy?] jest także największym polskim armatorem i światowym liderem w przewozach płynnej siarki drogą morską. PŻM specjalizuje się głównie w przewozach masowych, jednak posiada także promy morskie, które obsługują połączenia Polski ze Szwecją (linie Świnoujście – Ystad i Świnoujście – Trelleborg).
W 1976 Polska Żegluga Morska została odznaczona Orderem Sztandaru Pracy I klasy[5][6].
W 2003 roku PŻM przeniosła ostatnie posiadane statki pod „tanie bandery”, za pomocą ich czarteru od spółek na Wyspach Marshalla i w Luksemburgu[7].
W połowie pierwszej dekady XXI wieku PŻM rozpoczęła program odnowy tonażu, wprowadzając od 2008 roku kilkanaście nowych większych masowców budowanych w Chinach, oraz prom MF Skania[8].
Flota[edytuj | edytuj kod]
Przedsiębiorstwo posiada 61 jednostek pływających (2019), są to masowce (56 jednostek), siarkowiec i cztery promy (MF Polonia, MF Gryf, MF Wolin, MF Skania zarządzane przez spółkę-córkę Unity Line) o łącznej nośności (DWT) ponad 2,2 mln t, jednak żadna z nich nie podnosi polskiej bandery (tylko tzw. tanie bandery m.in. Bahamów, Cypru, Liberii, Malty, Panamy, Vanuatu, Wysp Marshalla). PŻM przewozi rocznie ok. 21 mln ton ładunków.
W 2008 do eksploatacji weszły 4 masowce (MS Podlasie, MS Pomorze, MS Roztocze i MS Kaszuby)[8], w 2009: 5 masowców (MS Mazowsze, MS Orawa, MS Kurpie, MS Kociewie, MS Polesie, a w 2010 MS Wadowice II) o nośności około 38 tysięcy ton z chińskiej stoczni Xingang.
W latach 2010–2011 PŻM wprowadziła do służby statki zbudowane w całości w chińskich stoczniach, są to cztery tzw. jeziorowce typu Miedwie (pierwszy MS Miedwie i MS Drawsko, MS Resko, MS Wicko) o nośności 30 000 ton ze stoczni Mingde i Xingang w Tiencinie oraz serię czterech jednostek typu Giewont o nośności 80 000 ton ze stoczni New Times Shipyard w Tiencinie. Statki tego typu są nieznacznie większe od typowych panamaxów i są więc czasem określane, jako kamsarmaxy. Obecnie (2019) największe masowce armatora to, zbudowane w japońskiej stoczni Tsuneishi w Tadotsu, pływające pod banderą Liberii MS Karpaty, MS Sudety, MS Beskidy i MS Tatry o nośności 82138 ton każdy.
Schemat organizacyjny PŻM w 1990[9][edytuj | edytuj kod]
- Zakład Trampingu Oceanicznego, Szczecin, ul. Małopolska 44
- Zakład Trampingu Europejskiego, Szczecin, ul. Małopolska 44
- Zakład Zbiornikowców i Usług Armatorskich, Gdynia, ul. Waszyngtona 34
- Zakład Zaopatrzenia i Transportu, Szczecin, ul. Hryniewieckiego 1
- Zakład Inwestycji i Remontów Lądowych, Szczecin, ul. Żubrów 6
Liczba pracowników PŻM[10][edytuj | edytuj kod]
Dyrektorzy naczelni, zarządcy komisaryczni[13][edytuj | edytuj kod]
- 1951 – Izydor Dryżał
- 1951 – Adam Kupryński
- 1952–1954 – Marian Gronowicz
- 1954–1955 – Mieczysław Skorupiński (1919–)
- 1955–1956 – Herman Burau (1914–1997)
- 1956–1957 – Gerard Kryska
- 1957 – kpt. Juliusz Bilewicz
- 1957–1963 – Witold Małecki (1913-2001)
- 1963–1964 – kpt. Jerzy Dyrowicz (1920–1996)
- 1964–1969 – Ryszard Karger (1928–2017)
- 1969–1976 – Tadeusz Żyłkowski (1928–2001)
- 1976–1985 – Ryszard Karger
- 1986–1991 – Mieczysław Andruczyk (1927–2004)
- 1991–1994 – Franciszek Makarewicz (1934–2017)
- 1994–1998 – Janusz Lembas (1944–)
- 1998–1999 – Paweł Brzezicki, kier. (1960–)
- 1999–2004 – Paweł Brzezicki
- 2004–2005 – Andrzej Cieśliński, kier. (1959–)
- 2005–2016 – Paweł Jeremi Szynkaruk (1964–)
- 2017–2019 – Paweł Brzezicki, zarządca komisaryczny
- 2019–2020 – Maria Skubniewska, kierownik tymczasowy (1952–)
- od 2020 - Andrzej Wróblewski, dyrektor (1970–)[14]
Siedziba[edytuj | edytuj kod]
Armator mieścił się początkowo w Szczecinie przy ul. Wyszaka[15], następnie przy ul. Małopolskiej 44 (1952-1992), obecnie przy placu Rodła 8 (od 1992).
