Pomnik Męczenników Katynia w Tatabánya
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
Plac Aradskich Męczenników |
| Fundator |
mieszkańcy miasta Tatabánya |
| Data odsłonięcia | |
Położenie na mapie Węgier  | |
 47°35′34,21″N 18°23′26,03″E/47,592836 18,390564
| |
Pomnik Męczenników Katynia w Tatabánya (węg. Katyńi Mártírok Emlékoszlopa Tatabányán) – obelisk upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej oraz katastrofy polskiego samolotu Tu-154 w Smoleńsku znajdujący się w mieście Tatabánya na Węgrzech, ufundowany przez lokalną społeczność[1].
Forma i otoczenie pomnika[edytuj | edytuj kod]
Obelisk wykonano z drewna na wzór starowęgierskich nagrobków słupowych[2], zwanych drzewcami kopijnymi (kopijnikami)[3]. Szczyt pomnika ma kształt polskiej rogatywki wojskowej, pod nią wyrzeźbiono motyw przypominający tabernakulum z krzyżem oraz polskie godło państwowe. Poniżej wyrzeźbiono napis:
Pamięci 22 tysięcy polskich męczenników zamordowanych w 1940 r. w Katyniu oraz ofiar polskiej katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem w 2010 r.[1]
Pomnik, którego twórcą jest Ernő Cs. Kissa, węgierski rzeźbiarz ludowy z Tata, postawiono przy placu Aradskich Męczenników (węg. Aradi Vértanúk – 13 węgierskich generałów straconych w 1849 roku w Aradzie po klęsce powstania węgierskiego 1848–1849) w pobliżu ustawionych wcześniej 13 słupów pamiątkowych ku czci Aradskich Męczenników[3]. Jak podkreślił dr Miklós Petrássy, przedstawiciel miejscowego Stowarzyszenia Ochronnego[3] i Rady Miasta[4]:
Wyrazem szacunku dla bratniego narodu polskiego jest to, że polski pomnik postawiliśmy obok pomnika najbardziej szanowanych męczenników naszej historii[1].
Uroczystości[edytuj | edytuj kod]
Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 1 sierpnia 2010 przy placu Aradskich Męczenników w 66. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego; zgromadzili się na niej mieszkańcy miasta, miejscowa Polonia, przedstawiciel ambasady węgierskiej w Polsce, radca Imre Molnár[3], oraz przedstawiciele Rady Miasta Tatabánya[4]. Obecny był pododdział węgierskiego wojska z Wojewódzkiego Garnizonu Wojska Węgierskiego oraz poczet sztandarowy historycznego polonijnego Legionu im. gen. Józefa Wysockiego w dawnych mundurach wojskowych[3]. Na uroczystości nie było natomiast przedstawiciela polskiej ambasady[2][1]. Uroczystość odsłonięcia pomnika rozpoczęła się dokładnie w Godzinę „W” od odśpiewania hymnu Polski i hymnu Węgier[4]. Miały miejsce przemówienia i część artystyczna[5]. Poświęcenia obelisku dokonał tytularny kanonik miasta Tatabánya, ks. László Nagy[3].
7 września 2010 przed pomnikiem w Tatabánya delegacja polskich parlamentarzystów złożyła wieniec w podzięce narodowi węgierskiemu; w uroczystości wzięła udział przedstawicielka parlamentu węgierskiego, poseł Ilona Ékesi, oraz przedstawiciele ambasady polskiej na Węgrzech, Polonii węgierskiej i władz miasta Tatabánya[6][7].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Stanisław Żaryn: Dowód węgierskiej przyjaźni. wolnapolska.pl, 2010-08-29. [dostęp 2010-09-09]. (pol.).
- ↑ a b Pomnik katyński i smoleński na Węgrzech. wyborcza.pl, 2010-08-05. [dostęp 2010-09-09]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Konrad Sutarski: Pomnik katyński w Tatabányi. polonia.hu. [dostęp 2010-09-11]. (pol.).
- ↑ a b c Odsłonięcie drzewca ku pamięci ofiar Katynia i Smoleńska, Tatabánya. budapeszt.polemb.net. [dostęp 2010-09-11]. (pol.).
- ↑ Katyni Mártírok Emlékoszlopa Tatabányán. felvidek.ma, 2010-08-07. [dostęp 2010-09-09]. (węg.).
- ↑ Bożena Bogdańska-Szadai: Węgry: polscy parlamentarzyści odwiedzili Tatabánya. polonia.hu. [dostęp 2010-09-09]. (pol.).
- ↑ Polscy parlamentarzyści odwiedzili Tatabánya. budapeszt.polemb.net. [dostęp 2010-09-27]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Węgierska tradycja w hołdzie ofiarom Katynia i Smoleńska. „Kombatant”. nr 4 (244), s. 14, 2011. ISSN 0867-8952.
