Poniatowo (powiat żuromiński)
53°02′47″N 19°52′16″E/53,046389 19,871111
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
09-300[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WZU |
| SIMC |
0130286[5] |
Położenie na mapie gminy Żuromin  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu żuromińskiego  | |
| 53°02′47″N 19°52′16″E/53,046389 19,871111[1]
| |
_COA.jpg)
Poniatowo – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie żuromińskim, w gminie Żuromin[6][5]. Ma status sołectwa[7].
Miejscowość leży nad rzeką Wkrą, przy drodze wojewódzkiej nr 563 z Rypina do Żuromina, 3 km od Żuromina. Podczas okupacji naziści niemieccy zmienili nazwę wsi na Zollheim.
Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Floriana.
Poniatowo uzyskało lokację miejską przed 1520 rokiem, zdegradowane przed 1790 rokiem[8].
Części wsi
[edytuj | edytuj kod]| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1060553 | Krukowiec | przysiółek |
Historia
[edytuj | edytuj kod]Początki osadnictwa w okolicy Poniatowa są datowane na XI – XII wiek. Było to osadnictwo puszczańskie, gdyż obszary te były pokryte gęstymi lasami i licznymi bagnami. Stwarzało to dogodne warunki dla żerowania i siedlisk zwierząt. Ponadto stanowiły poważny zasób gleb nadających się pod uprawę. W te niedostępne knieje leśne zapuszczali się myśliwi już w XI wieku w poszukiwaniu zwierząt futerkowych. Wysoki poziom rzeki Wkry umożliwiał im dalekie podróże. Oni to pierwsi skolonizowali te tereny, najpierw nad rzeką Wkrą, potem przenosili swoje siedziby w głąb puszczy[9].
Nazwę Poniatowo spotykamy w dokumencie z 1401 r., w którym biskup płocki Jakub z Korzkwi potwierdził przynależność tej miejscowości do parafii w Chamsku. Wioska ta była wówczas własnością podkomorzego ciechanowskiego Pomścibora, protoplasty rodu Chamskich, i pozostała własnością jego potomków do połowy XVII w.[10][11]
Miasto Poniatowo liczyło 200 mieszkańców, w XVII w. 701, w XVIII w. 400 mieszkańców. Zaczął rozwijać się przemysł, zbudowano gorzelnię, browar, odlewnię żelaza, tartak i młyn wodny. Mimo to w drugiej połowie XVIII w. Poniatowo utraciło prawa miejskie[12].
Liczba mieszkańców z roku 1825 wzrosła z 400 do 715 osób, a w 1961 roku wieś liczyła 810 mieszkańców, głównym zajęciem ludności była i jest uprawa ziemi[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 107989.
- ↑ Wieś Poniatowo w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2025-04-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2025-04-17].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 953 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 62-63.
- ↑ G. Spychalski: Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawkrzeńskiej, Zarys dziejów Żuromina.. 1987, s. 3.
- ↑ W. Lis: Diecezja Płocka. Struktura personalno–administracyjna. Płock: 1978, s. 464.
- ↑ J. Antoniewicz: Studia i materiały do dziejów Ziemi Zawkrzeńskiej. Warszawa: 1971, s. 37-77.
- ↑ Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 8. Warszawa: 1887, s. 766.
- ↑ S. Arnold: Miasta polskie w Tysiącleciu. T. 2. Warszawa: 1967, s. 501 – 502.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Poniatowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 766.
