50°03′05″N 19°56′05″E/50,051389 19,934722Pomnik psa Dżoka
 Pomnik w 2018 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Typ pomnika |
rzeźba |
| Projektant | |
| Data odsłonięcia |
26 maja 2001(dts) |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°03′05″N 19°56′05″E/50,051389 19,934722
| |
Pomnik psa Dżoka – pomnik znajdujący się na bulwarze Czerwieńskim nad Wisłą w Krakowie, w pobliżu Wawelu i mostu Grunwaldzkiego.
Historia psa Dżoka[edytuj | edytuj kod]
Pomnik upamiętnia psa Dżoka, czarnego mieszańca, którego właściciel w tragicznych okolicznościach zmarł na zawał serca w pobliżu ronda Grunwaldzkiego. Pies czekał tam na swojego pana. Dokarmiany przez mieszkańców Krakowa, budził zdziwienie i sympatię. Po około roku oczekiwania pozwolił się przygarnąć nowej właścicielce, Marii Müller (wdowie po Władysławie Müllerze). Kobieta zmarła w 1998, zaś Dżok uciekł i, wałęsając się po terenach kolejowych, zginął pod kołami jadącego pociągu.
Powstanie pomnika[edytuj | edytuj kod]
Mimo początkowego braku przychylności władz miasta, do powstania pomnika przyczyniło się wiele organizacji (między innymi Krakowskie Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami i ogólnopolskie media mające siedzibę w Krakowie), znane osoby (Zbigniew Wodecki, Jerzy Połomski, Krzysztof Piasecki, Krzysztof Cugowski), a także wielu mieszkańców Krakowa.
Twórcą rzeźby pomnikowej jest Bronisław Chromy. Jej odsłonięcia, 26 maja 2001, dokonał pies (owczarek niemiecki o imieniu Kety). W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Andrzej Gołaś, Janusz Wojciechowski, Agata Buzek i Teresa Starmach, przy oprawie artystycznej w wykonaniu ZPiT "Małe Słowianki"[1]. W chwili odsłonięcia był to trzeci pomnik psa na świecie (obecnie jest ich więcej, także w Polsce).
Niewielki pomnik przedstawia psa wewnątrz rozłożonych ludzkich dłoni, wyciągającego lewą łapę w kierunku widza. W założeniu symbolizuje psią wierność oraz, ogólniej, więź zwierzęcia z człowiekiem.
Napis na pomniku (w językach polskim i angielskim) głosi:
Pies Dżok.
Najwierniejszy z wiernych, symbol psiej wierności. Przez rok /1990–1991/ oczekiwał na rondzie Grunwaldzkim na swojego pana, który w tym miejscu zmarł.
Dżok, the dog.
The most faithful canine friend ever, epitomising a dog's boundless devotion to his master. Throughout the entire year /1990–1991/ Dżok was seen waiting in vain at the rondo Grunwaldzkie roundabout to be fetched back by his master, who had passed away at the very site.
Zamierzano przenieść rzeźbę o kilkadziesiąt metrów, gdyż tak przewidywała koncepcja pomnika Armii Krajowej, który planowano ustawić w tym miejscu[2].
Dżok w kulturze masowej[edytuj | edytuj kod]
W 2007 powstała książka „Dżok – najnowsza legenda Krakowa”, złożona z opowiadań i rysunków uczniów Szkoły Podstawowej nr 117, tworzonych pod kierunkiem nauczycieli (Małgorzaty Kwinty i Jarosława Czechowicza). Legendę napisała Lidia Graczyńska na podstawie materiałów zebranych przez Karola Graczyńskiego, który zamieścił też wypowiedź Bronisława Chromego.
Również w 2007 Barbara Gawryluk napisała książkę „Dżok. Legenda o psiej wierności”.
Karol Kozłowski opisał wierszem tę historię w książce „Pies Dżok. Najwierniejszy z wiernych”.
W roku 1991 krakowski oddział Telewizji Polskiej zrealizował impresję dokumentalną o psie Dżoku[3].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Najwierniejszy z wiernych. dziennikpolski24.pl, 2001-05-28. [dostęp 2020-07-01]. (pol.).
- ↑ Magda Hejda: Kraków: przesuną psa Dżoka, by zrobić miejsce dla pomnika AK. Naszemiasto.pl, 29 września 2013. [dostęp 2017-12-04].
- ↑ Film w serwisie Youtube
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bujas Agnieszka, Pasek Hanna: Pomnik za wierność. „Super Express”, 19 V 1998, s. 1, 6 i 7.
- Dżok nie chciał żyć bez pani. „Chwila dla Ciebie”, 9 VII 1998, nr 28, s. 1, 4 i 5.
- Terakowska Dorota: Epitafium na śmierć psa. „Przekrój”, 3 V 1998, nr 18, s. 1, 12 i 13.
- Korczyńska Jadwiga (Adelajda), list do redakcji. „Przekrój”, 28 VI 1998 nr 26, s. 38.
- Terakowska Dorota: Pomnik wiernego psa. „Przekrój”, 11 IV 1999, nr 15, s. 33.
- Kursa Magdalena: Pomnik psiej wierności. „Gazeta Wyborcza”, 24 XI 2000, s. 9.
- Wacław Krupiński: Pisanie z Dżokiem w tle. „Dziennik Polski”, 18 VI 2007