Polska Fundacja Narodowa
![]() Biurowiec Kaskada przy al. Jana Pawła II 12 w Warszawie, siedziba fundacji | |
Państwo | |
---|---|
Siedziba | |
Data założenia |
29 grudnia 2016[1] |
Rodzaj stowarzyszenia | |
Profil działalności |
promocja wizerunku Polski za granicą[2] |
Zasięg |
świat |
Prezes Zarządu | |
Nr KRS | |
Data rejestracji |
29 grudnia 2016[1] |
Położenie na mapie Warszawy ![]() | |
Położenie na mapie Polski ![]() | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego ![]() | |
52°13′55″N 21°00′01″E/52,231944 21,000278 | |
Strona internetowa |
Polska Fundacja Narodowa (PFN) – założona w 2016[4] w Polsce fundacja utworzona przez 17 spółek Skarbu Państwa. Według słów premier Beaty Szydło Fundacja miała budować polską markę, wykorzystując siłę i energię spółek skarbu państwa. Stała się obiektem kontrowersji medialnych i ostrej krytyki, zwłaszcza ze strony ugrupowań opozycyjnych wobec rządów PiS[5].
Założyciele Fundacji[edytuj | edytuj kod]
W pierwszym roku działalności Fundacji jej założyciele przeznaczyli na jej działalność 100 milionów złotych[6].
Misja Fundacji[edytuj | edytuj kod]
Zadaniem Fundacji miało być promowanie wizerunku Polski za granicą, budowanie marki i promowanie polskiej gospodarki[7]. W październiku 2017 zmieniono statut PFN. Od tamtej pory celem PFN jest „działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w następującym zakresie: podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwój świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej, a w szczególności upowszechniania w kraju i za granicą wiedzy o historii Rzeczypospolitej Polskiej, ze szczególnym uwzględnieniem historii najnowszej, a także upowszechniania martyrologii i bohaterskich czynów Narodu Polskiego”[8].
Organy Fundacji[edytuj | edytuj kod]
Rada Fundacji[9][edytuj | edytuj kod]
- Józef Orzeł – przewodniczący[10]
- Lucjan Brudzyński
- Andrzej Dobosz
- Magdalena Kacprzak
- Ewa Kamińska
- Bogumił Kanik
- Aneta Kordowska
- Maciej Kość
- Anna Kukla
- Wioletta Kulpa
- Bogusław Machaliński
- Andrzej Olszewski
- Marek Pietrzak
- Tomasz Walkiewicz
- Artur Warzocha
Zarząd Fundacji[edytuj | edytuj kod]
Skład Zarządu:
- Marcin Zarzecki – prezes
- Michał Góras – członek Zarządu
- Cezary Andrzej Jurkiewicz – członek Zarządu[11]
Kontrowersje[edytuj | edytuj kod]
Kwestionowana jest legalność utworzenia, finansowania i wydatków PFN, a ponadto PFN jest krytykowana za przeznaczanie publicznych środków na cele polityczne PiS, brak profesjonalizmu i przemilczanie szczegółów (w tym kosztów) swoich przedsięwzięć, które są organizowane poza kontrolą przewidzianą w ustawie o zamówieniach publicznych i ustawie o finansach publicznych[12].
Zdaniem polityków PO finansowanie PFN powinno się odbywać nie na podstawie statutu PFN (jak to ma miejsce), a na podstawie umów, których nieprzestrzeganie skutkowałoby zwrotem środków[13].
Politycy PO i Nowoczesnej we wrześniu 2017 wystąpili do Państwowej Komisji Wyborczej, by sprawdziła, czy prorządowa kampania billboardowa „Sprawiedliwe sądy”, zlecona przez PFN spółce Solvere, nie jest obejściem ustawy o finansowaniu partii politycznych. Szef PKW Wojciech Hermeliński odrzucił ten wniosek ze wskazaniem, że zgodność kampanii z prawem może być oceniona dopiero przy okazji następnych wyborów[14]. 15 listopada 2018 Sąd Rejonowy w Warszawie w sprawie Prezydent Warszawy (organ nadzorujący) przeciwko PFN uznał, że finansowanie kampanii „Sprawiedliwe sądy” przez Polską Fundację Narodową było sprzeczne z celami jej działania zawartymi w statucie[15]. 26 czerwca 2019 Sąd Okręgowy w Warszawie oddalił apelację PFN w tej sprawie[16]. 23 grudnia 2019 Prokuratura Okręgowa w Warszawie wydała postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie pieniędzy wydanych na kampanię „Sprawiedliwe sądy”[17], jednak w 2020 Sąd Okręgowy w Warszawie nakazał prokuraturze sprawdzić, czy kierownictwo PFN powinno odpowiadać karnie za złamanie statutu i wydanie pieniędzy niezgodnie z misją Fundacji[18].
