Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie
 Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego – widok od strony ul. Jana Matejki | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Warszawa |
| Miejsce |
ul. Wiejska |
| Typ obiektu | |
| Projektant | |
| Całkowita wysokość |
32 m |
| Data budowy |
2 sierpnia 1994 |
| Data odsłonięcia |
10 czerwca 1999 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°13′30,5″N 21°01′34,8″E/52,225139 21,026333
| |
Pomnik Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego w Warszawie – monument zaprojektowany przez Jerzego Staniszkisa, znajdujący się przy ulicy Wiejskiej róg ul. Jana Matejki, naprzeciw kompleksu budynków Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kolejne inicjatywy upamiętnienia roli Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego nigdy nie doczekały się w czasach PRL realizacji satysfakcjonującej środowiska niepodległościowe i niezależną opinię publiczną. Pomysł wybudowania godnego pomnika AK w Warszawie powstał już w 1989 roku. Po wieloletnich staraniach o jego lokalizację, gromadzeniu funduszy i kilku konkursach na projekt, ostatecznie wybrano projekt Jerzego Staniszkisa.
Projekt pomnika powstał w efekcie dwóch konkursów ogłoszonych przez Stowarzyszenie Architektów Polskich w latach 1993 i 1997 na zlecenie Komitetu Budowy Pomnika Mauzoleum Armii Krajowej, który powołano w 1990 roku.
Kamień węgielny wmurowano 2 sierpnia 1994 roku, a odsłonięcie nastąpiło 10 czerwca 1999 roku. Uroczystego odsłonięcia dokonał marszałek Sejmu Maciej Płażyński. Uroczystość została poprzedzona mszą świętą celebrowaną przez Prymasa Polski Kardynała Józefa Glempa, a 11 czerwca tego roku pomnik poświęcił papież Jan Paweł II[1].
Pomnik jest miejscem obchodów rocznic wybuchu powstania warszawskiego i odzyskania niepodległości.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Abstrakcyjna konstrukcja przestrzenno-architektoniczna ma postać obelisku o wysokości 32 metrów, który jest obłożony płytami włoskiego granitu w kolorze jasnoszarym. Memoriał jest wykonany z granitu strzegomskiego. Umieszczone są na nim nazwy wszystkich instytucji i przywódców Polski Podziemnej[2].
Interpretacja[edytuj | edytuj kod]
Pomnik będący hołdem dla wszystkich kombatantów AK jest swoistym darem narodu polskiego, który ma przypominać o etosie i bohaterstwie ludzi, tworzących struktury Podziemnego Państwa Polskiego oraz o konieczności ponoszenia największych ofiar dla dobra Ojczyzny. „Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego to symbol polskiej państwowości, symbol polskiego państwa z czasów, gdy wydawało się, że polskiego państwa już nie było” – mówił ówczesny marszałek Sejmu Grzegorz Schetyna w czasie uroczystości z okazji 66. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego[3].
Lokalizacja w pobliżu Sejmu ma symbolizować ciągłość państwa polskiego, którego najważniejsze instytucje, mimo okupacji, ani na jeden dzień nie przerwały swojej działalności. Wyraża on także ciągłość ideałów, o które walczyła AK.
Z racji tego, że konstrukcja pomnika jest abstrakcyjna, jego interpretacja może być różna – skrzydło ptaka, które odwiecznie symbolizuje upragnioną wolność, lub bastion twierdzy. Forma pomnika została „wywiedziona z klasycznego obelisku, a dzięki opływowej linii architektura w tym konkretnym przypadku staje się tradycyjną formą rzeźbiarską”[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Paweł Zuchniewicz: Papieska Warszawa. Warszawa: Centrum Myśli Jana Pawła II w Warszawie, 2006, s. 59.
- ↑ Ola Litorowicz: Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. wrzesień 2010. [dostęp 2012-04-14].
- ↑ Państwo Podziemne jest wzorem dla współczesnych. 2010-08-01. [dostęp 2012-04-14].
- ↑ Przemysław Miller: Pomnik Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej. 2009-10-23. [dostęp 2012-04-14].