Powiat inowrocławski

powiat inowrocławski
	powiat
	; Zamek w Kruszwicy nad jeziorem Gopło
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Data powstania	1 stycznia 1999
TERC	0407
Siedziba	Inowrocław
Starosta	Wiesława Pawłowska
Powierzchnia (2025)	1225,27 km²
Populacja (2024); • liczba ludności	; 149 000
• gęstość	122 os./km²
Urbanizacja	63,9%
Nr kierunkowy	52
Kod pocztowy (2025)	88–1XX, 86–060
Tablice rejestracyjne	CIN
	Adres urzędu:ul. Mątewska 17; 88–100 Inowrocław
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin miejskich	1
Liczba gmin miejsko-wiejskich	4
Liczba gmin wiejskich	4
Liczba sołectw	165
Liczba miejscowości	273
	Położenie na mapie województwa;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Powiat inowrocławski – powiat w Polsce, położony w południowej części województwa kujawsko-pomorskiego. Jego siedzibą jest miasto Inowrocław.

Podział administracyjny

Powiat inowrocławski powstał 1 stycznia 1999 roku wskutek reformy administracyjnej, której jednym z aspektów było wprowadzenie powiatów jako drugiego szczebla administracji, pomiędzy województwami i gminami^[1].

Został stworzony z części znoszonego województwa bydgoskiego^[2]^[3]. Terytorium powiatu zostało określone w kształcie zbliżonym do tego, jaki posiadał on przed swoją likwidacją w 1975 roku^[4]^[5]^[6]. Jedyna większa zmiana w latach 1975–1998 nastąpiła w okolicach Janikowa; w 1976 roku utworzono gminę Janikowo, w większości składającą się z terenów „starego” powiatu mogileńskiego (gminy Mogilno i Strzelno)^[7]. Dodatkowo, w skład powiatu inowrocławskiego weszło miasto Inowrocław, przed 1975 roku stanowiące osobny powiat miejski^[3].

Z powiatem inowrocławskim graniczą jednostki^[8]:

powiat bydgoski od północy,
powiat toruński od północnego wschodu,
powiaty aleksandrowski i radziejowski od wschodu,
powiat koniński w województwie wielkopolskim od południa,
powiat mogileński od południowego zachodu,
powiat żniński od zachodu.

W skład powiatu wchodzi 9 gmin: 1 miejska, 4 miejsko-wiejskie oraz 4 wiejskie. Na jego terenie położone jest 5 miast: Gniewkowo, Inowrocław, Janikowo, Kruszwica oraz Pakość^[9].


Gmina^[9]				Pow. (2025)^[10]	Ludność (2024)^[10]	Siedziba^[11]
TERYT	Typ	Nazwa		Pow. (2025)^[10]	Ludność (2024)^[10]	Siedziba^[11]
0407011	miejska		Inowrocław	30,42	66 543	—
0407022	wiejska		Dąbrowa Biskupia	147,22	4909	Dąbrowa Biskupia
0407033	miejsko-wiejska		Gniewkowo	179,65	13 466	Gniewkowo
0407042	wiejska		Inowrocław	171,62	11 948	Inowrocław
0407053	miejsko-wiejska		Janikowo	91,95	12 301	Janikowo
0407063	miejsko-wiejska		Kruszwica	262,53	17 571	Kruszwica
0407073	miejsko-wiejska		Pakość	86,54	9075	Pakość
0407082	wiejska		Rojewo	119,78	4390	Rojewo
0407092	wiejska		Złotniki Kujawskie	135,56	8797	Złotniki Kujawskie

Pokrycie terenu

Powiat inowrocławski według danych z 2025 roku zajmował powierzchnię 1225,27 km², co stanowiło 6,8% powierzchni województwa kujawsko-pomorskiego. Pod względem powierzchni zajął 5. lokatę spośród 19 powiatów w województwie oraz 78. miejsce wśród 314 powiatów Polski^[12]. Największą część powierzchni powiatu zajmowały grunty rolne (80,1%) oraz leśne (10,6%). Zabudowanych i zurbanizowanych było 5,9% terenów, zaś pod wodami znajdowało się ich 2,8%^[13].

