Portal:Łódź/Zabytki/podstrona

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Portal Łódź – strona główna
Portal Łódź – strona główna
Łódź to miasto na prawach powiatu w środkowej Polsce (prawa miejskie w 1423), położone na Wyżynie Łódzkiej, na dziale wodnym I rzędu Wisły i Odry. Stolica województwa łódzkiego oraz ważny ośrodek naukowy, kulturalny i gospodarczy. Zajmuje trzecie miejsce w Polsce pod względem liczby ludności zameldowanej (ok. 700 tys.) i czwarte pod względem powierzchni (293,25 km²). Czytaj więcej: o Łodzi.. | o województwie..
Herb • Hejnał • Flaga • Sztandar • Dewiza • Logo

Nowe hasło › Karol Geyer (fabrykant)  [ więcej ]  Wyróżnione hasło › Ulica 6 Sierpnia  [ więcej ]  Wybrane hasło › Stadion Widzewa Łódź

 [ edytuj ] 

Nowe wydarzenie › 15 października: Łódzka Specjalna Strefa Ekonomiczna zajęła 3. miejsce w świecie i 1. miejsce w Europie w rankingu za rok 2020 najlepszych stref ekonomicznych przygotowanym przez brytyjski dwumiesięcznik „fDi Magazine”; ponadto ŁSSE uznano za najlepszą strefę na świecie dla firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw.  [ więcej ] 

 [ edytuj ] 

Zabytki[ edytuj • kategoria ]

Łódź, jak na duże polskie miasto, ma historię niedługą. Nie była miastem królów ani siedzibą ważnych organizacji polskiej państwowości[a]. Co prawda prawa miejskie nadano jej za czasów panowania króla Władysława Jagiełły w 1423, jednak dopiero zaliczenie Łodzi do grona osad fabrycznych w 1820, spowodowało przemianę dotąd rolniczego miasta. Do Łodzi przybyli przedsiębiorcy i w krótkim czasie nastąpił niebywały rozwój urbanistyczny miasta i jego architektury.

Wbrew pozorom jest dziś w mieście bardzo dużo obiektów uznanych za zabytkowe, w rejestrze zabytków znajduje się ich ponad 350[2], a w gminnej ewidencji zabytków prawie 2 tys.[3]. Zdecydowana większość wywodzi się z XIX oraz XX wieku. Zlokalizowane są w wielu różnych miejscach, choćby przy ul. Piotrkowskiej, reprezentacyjnej ulicy Łodzi, która sama znajduje się w rejestrze zabytków. Wzdłuż niej znaleźć można na przykład klasycystyczną Białą Fabrykę Geyera (obecnie Centralne Muzeum Włókiennictwa), uznaną w 2013 przez miesięcznik National Geographic Traveler za jeden z 7 nowych cudów Polski, neogotycką bazylikę archikatedralną (jeden z najwyższych kościołów w Polsce, ponad 100 m wysokości), wzorowaną na niemieckiej Ulmer Münster, czy eklektyczny pałac Juliusza Heinzla, w którym znajduje się Urząd Miasta Łodzi.

Warto też zobaczyć zespoły pofabryczne rodzin Poznańskich i Scheiblerów. W tym pierwszym usytuowane są m.in. niezwykły neobarokowy pałac Izraela Poznańskiego (zwany łódzkim Luwrem, obecnie Muzeum Miasta Łodzi), monumentalna przędzalnia (teraz Hotel Andel's) oraz reszta obiektów pofabrycznych (dziś Centrum Manufaktura). W drugim kompleksie podziwiać można potężną przędzalnię na Księżym Młynie (obecnie lofty), przypominającą olbrzymie zamczysko, czy neorenesansowy pałac Edwarda Herbsta (filia Muzeum Sztuki w Łodzi), w którym obejrzeć można oryginalne wnętrza i wyposażenie mieszkalne, typowe dla łódzkiej elity przemysłowej przełomu XIX i XX wieku.

Krajobraz przemysłowej Łodzi pomnikiem historii

W lutym 2015 decyzją Prezydenta RP wielokulturowy krajobraz przemysłowej Łodzi trafił na listę pomników historii (Wikinews). Wśród obiektów objętych tym tytułem są m.in. ul. Piotrkowska z placem Wolności i dawnym pasażem Meyera (obecnie ul. Stanisława Moniuszki), zespół fabryczno-mieszkalny Karola Scheiblera (Księży Młyn z parkiem Źródliska i willą Edwarda Herbsta), fabryka Ludwika Geyera z parkiem i skansenem architektury drewnianej, fabryka i pałac Izraela Poznańskiego oraz zespół cmentarzy przy ul. Ogrodowej i cmentarz żydowski przy ul. Brackiej. Pomniki historii ustanawiane są w Polsce od 1994 roku. Przed Łodzią wyróżnienie nadano 58 najcenniejszym zabytkom.

Zobacz też

»Zabytki łodzi
  1. ↑ W 1945 Łódź była przejściową siedzibą władz państwowych[1]
  1. ↑ Współczesność. [w:] Miasto » O mieście » Historia miasta » Współczesność [on-line]. uml.lodz.pl. [dostęp 2013-11-29]. (pol.).
  2. ↑ Aleksandra Hac: Łódź ma wreszcie pomysł, jak zadbać o swoje zabytki. lodz.gazeta.pl, 2014-04-18. [dostęp 2014-04-21]. (pol.).
  3. ↑ Ewidencja zabytków. [w:] Miasto » Rewitalizacja i zabytki » Ewidencja zabytków [on-line]. uml.lodz.pl. [dostęp 2013-11-29]. (pol.).
Góra strony
Góra strony


« Łódź to dziecko XIX-wiecznego kapitalizmu i rewolucji przemysłowej. Obce jej były romantyczno-narodowe dylematy reszty Polski. »  Leszek Jażdżewski
[ edytuj ]
Kategorie artykułów o Łodzi
Portale w polskojęzycznej Wikipedii
Portale miast

W Polsce: Andrychów • Bydgoszcz • Dąbrowa Górnicza • Jastrzębie-Zdrój • Kalisz • Katowice • Kędzierzyn-Koźle • Kraków • Olsztyn • Police • Poznań • Racibórz • Rzeszów • Szczecin • Toruń • Warszawa • Wrocław • Żywiec
Na świecie: Partnerskie: Lwów  •  Pozostałe: Los Angeles • Oslo • Paryż • Sztokholm

Czym są portale?  •  Portal:Portale  •  Wikiprojekt:Portale  •  Kategoria:Portale  •  Pokrewne portale:  Geografia  •  Polska

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portal:Łódź/Zabytki/podstrona&oldid=56384523”