Zdjęcia[edytuj | edytuj kod]
MS Armia Krajowa – statek PŻM
MS Maciej Rataj – statek PŻM podczas remontu w stoczni
MS Rega – statek PŻM
Masowiec MS Isa (34 939 BRT) statek PŻM przechodzi przez Kanał Welland
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Czesława Christowa: Czynniki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw żeglugowych na przykładzie Grupy Polskiej Żeglugi Morskiej, Zeszyty Naukowe Nr 12 (84) Akademii Morskiej Szczecin 2007
- Krzysztof Gogol, Bohdan Huras: Polska Żegluga Morska. Album Floty 1951–2014, Portamare Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Gdynia 2014, wyd. II, 620 s., ISBN 978-83-62022-52-6
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ PŻM: Flota. [dostęp 2020-10-15].
- ↑ Firma z długą historią. „Bryza. Biuletyn informacyjny PŻM”, s. 1, 2010.
- ↑ a b c 60 lat PŻM – Trudne początki. „Obserwator morski”, s. 17, 2010. ISSN 1899-5373.
- ↑ Jan Piwowoński: Flota spod biało-czerwonej. Warszawa: Nasza Księgarnia, 1989, s. 17. ISBN 83-10-08902-3.
- ↑ Wysokie odznaczenia państwowe dla zasłużonych zakładów pracy, uczelni, instytucji i stowarzyszeń. „Nowiny”, s. 1, Nr 165 z 21–22 lipca 1976.
- ↑ Dziennik Polski, r. XXXII, nr 165 (10040), s. 1.
- ↑ pbs. Cała flota PŻM pod wygodnymi banderami. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 6/2003, s. 84, listopad–grudzień 2003.
- ↑ a b Adam Woźniczka. Co nowego w polskiej flocie? Podsumowanie roku 2008. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 3/2009. XIV (87), s. 74-76, marzec 2009. Warszawa: Magnum X.
- ↑ Informator Służby Zagranicznej oraz Handlu Zagranicznego, Ministerstwo Współpracy Gospodarczej z Zagranicą Warszawa 1990
- ↑ Czesława Christowa: Czynniki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw żeglugowych na przykładzie Grupy Polskiej Żeglugi Morskiej, Zeszyty Naukowe Nr 12 (84) Akademii Morskiej Szczecin 2007
- ↑ 90. Różne informacje uzupełniające, marynistyka.pl [dostęp 2020-02-17] (pol.).
- ↑ https://www.polsteam.com/zatrudnienie
- ↑ Krzysztof Gogol, Bohdan Huras: Polska Żegluga Morska. Album Floty 1951–2014, Portamare Pomorska Oficyna Wydawniczo-Reklamowa Gdynia 2014, s. 495
- ↑ Polska Żegluga Morska ma nowego dyrektora | PortalMorski.pl, www.portalmorski.pl [dostęp 2020-07-09] (pol.).
- ↑ 65 lat Polskiej Żeglugi Morskiej, Obserwator Morski ze stycznia 2016
