Pomnik Obrońców Wybrzeża

Pomnik Obrońców Wybrzeża
Pomnik w 2010 roku
Państwo	Polska
Miejscowość	Gdańsk
Miejsce	Westerplatte
Projektant	Adam Haupt, Franciszek Duszeńko, Henryk Kitowski
Całkowita wysokość	25 m
Data budowy	1964–1966
Data odsłonięcia	9 października 1966
Położenie na mapie Gdańska Pomnik Obrońców Wybrzeża
Położenie na mapie województwa pomorskiego Pomnik Obrońców Wybrzeża
Położenie na mapie Polski Pomnik Obrońców Wybrzeża
54°24′24,27″N 18°40′01,88″E

Pomnik Obrońców Wybrzeża – pomnik w Gdańsku, usytuowany na półwyspie Westerplatte, przy wejściu do portu morskiego, na terenie byłej polskiej Składnicy Tranzytowej; w formie kopca (nie jest nazywany kopcem) z monumentem o wysokości 25 metrów. Upamiętnia polskich obrońców wybrzeża we wrześniu 1939.

Historia

Autorem projektu urbanistycznego (zawierającego niezrealizowany pawilon muzealny) był Adam Haupt. Autorami projektu pomnika, wybranego spośród 63 innych, byli Franciszek Duszeńko i Henryk Kitowski. Do zespołu rzeźbiarskiego, oprócz Franciszka Duszeńko, należeli: Zbigniew Erszkowski, Czesław Gajda, Józef Galica, Stanisław Radwański, Piotr Solecki i Zbigniew Zabrocki.

Budowa dzieła została zainicjowana przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Monument składa się z 236 bloków granitowych, przywiezionych z kamieniołomów w Strzegomiu i Borowie, o łącznej wadze 1150 t.

Ozdobiony płaskorzeźbami i napisami upamiętniającymi bohaterską obronę polskiego Wybrzeża w roku 1939, z wykutymi na ścianach nazwami akwenów i miejsc bitew morskich II wojny światowej, w których uczestniczyli polscy marynarze i żołnierze, ale także miejscami bitew pod Lenino i Studziankami, z napisem "Chwała wyzwolicielom" i umieszczonymi na szczycie postaciami marynarza i żołnierza z rosyjskim uzbrojeniem (pepesza). Siedem zniczy u stóp odnosi się do 7 dni obrony Westerplatte. Zgodnie z tymi objaśnieniami pomnik ma symbolizować miecz lub bagnet wbity rękojeścią w ziemię.

Twórcy pomnika pragnęli przekazać w układzie poziomym front obrony, poświęcenia bez granic i męczeństwa, a w układzie pionowym – ideę zwycięstwa, która przyszła po latach cierpień.

Pomnik Obrońców Wybrzeża i kopiec

Kopiec o średnicy 20 m i wysokości 22 m został usypany z ziemi pozyskanej podczas poszerzania i pogłębiania Kanału Portowego. Budowa pomnika, przy której pracowały zespoły budowlane, kamieniarskie, rzeźbiarskie, architektoniczne i inżynieryjne trwała 2 lata. Uroczystość odsłonięcia odbyła się w niedzielę 9 października 1966, w rocznicę bitwy pod Lenino.

• 

  Detal pomnika
• 

  Tył pomnika
• 

  Siedem zniczy
• 

  Broszura z 1996 r. nt. Pomnika

Zobacz też

• Cmentarzyk Poległych Obrońców Westerplatte

Linki zewnętrzne

• Pomnik Obrońców Wybrzeża na stronach ZDiZ w Gdańsku
• Pomnik Obrońców Wybrzeża na stronach miasta Gdańska
• Pomnik Obrońców Wybrzeża w Gedanopedii