Poronienie
| ||
| abortus | ||
| ||
| ICD-10 | O03 | |
| O03.0 | Poronienie samoistne niezupełne, powikłane zakażeniem dróg rodnych i narządów miednicy mniejszej (ze stanami w O08.0) | |
| O03.1 | Poronienie samoistne niezupełne, powikłane długotrwałym lub nadmiernym krwawieniem (ze stanami w O08.1) | |
| O03.2 | Poronienie samoistne niezupełne, powikłane zatorem (ze stanami w O08.2) | |
| O03.3 | Poronienie samoistne niezupełne, z innymi i nieokreślonymi powikłaniami (ze stanami w O08.3-O08.9) | |
| O03.4 | Poronienie samoistne niezupełne, bez powikłań | |
| O03.5 | Poronienie samoistne zupełne lub nieokreślone, powikłane zakażeniem dróg rodnych lub narządów miednicy mniejszej (ze stanami w O08.0) | |
| O03.6 | Poronienie samoistne zupełne lub nieokreślone, powikłane długotrwałym lub nadmiernym krwawieniem (ze stanami w O08.1) | |
| O03.7 | Poronienie samoistne zupełne lub nieokreślone, powikłane zatorem (ze stanami w O08.2) | |
| O03.8 | Poronienie samoistne zupełne lub nieokreślone, z innymi lub nie określonymi powikłaniami (ze stanami w O08.3-O08.9) | |
| O03.9 | Poronienie samoistne zupełne lub nieokreślone, bez powikłań | |
| DiseasesDB | 29 | |
| MedlinePlus | 001488 | |
| MeSH | D000022 | |
Poronienie (łac. abortus) – przedwczesne zakończenie ciąży trwającej krócej niż 22 tygodnie[1] (od 23. tyg. mówi się o porodzie przedwczesnym) wskutek wydalenia obumarłego zarodka lub płodu.
Terminologia[edytuj | edytuj kod]
- Poronienie zagrażające (abortus imminens, ang. threatened abortion) – oddzielenie się jaja płodowego na niewielkim odcinku, objawia się zwykle bezbolesnym krwawieniem z macicy i czynnością skurczową o niewielkim nasileniu. Rozpoznaje się je przy każdym krwawieniu pochwowym w okresie określonym w definicji poronienia[2]. Przy leczeniu zachowawczym objawy niekiedy przechodzą, jednak możliwości leczenia są ograniczone. Jeśli objawy nasilają się, rokowanie dla ciąży jest złe.
- Poronienie w toku, nieodwracalne (abortus in tractu, ang. inevitable abortion) – oddzielenie się jaja płodowego na większym odcinku, któremu towarzyszy skracanie się szyjki i rozwarcie jej ujścia wewnętrznego. Poronienie w toku rozpoznawane jest w każdym przypadku pęknięcia błon płodowych przed 22. tygodniem ciąży. Objawia się obfitym krwawieniem i bólem o różnym nasileniu. Postępowaniem z wyboru jest wyłyżeczkowanie jamy macicy.
- Poronienie zatrzymane, chybione (abortus internus, ang. missed abortion) – obumarcie jaja płodowego, po którym nie nastąpiło wydalenie obumarłego płodu w okresie 8 tygodni. Jedynym objawem jest brak powiększania się macicy przez kilka tygodni. Postępowaniem z wyboru jest farmakologiczne indukowanie czynności skurczowej i łyżeczkowanie jamy macicy.
- Poronienie niezupełne, niekompletne (abortus incompletus, ang. incomplete abortion) – obumarcie jaja płodowego, po którym w jamie macicy pozostały resztki utkania łożyskowego.
- Poronienie septyczne (abortus septicus) – poronienie przebiegające z wykładnikami stanu zapalnego narządu rodnego. Stwierdzenie gorączki towarzyszącej poronieniu jest wskazaniem do zastosowania antybiotykoterapii empirycznej szerokospektralnej, zasady postępowania są podobne jak przy leczeniu ostrego zapalenia przydatków.
