Portret Joaquiny Candado Ricarte

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Portret Joaquiny Candado Ricarte
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

ok. 1802–1804

Medium

olej na płótnie

Wymiary

169 × 118,3 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Muzeum Sztuk Pięknych w Walencji

Multimedia w Wikimedia Commons

Portret Joaquiny Candado Ricarte[1] (hiszp. Retrato de Joaquina Candado Ricarte) – obraz olejny hiszpańskiego malarza Francisca Goi (1746–1828), należy do zbiorów Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Carlos przechowywanych w Muzeum Sztuk Pięknych w Walencji[2].

Okoliczności powstania[edytuj | edytuj kod]

W sierpniu 1790 Goya przyjechał do Walencji razem z żoną Josefą Bayeu i synem. Malarz wspomina w liście do przyjaciela Martína Zapatera o „zażywaniu morskiego powietrza”, dlatego powodem wyjazdu mogły być problemy zdrowotne jego lub Josefy. Mógł to też być wyjazd służbowy związany z pracą Goi dla Akademii św. Ferdynanda w Madrycie. W tym czasie dwóch artystów z Walencji (Vicente López Portaña i Rafael Esteve Vilella) przebywało w stolicy na stypendium tej akademii. W czasie tego pobytu malarz odwiedził Akademię Sztuk Pięknych San Carlos, gdzie uczestniczył w kilku sesjach rysunku i został jej honorowym członkiem[3]. Powstanie tego portretu jest prawdopodobnie powiązane z wizytą w Walencji, być może tam właśnie powstał, nie ma na to jednak dowodu[4]. Ze względu na wysoką jakość techniczną oraz kompozycyjne i stylistyczne podobieństwo do Portretu hrabiny de Fernán Núñez z 1803, obraz jest datowany na lata 1802–1804[2][4].

Istnieje wiele kontrowersji dotyczących tożsamości kobiety przedstawionej na obrazie. Tradycyjnie przyjmowano, że sportretowana aragońska dama była gospodynią Goi, która podróżowała razem z jego rodziną do Walencji[4]. Obecnie identyfikuje się ją z Joaquiną Candado Ricarte, córką wojskowego Joaquina Candado (lub Candao[5]) z Saragossy i Josefy Ricarte prawdopodobnie pochodzącej z hiszpańskiego Lewantu[6]. Joaquina urodziła się w Saragossie 25 lipca 1769, mieszkała w tym mieście do 1792, kiedy będąc już wdową, ponownie wyszła za mąż i przeprowadziła się do Madrytu[2]. Według Ricarda Centellas matka Joaquiny mogła wyjechać z córką do Walencji po śmierci swojego męża w 1787[6]. Joaquina zmarła w 1819 w Saragossie i według jej woli portret przekazano Akademii Sztuk Pięknych San Carlos[4].

José Valverde Madrid wskazywał, że Candado to jedynie nazwisko osoby, która przekazała obraz Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Carlos w 1819, a nie samej portretowanej. Według jego badań Candado była starszą kobietą z Madrytu, która trudniła się udzielaniem pożyczek. Uważał, że portretowaną jest gospodyni i późniejsza towarzyszka życia malarza Leocadia Zorrilla. Jednak Leocadia, urodziła się w 1788 i prawdopodobnie poznała Goyę dopiero w 1805[7][8]. Podobnie identyfikuje ją autor katalogu dzieł Goi z 1887 hrabia de la Viñaza[6]. Aureliano de Beruete y Moret i Elías Tormo sugerowali, że jest to ta sama kobieta, która pozowała do obrazów Maja naga i Maja ubrana[6][9]. Nigel Glendinning identyfikuje ją z Cataliną Violą, córką Sebastiána Martíneza y Péreza lub z żoną rzeźbiarza José Folcha; obie damy zostały sportretowane przez Goyę, ale ich portrety są uważane za zaginione[6][7]. Z pewnością jest to portret osoby bliskiej malarzowi, ze względu na osobisty sposób przedstawienia postaci[9].

Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]

Portret hrabiny de Fernán Núñez, Goya, 1803

Młoda kobieta została przedstawiona w całej postaci, na tle przyrody. Siedzi na dużym pniu ściętego drzewa, zza którego wyłaniają się pokryte liśćmi gałęzie. Na niskim horyzoncie widać pas gęstej roślinności[5]. Przedstawienie postaci na świeżym powietrzu to inspiracja angielskim portretem neoklasycznym, znanym artyście głównie ze sztychów[9]. Poprzez bogaty strój Goya podkreśla status społeczny aragońskiej damy i przynależność do burżuazji[5]. Ma na sobie spódnicę z czarnej gazy i gorset, spod którego wystaje elegancka biała koszula[6]. Strój i fryzura są we francuskim stylu empire, za to głowę zdobi delikatna, czarna mantyla – tradycyjny element hiszpańskiej mody. Ręce okrywają długie, żółte, zamszowe rękawiczki. W lewej trzyma mały wachlarz – luksusowy przedmiot, być może z kości słoniowej. Na nogach ma spiczaste buciki z jedwabiu. Na ziemi siedzi biały piesek salonowy, motyw często stosowany przez Goyę w portretach arystokratek, np. księżej Alby[5]. Dama patrzy wprost na widza, uwagę zwraca jej zaróżowiona twarz, namalowana z dbałością o szczegóły. Pozostałe elementy kompozycji, zwłaszcza pień czy piesek, charakteryzują szybkie, energiczne pociągnięcia pędzlem. Złote światło, które spływa po postaci, tworzy nastrojowy efekt zachodu słońca, zbliżający twórczość Goi do impresjonizmu[9].

Istnieje także mniejsza wersja tego obrazu, szkic o wymiarach 102 × 74 cm w kolekcji Niarchos w Paryżu oraz reprodukcja głowy w kolekcji Neumans w Paryżu, uznawana za kopię[4].

Proweniencja[edytuj | edytuj kod]

Obraz został przekazany Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych San Carlos w Walencji w testamencie Joaquiny Candado, która zmarła w Saragossie w 1819[4]; został włączony do zbiorów muzeum 3 czerwca tego samego roku[2][5]. Ten gest świadczy o wielkiej estymie, jaką zarówno właścicielka, jak i akademia darzyły twórczość Goi, jeszcze za życia malarza[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Alfonso E. Pérez Sánchez: Goya. Warszawa: Oficyna Imbir, 2009, s. 153. ISBN 978-83-60334-71-3.
  2. ↑ a b c d Retrato de Joaquina Candado Ricarte. Museo de Bellas Artes de Valencia. [dostęp 2018-10-24]. (hiszp.).
  3. ↑ Juan José Gómiz León: Goya (1746-1828): su vida y sus obras, familia y amistades. Alicante: Biblioteca Virtual Miguel de Cervantes, 2011, s. 172.
  4. ↑ a b c d e f Goya (Catálogo Exposición Ayuntamiento de Zaragoza). Julián Gállego (red.). Zaragoza: Electa España, 1992. ISBN 84-88045-37-9.
  5. ↑ a b c d e f Ricardo Centellas: Retrato de Joaquina Candado Ricarte. W: Praca zbiorowa: Realidad e imagen. Goya 1746–1828. Zaragoza: Electa, 1996. ISBN 84-8156-130-4.
  6. ↑ a b c d e f Retrato de Joaquina Candado Ricarte. Fundción Goya en Aragón. [dostęp 2021-08-24]. (hiszp. • ang.).
  7. ↑ a b Nigel Glendinning: Goya. La década de los Caprichos. Retratos 1792–1804. Central Hispano, 1992, s. 144. ISBN 84-87181-10-4.
  8. ↑ Pedro Jesús Fernández: Quién es quién en la pintura de Goya. Madrid: Celeste Ediciones, 1996, s. 126–127. ISBN 84-8211-063-2.
  9. ↑ a b c d Retrato de Joaquina Candado Ricarte. ArteHistoria. [dostęp 2021-08-24]. (hiszp. • ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Portret_Joaquiny_Candado_Ricarte&oldid=68323503”