Poręby Dymarskie
50°19′14″N 21°48′19″E/50,320556 21,805278
 |
Ten artykuł od 2022-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
| wieś | |
.jpg) Kościół śś. Stanisława i Wojciecha | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
790[2] |
| Strefa numeracyjna |
17 |
| Kod pocztowy |
36-105[3] |
| Tablice rejestracyjne |
RKL |
| SIMC |
0646966[4] |
Położenie na mapie gminy Cmolas  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego  | |
| 50°19′14″N 21°48′19″E/50,320556 21,805278[1]
| |
| Strona internetowa | |
Poręby Dymarskie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie kolbuszowskim, w gminie Cmolas[4][5].
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0646972 | Czachory | część wsi |
| 0646989 | Dymarka | część wsi |
| 0646995 | Dziuby | część wsi |
| 0647003 | Gołębiówka | część wsi |
| 0647010 | Grabie | część wsi |
| 0647026 | Jeziorko | część wsi |
| 0647032 | Pniaki | część wsi |
| 0647049 | Ruda | część wsi |
| 0647055 | Wielkie Pole | część wsi |
| 0647061 | Zakarczmie | część wsi |
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Miejscowość jest siedzibą parafii pw. śś. Stanisława i Wojciecha, należącej do dekanatu Kolbuszowa Wschód, diecezji rzeszowskiej[7].
Poręby Dymarskie to wioska położona wśród łąk i lasów powiatu kolbuszowskiego. Jest to jedna z największych obszarowo miejscowości powiatu. Osadnictwo na tym terenie przybrało charakter rozrzuconych, kilkuzagrodowych osad (przysiółków). Poręby mają ich 18, a każdy z nich posiada swoją własną, barwną historię. Na przestrzeni wieków znaczące stały się dwa przysiółki: Dymarka, w której rozwijał się przemysł hutniczy i Poręby, w których osiedlali się kowale, hutnicy, rzemieślnicy i inne osoby pracujące przy wytopie żelaza. Z połączenia nazw dwóch znaczących wówczas przysiółków powstała nazwa Poręby Dymarskie[8].
Obecnie Poręby Dymarskie zajmują powierzchnię 22,3 km², z czego lasy stanowią 55,6%, zaś tereny użytkowane rolniczo zaledwie 39,4%. Ukształtowanie terenu jest bogate. Liczne morenowe wzniesienia, porośnięte drzewami tworzą ciekawą aurę tego miejsca. Od strony Cmolasu rozciągają się Góry Cmolaskie. Jest to szereg wzniesień które wznoszą się do 219 m n.p.m. Południową granicę miejscowości wyznacza rzeka Przyrwa, dawniej zwana Trześnią. To właśnie na niej powstały dwa zakłady hutnicze, które od XVI w. do I rozbioru Polski stanowiły kombinat górniczo-hutniczy. Tworzyły go: Dymarka, Ruda, której prawobrzeżna część zwana cmolaską należy do Porąb i Zarębki, gdzie w dwóch stawach rudnych płukano wydobyty surowiec i spławiano tratwami do pozostałych kuźnic. Złoża rudy darniowej (limonitu) wzdłuż Przyrwy zalegają płytko, tuż pod powierzchnią, tworząc złoża nie uwarstwione o charakterze pokładowym i grubości nie przekraczającej 0,2 – 0,4 m. Rudy te zawierają od kilkunastu do 42% żelaza, 2 – 6% manganu, 1 – 3% tlenku fosforu. Nadają się one do wykorzystania jako topniki we współczesnym hutnictwie.
Drugą co do wielkości rzeką jest Konotopa[9]. Poza tym płynie tu wiele mniejszych potoków, z których jedne posiadają nazwę (np. Młyńska Rzeka) inne zaś nie. Ziemie w Porębach są mało urodzajne, przeważają piaski. Lata są upalne, z niewielkimi opadami, zimy zaś zazwyczaj są łagodne. Okres wegetacyjny roślin to ok. 220 dni. Poręby Dymarskie graniczą z Cmolasem, Komorowem, Kopciami, Brzostową Górą, Wolą Rusinowską, Płazówką i Mechowcem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 108805
- ↑ Raport o stanie gminy za 2020. Stan ludności w dn. 31.12.2020 s. 6
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 955 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Poręby Dymarskie - kod pocztowy, mapa, przysiółki - gmina Cmolas [online], ratusz.pl [dostęp 2023-02-04].
- ↑ O parafii [online], Parafia pw. ŚŚ. Stanisława i Wojciecha w Porębach dymarskich, 30 czerwca 2022 [dostęp 2023-02-04] (pol.).
- ↑ Poręby Dymarskie - Miejscowości - O GMINIE - Gmina Cmolas [online], www.cmolas.pl [dostęp 2023-02-04].
- ↑ RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU KOLBUSZOWSKIEGO ZA LATA 2018-2019 [online], 2020, s. 73 [dostęp 2023-02-03].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Poręby (5), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 822.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