- Poronienie szyjkowe – roniące się jajo płodowe znajduje się w szyjce macicy, ponieważ zamknięte jest jej ujście zewnętrzne.
- Puste jajo płodowe
- Poronienie nawykowe, nawracające – trzecie i każde następne kolejne poronienie[1].
- Poronienie zupełne – postać poronienia w której wydaleniu z jamy macicy uległo całe jajo płodowe (płód i kosmówka).
Epidemiologia[edytuj | edytuj kod]
W zależności od źródeł badań:
- Zapłodnienie u człowieka kończy się poronieniem w 30-50% przypadków[3].
- Poronieniem kończy się około 10–20% rozpoznanych ciąż[1][2][3].
- Najwięcej ciąż ronionych jest przed implantacją (50%), po 8. tygodniu ciąży już tylko 10%.
- Po 13 tygodniu ryzyko poronienia wynosi 1–2%[1].
- Badania prospektywne z użyciem bardzo czułych testów wykazują, że 25% ciąż kończy się poronieniem samoistnym przed 6. tygodniem od ostatniej miesiączki[4][5].
- Do 80% poronień dochodzi w I trymestrze ciąży[2].
Etiologia[edytuj | edytuj kod]
Etiologia poronienia zależna jest od czasu jego wystąpienia:
Przyczyny poronienia występującego w I trymestrze ciąży (wczesne):
- czynniki genetyczne – ok. 50–60% zarodków po poronieniu jest obciążonych aberracją chromosomową[6],
- zaburzenia trofoblastu,
- wady anatomiczne macicy (zrosty wewnątrzmaciczne).
Przyczyny poronienia występującego w II trymestrze ciąży (późne):
- przyczyny poronień w I trymestrze,
- poważne zakażenia (różyczka, opryszczka, cytomegalia, odra, toksoplazmoza),
- czynniki immunologiczne,
- choroby przewlekłe matki (cukrzyca, niedoczynność tarczycy),
- choroby wirusowe i bakteryjne,
- niewydolność cieśniowo-szyjkowa[1]Niewydolność cieśniowo-szyjkowa,
- niewydolność fazy lutealnej,
- czynniki autoimmunologiczne, zespół antyfosfolipidowy,
- nadużywanie leków,
- używki (palenie papierosów, narkotyki),
- złe odżywianie,
- zespół policystycznych jajników,
- wysoki poziom stresu[7]
- nadużywanie kofeiny (niepewne)[8][9].
Ocena ryzyka poronienia[edytuj | edytuj kod]
Bradykardia utrzymująca się u płodu w I trymestrze ciąży niemal zawsze poprzedza poronienie[1]. Innymi wskaźnikami nieprawidłowego rozwoju ciąży i zwiększonego ryzyka jej utraty są: nieprawidłowy wzrost pęcherzyka ciążowego, jego nieregularny kształt, hiperechogenność ścian i wczesne małowodzie. Elementem oceny ultrasonograficznej zagrażającego poronienia o niejasnej wartości predykcyjnej jest obecność krwiaka pozakosmówkowego.
Czułymi wskaźnikami zagrażającego poronienia są estrogeny i β-hCG. W okresie przedkoncepcyjnym w przypadku nawracających poronień istotne są wyniki badań obrazowych narządu rodnego i badanie poziomu przeciwciał antyfosfolipidowych.
Aspekty językowe[edytuj | edytuj kod]
W języku polskim nie używa się słowa aborcja w znaczeniu poronienia samoistnego[10]. Zwraca się uwagę na właściwy dobór słów w rozmowach lekarz-pacjentka i lekarz-rodzice w przypadku, gdy ma się do czynienia z kobietą, która poroniła samoistnie[10]. Nawet neutralne słowa medyczne (łyżeczkowanie, czyszczenie jamy macicy, zabieg) mogą zranić kobietę, która przeżywa utratę ciąży[10]. Także termin medyczny wyskrobiny, używany przez lekarzy dla określenia materiału pobranego podczas łyżeczkowania jamy macicy, jest bolesny i nie do zaakceptowania dla kobiety roniącej[10]. Termin medyczny łyżeczkowania jamy macicy o neutralnym charakterze to abrazja[10].
