50°14′01″N 16°35′53″E/50,233611 16,598056Poręba (województwo dolnośląskie)
| ||||
| ||||
 Kościół św. Sebastiana w Porębie | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  dolnośląskie
| |||
| Powiat | kłodzki | |||
| Gmina | Bystrzyca Kłodzka | |||
| Wysokość | 440-670[1] m n.p.m. | |||
| Liczba ludności (III 2011) | 232[2] | |||
| Strefa numeracyjna | 74 | |||
| Kod pocztowy | 57-520[3] | |||
| Tablice rejestracyjne | DKL | |||
| SIMC | 0851560 | |||
Położenie na mapie gminy Bystrzyca Kłodzka   Poręba | ||||
Położenie na mapie Polski  Poręba | ||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  Poręba | ||||
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  Poręba | ||||
| 50°14′01″N 16°35′53″E/50,233611 16,598056
| ||||
Poręba (niem. Lichtenwalde) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Bystrzyca Kłodzka.
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Łańcuchowa wieś o długości ponad 3 km leżąca na południowy wschód od Bystrzycy Kłodzkiej, w dolinie Porębnika, na wysokości około 440–670 m n.p.m.[1] Górna część wsi sięga Przełęczy nad Porębą leżącej w grzbiecie Gór Bystrzyckich[1].
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie wałbrzyskim.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Porębie pochodzi z 1360, wieś figuruje tam pod nazwą Lichtenvalde[4]. W 1684 miejscowość weszła w skład dóbr międzyleskich rodziny von Althannów[4]. Pod koniec XVIII wieku Poręba składała się z dwóch części: dworskiej i wolnego sołectwa[4]. W 1839 część dworska została kupiona przez Mariannę Orańską[4]. Była to wtedy dobrze rozwinięta wieś w której funkcjonowały: szkoła katolicka, pięć młynów wodnych, olejarnia i gorzelnia, mieszkańcy miejscowości oprócz rolnictwa zajmowali się tkactwem i hodowlą wołów[4]. W drugiej połowie XIX wieku powstał tu tartak i kilka gospód, z których korzystali kuracjusze z pobliskiego Długopola-Zdroju[4]. Po 1945 Poręba pozostała wsią rolniczą, przy czym liczba ludności uległa częściowemu zmniejszeniu[1]. W 1978 było tu 61 gospodarstw rolnych[1].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisany jest[5]:
- kościół parafialny pw. św. Sebastiana, z pierwszej połowy XVIII wieku.
Inne zabytki:
- stary kamienny krzyż o krótkich ramionach, położony niedaleko kościoła, w jego dolnej części jest wykuty miecz[4]. Krzyż określany jest często jako tzw. krzyż pokutny, co nie ma oparcia w żadnych dowodach ani badaniach, a jest oparte jedynie na nieuprawnionym założeniu, że wszystkie stare kamienne krzyże monolitowe, o których nic nie wiadomo, zwłaszcza te z rytami broni, są krzyżami pokutnymi[6], chociaż w rzeczywistości powód fundacji takiego krzyża może być różnoraki, tak jak każdego innego krzyża. Niestety hipoteza ta stała się na tyle popularna, że zaczęła być odbierana jako fakt i pojawiać się w lokalnych opracowaniach, informatorach czy przewodnikach jako faktyczna informacja, bez uprzedzenia, że jest to co najwyżej luźny domysł bez żadnych bezpośrednich dowodów.
Pomniki przyrody[edytuj | edytuj kod]
Około 500 m poniżej kościoła, po północnej stronie drogi rośnie pomnikowy cis pospolity o obwodzie pnia około 210 cm[4].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Powyżej wsi, przez Przełęcz nad Porębą przechodzi szlak turystyczny[7]:
z Międzylesia na Przełęcz Spaloną.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 192–195. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ a b c d e f g h Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 412. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 64. [dostęp 29 sierpnia 2012].
- ↑ Arkadiusz Dobrzyniecki. Krzyże i kapliczki pokutne ziemi złotoryjskiej – historia pewnego mitu. „Pomniki Dawnego Prawa”. 11–12 (wrzesień-grudzień 2010), s. 32–37, 2010.
- ↑ Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2018-03-30].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
| |||||||||||||||||||||