Przedstawiająca w niekorzystnym świetle polskie sądownictwo kampania „Sprawiedliwe sądy”, która wg sprawozdania PFN za rok 2017 kosztowała ok. 8,4 mln zł[19], była krytykowana jako przykład kłamstwa i manipulacji[20][21].
W ciągu dwóch lat PFN zapłaciła równowartość ponad 27 mln zł amerykańskiej firmie PR-owej White House Writers Group m.in. za stworzenie profili o Polsce w mediach społecznościowych, które cieszyły się znikomą oglądalnością i po fali krytyki zostały zamknięte, oraz za organizację spotkań, których w rzeczywistości nie organizowała. Wiedzę o tym opinia publiczna uzyskała tylko dzięki wymogom amerykańskiego prawa wobec WHWG, gdyż PFN postanowiła zachować układy z tą firmą w tajemnicy[22]. Po krytyce medialnej tych działań PFN rozwiązała umowę z WHWG[23]. Przy okazji kontraktu z WHWG wyszło na jaw, że w ciągu dwóch lat przelewy opiewające w sumie na ponad milion złotych otrzymali: kontrowersyjny historyk Marek Jan Chodakiewicz, członkowie jego rodziny oraz jego współpracownicy[24].
W czerwcu 2018 PFN nawiązała współpracę z agencją Rogers & Cowan, która miała umożliwić nakręcenie serii amerykańskich filmów fabularnych poświęconych polskiej historii. Koszty tej współpracy wyniosły do 2020 ok. 6 mln zł, przy czym udało się jedynie nakręcić dwa krótkie spoty z udziałem Mela Gibsona i Liama Neesona oraz film dokumentalny „Poland: The Royal Tour” Petera Greenberga z udziałem Mateusza Morawieckiego[25].
W kwietniu 2021 NIK, w związku z kontrolą w PFN, złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez zarząd PFN, gdyż nie otrzymała w wyznaczonym terminie dostępu do dokumentów Fundacji[26]. W czerwcu 2021 Prokuratura Okręgowa w Warszawie odmówiła wszczęcia dochodzenia w tej sprawie, a jako powód podała brak znamion czynu zabronionego[27].
W maju 2021 NSA podtrzymał wyrok WSA w Warszawie z 2018, zgodnie z którym Fundacja jest zobowiązana do udzielania informacji publicznej, a więc podlega tym samym zasadom dotyczącym jawności funkcjonowania, co inne instytucje publiczne[28].
Likwidacja Polskiej Fundacji Narodowej była ujęta w programie istniejącej w latach 2018–2019 partii politycznej Teraz![29]. Postulat likwidacji PFN został ujęty też w 2019 roku w programie partii politycznych wchodzących w skład Lewicy (m.in. SLD, Wiosny Roberta Biedronia, Lewicy Razem)[30]. Według sprawozdań złożonych przez PFN w latach 2016–2020 jej wydatki wyniosły ponad 325 mln zł[31].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d KRS 0000655791 Polska Fundacja Narodowa, NIP 5252691880, REGON 366198872. krs-online.com.pl. [dostęp 2018-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)].
- ↑ Dziennikarz Jan Kunert wygrał w sądzie z Polską Fundacją Narodową – Wiadomości. onet.pl, 2018-04-10. [dostęp 2018-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-25)].
- ↑ Nowy skład Zarządu Polskiej Fundacji Narodowej, Polska fundacja Narodowa [dostęp 2020-01-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-04] .
- ↑ Edyta Bryła: Powstała Polska Fundacja Narodowa. Będzie zrzutka od spółek państwowych, 100 mln zł rocznie. wyborcza.pl, 13 lipca 2016. [dostęp 2018-02-13].
- ↑ Justyna Dobrosz-Oracz: „To jest pralnia”. Wszystkie wpadki Polskiej Fundacji Narodowej. wyborcza.pl, 2 stycznia 2020. [dostęp 2020-01-06].
- ↑ a b Ireneusz Sudak: Polska Fundacja Narodowa odlicza dni do startu. Ma do dyspozycji 100 mln zł. Na co je wyda?. wyborcza.pl, 13 czerwca 2017. [dostęp 2017-09-07].
- ↑ Polska Fundacja Narodowa – Misja. pfn.org.pl. [dostęp 2017-09-07].
- ↑ Michał Wojtczuk: Polska Fundacja Narodowa złamała swój statut, promując partię, a nie Polskę. wyborcza.pl, 8 lipca 2019. [dostęp 2021-03-07].