W języku łacińskim brakuje rozróżnienia na poronienie i aborcję – występuje tylko słowo abortus[10]. W związku z tym w oficjalnych dokumentach także w przypadku poronienia może zostać wypisane słowo abortus[10].
Określanie dwóch różnych zagadnień medycznych (poronienia i aborcji) tym samym terminem (aborcja, abortus), mieszanie obu terminów (określanie aborcji jako sztuczne poronienie) oraz używanie tych samych określeń dla czynności medycznych w obu przypadkach (zabieg, łyżeczkowanie, czyszczenie jamy macicy) może prowadzić do rozmycia pojęć, mylenia poronienia z aborcją i błędnego nazywania aborcji poronieniem lub odwrotnie[10].
Podczas rozmów z pacjentką należy uwzględnić, że nie każda kobieta życzy sobie, aby używano w jej obecności słowa dziecko[10]. Należy unikać lekceważenia, np. poprzez pomniejszanie określeniem tylko zarodek, tylko embrion, tylko płód[10]. Absolutnie nie należy stosować określeń bezosobowych typu: to, toto, coś[10].
W trudnych rozmowach z pacjentką personel medyczny może wykorzystać następujące możliwości[10]:
- z góry poprosić pacjentkę o ustalenie akceptowanego przez nią słownictwa
- przejąć od pacjentki używane przez nią samą słownictwo
- posługiwać się terminami medycznymi (zarodek, embrion, płód, przedwczesna ciąża), lecz wypowiadanymi z szacunkiem i współczuciem
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Położnictwo i ginekologia. Tom I Grzegorz H. Bręborowicz (red.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, s. 111–119 ISBN 83-200-3082-X.
- ↑ a b c Zbigniew Słomko (red.): Ginekologia T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2008, s. 587. ISBN 978-83-200-3608-4.
- ↑ a b The Johns Hopkins Manual of Gynecology and Obstetrics, wyd. 4, 2012, s. 438–439, ISBN 978-1-4511-4801-5.
- ↑ AJ Wilcox, DD Baird, CR Weinberg. Time of implantation of the conceptus and loss of pregnancy. „The New England journal of medicine”. 340 (23), s. 1796–1799, Jun 1999. DOI: 10.1056/NEJM199906103402304. PMID: 10362823.
- ↑ X Wang i inni, Conception, early pregnancy loss, and time to clinical pregnancy: a population-based prospective study., „Fertility and sterility”, 79 (3), 2003, s. 577–84, PMID: 12620443.
- ↑ Kwinecka-Dmitriew B. i inni, Częstość występowania aberracji chromosomowych w materiale z poronień, „Ginekologia Polska”, 81, 2010.
- ↑ P.C. Arck, M. Rücke, M. Rose, J. Szekeres-Bartho i inni. Early risk factors for miscarriage: a prospective cohort study in pregnant women. „Reproductive biomedicine online”. 17 (1), s. 101–113, lipiec 2008. PMID: 18616898.
- ↑ Sara Morgan, Gideon Koren, Pina Bozzo, Is caffeine consumption safe during pregnancy?, „Canadian Family Physician”, 59 (4), 2013, s. 361–362, ISSN 0008-350X, PMID: 23585600, PMCID: PMC3625078 [dostęp 2018-01-02].
- ↑ Lisa B. Signorello, Joseph K. McLaughlin, Maternal caffeine consumption and spontaneous abortion: a review of the epidemiologic evidence, „Epidemiology (Cambridge, Mass.)”, 15 (2), 2004, s. 229–239, ISSN 1044-3983, PMID: 15127917 [dostęp 2018-01-02].
- ↑ a b c d e f g h i j k l Stowarzyszenie Rodziców po Poronieniu Lekarze wzorce słowa: Dwa łyki semantyki – Poronienie vs aborcja.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