**Pokrycie terenu w powiecie inowrocławskim**
stan na 1 stycznia 2025^[13]

Demografia

Liczba mieszkańców w powiecie inowrocławskim w latach 1998–2024
Źródło: Bank Danych Lokalnych^[14]. Stan w dniu 31 grudnia.

Według stanu z 31 grudnia 2024 roku w powiecie inowrocławskim zamieszkiwało 149 000 mieszkańców: 77 216 kobiet (51,8% ludności) i 71 784 mężczyzn (48,2%), czyli 7,5% ludności województwa kujawsko-pomorskiego. Gęstość zaludnienia w powiecie wyniosła 122 osób na km². Powiat inowrocławski był w 2024 roku najbardziej zaludnionym powiatem w województwie (spośród 19 powiatów), a wśród 314 powiatów Polski pod względem ludności zajął 25. lokatę^[12].

Wskaźnik urbanizacji wyniósł 63,9%; w miastach w tym dniu mieszkały 95 274 osoby, zaś na wsi 53 726 osób^[14].

**Sytuacja demograficzna w powiecie inowrocławskim**
stan na 31 grudnia 2024^[14]

**Piramida wieku mieszkańców powiatu inowrocławskiego**
stan na 31 grudnia 2024^[14]

Gospodarka

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie obejmowała ok. 6,5 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 10,9% do aktywnych zawodowo^[15].

Transport

Transport drogowy

Drogi przebiegające przez teren powiatu:

15 (Trzebnica – Września – Gniezno – Inowrocław – Gniewkowo – Toruń – Ostróda)
25 (Bobolice – Bydgoszcz – Inowrocław – Konin – Kalisz – Ostrów Wielkopolski – Międzybórz)
62 (Strzelno – Kruszwica – Włocławek – Płock – Nowy Dwór Mazowiecki – Wyszków – Siemiatycze)
252 (Włocławek – Zakrzewo – Inowrocław)
246 (Paterek – Szubin – Gniewkowo – Dąbrowa Biskupia)
251 (Wągrowiec – Żnin – Pakość – Inowrocław)
255 (Pakość – Strzelno)
398 (25 Złotniki Kujawskie – 399 Liszkowo)
399 (Liszkowo – 246 Żelechlin)
400 (15 Latkowo – Więcławice)
412 (15/ 25 Tupadły – 62 Kobylniki)

Transport kolejowy

131 (Chorzów Batory – Inowrocław – Bydgoszcz Główna – Tczew)
353 (Poznań Wschód – Gniezno – Janikowo – Inowrocław – Gniewkowo – Toruń Główny – Żeleznodorożnyj)
206 (Inowrocław Rąbinek – Drawski Młyn) Linia częściowo nieprzejezdna
231 (Inowrocław Rąbinek – Kruszwica – Strzelno – Mogilno) Linia częściowo nieprzejezdna
742 (Inowrocław – Inowrocław Rąbinek)

Starostowie inowrocławscy

Na podstawie źródła^[16]:

Leonard Maciejewski (16 grudnia 1998 – 24 listopada 2006),
Tadeusz Majewski (24 listopada 2006 – 20 listopada 2018),
Wiesława Pawłowska (od 20 listopada 2018).

Przypisy

↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).
↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).
↑ Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 30–31.
↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).
↑ Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ ^a ^b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).
↑ ^a ^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2025 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2025, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).
↑ ^a ^b Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2025 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2025, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ ^a ^b Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2025 (woj. kujawsko-pomorskie, pow. inowrocławski). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2025-09-29] (pol.).
↑ GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-04] (pol.).
↑ Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 22. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-10].

[1] Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603).

[2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 1996 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw (Dz.U. z 1996 r. nr 130, poz. 612).

[rozp_powiaty-3] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie utworzenia powiatów (Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652).

[4] Wykaz powierzchni jednostek podziału terytorialnego dla potrzeb statystycznych : stan w dniu 1 I 1974 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, 1974, s. 30–31.

[5] Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1974 r. do 1 I 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, marzec 1975, s. 2-3 [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[6] Komunikat o zmianach w podziale administracyjnym za okres od 2 I 1975 r. do 31 V 1975 r. włącznie, Główny Urząd Statystyczny, Biuro Spisów, Warszawa, sierpień 1975, s. 1-3 [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[7] Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 8 stycznia 1976 r. w sprawie połączenia, zniesienia, utworzenia oraz zmiany granic i nazw gmin oraz ustalenia siedzib gminnych organów władzy i administracji państwowej w województwach: bydgoskim, częstochowskim, jeleniogórskim, konińskim, koszalińskim, miejskim krakowskim, lubelskim, nowosądeckim i olsztyńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12).