- ↑ Polska Fundacja Narodowa – Rada Fundacji. pfn.org.pl. [dostęp 2017-09-27].
- ↑ Zmiany w radzie Polskiej Fundacji Narodowej. Dołączył wiceprezes Tauronu i były senator PiS. next.gazeta.pl, 2022-07-11. [dostęp 2023-06-24].
- ↑ Polska Fundacja Narodowa, www.pfn.org.pl [dostęp 2021-01-04] (pol.).
- ↑ Dorota Wysocka-Schnepf: Gliński rechocze w twarz podatnikowi. Potoroczyn o Polskiej Fundacji Narodowej. wyborcza.pl, 3 stycznia 2020. [dostęp 2020-01-06]. (pol.).
- ↑ PO: sposób finansowania Polskiej Fundacji Narodowej – kuriozalny. pap.pl, 30 października 2017. [dostęp 2018-02-14].
- ↑ Paweł Kośmiński: Afera billboardowa. PKW nie zajmie się kampanią Polskiej Fundacji Narodowej. wyborcza.pl, 18 września 2017. [dostęp 2018-02-14].
- ↑ Sąd: PFN naruszyła status finansując kampanię „Sprawiedliwe Sądy”. Trzaskowski: hipokryzja rządu PiS została potwierdzona. onet.pl. [dostęp 2018-11-28]. (pol.).
- ↑ Sąd odrzucił apelację PFN, prezes Fundacji złożył rezygnację. rmf24.pl. [dostęp 2019-07-08]. (pol.).
- ↑ Daniel Flis , Polska Fundacja Narodowa bezkarna. Prokuratura: „minister kultury nie dopatrzył się nieprawidłowości”, OKO.press, 24 stycznia 2020 [dostęp 2020-08-17] .
- ↑ Michał Wojtczuk , Polska Fundacja Narodowa ukrywa informacje. NIK zawiadamia prokuraturę, wyborcza.pl, 9 kwietnia 2021 [dostęp 2021-04-09] .
- ↑ 8,4 mln złotych na „Sprawiedliwe Sądy”, pół miliona na pensje zarządu. Znamy finanse PFN. konkret24.tvn24.pl, 4 stycznia 2019. [dostęp 2020-06-08]. (pol.).
- ↑ Agata Kondzińska, Iwona Szpala: Wszystkie kłamstwa o sądach na billboardach. 5 przykładów manipulacji. wyborcza.pl, 14 września 2017. [dostęp 2018-02-14].
- ↑ Spot z pijanym sędzią jednak powstał. Trzy lata temu Polska Fundacja Narodowa twierdziła, że to kłamstwo, Onet Wiadomości, 4 maja 2020 [dostęp 2020-06-05] (pol.).
- ↑ Andrzej Stankiewicz: Jak Polska Fundacja Narodowa wyrzuca miliony dolarów w amerykańskie błoto. Onet, 17 września 2019. [dostęp 2019-10-02].
- ↑ Andrzej Stankiewicz , Mieli promować Polskę, a nie odróżniali Warszawy od Pragi. Polska Fundacja Narodowa żegna się z amerykańską agencją WHWG, Onet Wiadomości, 15 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-16] (pol.).
- ↑ Andrzej Stankiewicz , Opowieści o wydatkach Polskiej Fundacji Narodowej w USA część 2, czyli rodzina na swoim, Onet Wiadomości, 18 września 2019 [dostęp 2021-02-20] (pol.).
- ↑ Andrzej Stankiewicz , Kaczyński marzył o Hollywood. Skończyło się milionami na film z Morawieckim, Onet Wiadomości, 6 czerwca 2020 [dostęp 2020-09-05] (pol.).
- ↑ [1]
- ↑ Agata Kondzińska, Iwona Szpala: Prokuratura odmówiła śledztwa w Polskiej Fundacji Narodowej. wyborcza.pl, 17 czerwca 2021. [dostęp 2021-06-17]. (pol.).
- ↑ Jakub Łukaszewski: Polska Fundacja Narodowa przegrała w sądzie. Musi ujawnić swoje umowy. wyborcza.pl, 19 maja 2021. [dostęp 2021-05-20]. (pol.).
- ↑ Program Teraz!: Europa. wybierzteraz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-11)].. [dostęp 2018-12-11].
- ↑ Wybory parlamentarne 2019 – program Lewicy. Jakie zmiany chce wprowadzić SLD, Razem i Wiosna?, gazeta.pl, 30 sierpnia 2019 [dostęp 2019-10-28] .
- ↑ PFN. Polska Fundacja Nietransparentna, TVN24, 25 września 2021 [dostęp 2023-11-17] (pol.).
<ref>
o nazwie „suma_wydatków”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.