Porzeczka zwyczajna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Porzeczka zwyczajna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena eukarionty
Królestwo rośliny
Podkrólestwo rośliny zielone
Nadgromada rośliny telomowe
Gromada rośliny naczyniowe
Podgromada rośliny nasienne
Nadklasa okrytonasienne
Klasa Magnoliopsida
Nadrząd Saxifraganae
Rząd skalnicowce
Rodzina agrestowate
Rodzaj porzeczka
Gatunek porzeczka zwyczajna
Nazwa systematyczna
Ribes rubrum L.
Sp. pl. 1:200. 1753
Synonimy
  • R. rubrum var. sativum Rchb.
  • R. sativum (Rchb.) Syme.
  • R. sylvestre (Lam.) Mert. & W. D. J. Koch
  • R. vulgare Lam.[3]
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Kwiat
Pędy

Porzeczka zwyczajna, p. pospolita, p. czerwona (Ribes rubrum L.) – gatunek krzewu należący do rodziny agrestowatych (Grossulariaceae). Pochodzi z Europy Zachodniej, rozprzestrzenił się także w innych regionach[3]. W Polsce gatunek uprawiany.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Wielopostaciowy krzew o wysokości do około 2 m, bez kolców.
Łodyga
Główne pędy są smukłe, najczęściej szarobrązowe, z korą brunatną do ciemnobrunatnej, młode gałązki pod spodem owłosione.
Liście
Skrętoległe, szerokości do 12 cm, 3–5-klapowane. Środkowa klapa na szczycie zaostrzona. Klapy piłkowano-ząbkowane, na wierzchu początkowo owłosione, później łysiejące. Pod spodem jasnozielone, pokryte żółtawymi gruczołkami żywicznymi. Ogonek liściowy długości 2–5 cm, u nasady rozszerzony.
Kwiaty
Obupłciowe, miseczkowate, płatki drobne, barwy od żółtawej, przez zielonkawobrązową do czerwonawej, zebrane w grona zwykle odstające, działki nagie.
Owoce
Jagody, małe, czerwone lub rzadziej różowawe, wielonasienne. Kwaśne w smaku.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Zmienność[edytuj | edytuj kod]

Gatunek jest bardzo zmienny, tworzy liczne formy i mieszańce międzygatunkowe. Przy powstawaniu odmian uprawnych porzeczek prawdopodobnie brało udział kilka dziko rosnących gatunków europejskich i zachodnioazjatyckich[7].

Tworzy mieszańce z porzeczką czerwoną i p. skalną[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Roślina owocowa: jest powszechnie uprawiana w licznych odmianach na plantacjach. Daje cenne owoce, nadające się do spożycia na świeżo lub do przetworów: galaretek, dżemów, win i soków. Oprócz typowych dla gatunku form krzewiastych uprawia się również formy szczepione na pniu, przeważnie na podkładce porzeczki złotej.
  • Roślina ozdobna: sadzona w ogrodach i parkach jako roślina ozdobna.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-28] (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-07-20].
  4. ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973.
  5. ↑ a b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  6. ↑ Marcin Sielezniew, Izabela Dziekańska, Motyle dzienne, wyd. Multico, Warszawa 2010, s. 238.
  7. ↑ Joachim Mayer, Heinz-Werner Schwegler: Wielki atlas drzew i krzewów. Oficyna Wyd. „Delta W-Z”. ISBN 978-83-7175-627-6.
Rodzime drzewa i krzewy Polski na podstawie Krytycznej listy roślin naczyniowych Polski (Mirek i in. 2002)
Nagonasienne
Drzewa i krzewy
Okrytonasienne
Krzewy i pnącza
Drzewa
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Porzeczka_zwyczajna&oldid=62815400”