[8] Państwowy Rejestr Granic (PRG) [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[TERYT-9] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1998 r. nr 157, poz. 1031).

[gminy_2025-10] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2025 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2025, tabl. 21: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[11] Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie wykazu gmin i powiatów wchodzących w skład województw (M.P. z 2017 r. poz. 853).

[powiaty_2025-12] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2025 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, 22 lipca 2025, tabl. 2: Powierzchnia, ludność oraz lokaty według powiatów i miast na prawach powiatu [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[pokrycie_terenu-13] Powiatowe zbiorcze zestawienie danych dotyczących gruntów wg stanu na dzień 1 stycznia 2025 (woj. kujawsko-pomorskie, pow. inowrocławski). [online], Główny Urząd Geodezji i Kartografii [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[BDL-14] Bank Danych Lokalnych [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2025-09-29] (pol.).

[15] GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r. [online], stat.gov.pl [dostęp 2019-12-04] (pol.).

[16] Rafał Rudka, Joanna Gryboś-Chechelska, Tomasz Smaś: Słownik biograficzny współczesnych starostów. T. II: Starostowie województwa kujawsko-pomorskiego. Warszawa: Związek Powiatów Polskich, 2022, s. 22. ISBN 978-83-62251-85-8. [dostęp 2024-04-10].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Miasta na prawach powiatu	Bydgoszcz (siedziba wojewody) Grudziądz Toruń (siedziba sejmiku) Włocławek
Powiaty	aleksandrowski brodnicki bydgoski chełmiński golubsko-dobrzyński grudziądzki inowrocławski lipnowski mogileński nakielski radziejowski rypiński sępoleński świecki toruński tucholski wąbrzeski włocławski żniński
Inne zagadnienia	Podział administracyjny Herb Flaga

Miasta	Inowrocław Gniewkowo Janikowo Kruszwica Pakość
Gminy miejskie	Inowrocław
Gminy miejsko-wiejskie	Gniewkowo Janikowo Kruszwica Pakość
Gminy wiejskie	Dąbrowa Biskupia Inowrocław Rojewo Złotniki Kujawskie

Przynależność wojewódzka	woj. poznańskie (II RP) (1919–38) woj. pomorskie (II RP) (1938–39) woj. pomorskie (PRL) (1945–50) woj. bydgoskie (1950–75)
Miasta (1919–75)	Janikowo (od 1962) Kruszwica (← od 1938) Gniewkowo Inowrocław (do 1928 →) Pakość (← od 1955)
Osiedla (1954–72)	Janikowo (1959–62)
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–54 i 1973–75)	Chełmce (← od 1938) Dąbrowa Biskupia Gniewkowo Inowrocław (od 1973) Inowrocław-Wschód (do 1954) Inowrocław-Zachód (do 1954) Kruszwica (← od 1938) Pakość (od 1973) Rojewo Złotniki Kujawskie
Gromady (1954–72)	Bachorce (1954–59) Broniewo (1954–57) Chełmce (1954–72) Dąbrowa Biskupia (1954–55 → i ← 1958–72) Dulsk (1954–61) Gąski (1954–57) Gniewkowo (1954–72) Jaksice (1954–72) Janikowo (1954–71) Jordanowo (1954–59) Karsk (1954–61) Kościelec (1954–61) Kruszwica (1954–72) Latkowo (1954–61) Lisewo Kościelne (1959–71) Marcinkowo (1954–72) Murzynno (1954–71) Opoki (1954–55 →) Pakość (← 1955–72) Palczyn (1954–59) Piecki (1959–72) Pieranie (1954–61) Płonkowo (1954–57) Racice (1954–61) Radojewice (1961–72) Rojewice (1954–71) Rojewo (1954–72) Suchatówka (1954–57) Szadłowice (1961–71) Tuczno (1954–61) Tupadły (1954–72) Wola Wapowska (1954–59) Wonorze (1954–61) Złotniki Kujawskie (1954–72)