Powiat olsztyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powiat olsztyński
powiat
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

TERC

2814

Siedziba

Olsztyn

Starosta

Andrzej Abako

Powierzchnia

2838,02 km²

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności


126 781[1]

• gęstość

44,7 os./km²

Urbanizacja

35,05%

Tablice rejestracyjne

NOL

Adres urzędu:
pl. Józefa Bema 5
10-516 Olsztyn
Szczegółowy podział administracyjny
Plan powiatu olsztyńskiego
Liczba gmin miejsko-wiejskich

5

Liczba gmin wiejskich

7

Położenie na mapie województwa
Położenie na mapie województwa
Strona internetowa

Powiat olsztyńskipowiat w Polsce (województwo warmińsko-mazurskie) utworzony w 1999 w ramach reformy administracyjnej. Wcześniej istniał w latach 1818-1975. Jego siedzibą jest Olsztyn.

W skład powiatu wchodzą:

Według danych z 1 stycznia 2011 r. powierzchnia powiatu wynosiła 2838,02 km²[2]. Jest to pod tym względem drugi powiat w Polsce, większy jest jedynie powiat białostocki[3].

Według danych z 31 grudnia 2019 roku[4] powiat zamieszkiwało 126 781 osób. Natomiast według danych z 30 czerwca 2020 roku powiat zamieszkiwało 127 205 osób[5].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Według danych z 31 grudnia 2010 r. powiat miał 118 063 mieszkańców[6].

Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):

  Ogółem Kobiety Mężczyźni
  osób % osób % osób %
Ogółem 112 934 100 57 080 50,54 55 854 49,46
Miasto 39 316 34,81 20 569 18,21 18 747 16,60
Wieś 73 618 65,19 36 511 32,33 37 107 32,86
  • Piramida wieku mieszkańców powiatu olsztyńskiego w 2014 roku[1].

Ludność w latach[edytuj | edytuj kod]

  • 1965 – 46 800
  • 1966 – 45 100
  • 1970 – 45 600
  • 1971 – 44 900
  • 1972 – 45 500

W latach 1975–1998 powiat nie istniał

  • 1999 – 114 021
  • 2000 – 114 303
  • 2001 – 114 733
  • 2002 – 110 962
  • 2003 – 111 850
  • 2004 – 112 440
  • 2005 – 113 360
  • 2006 – 113 848

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

W końcu września 2019 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w powiecie olsztyńskim obejmowała ok. 3,4 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 8,6% do aktywnych zawodowo[7].

Samorząd[edytuj | edytuj kod]

Siedzibą władz powiatu jest miasto Olsztyn. Organem uchwałodawczym samorządu jest Rada Powiatu w Olsztynie, w której skład wchodzi 23 radnych[8]. Rada wybiera organ wykonawczy, którym jest Zarząd Powiatu w Olsztynie składający się z 5 członków. Na czele zarządu stoi starosta olsztyński[9].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powiat olsztyński (1818-1975), mapa z 1910

Powiat olsztyński (Kreis Allenstein), utworzony został w 1818 roku z połączenia dawnych komornictw olsztyńskiego i wartemborskiego (barczewskiego) istniejących od połowy XIV wieku w obrębie Warmii. Powiat ten istniał do 1945 roku w ramach państwa pruskiego w rejencji Królewiec, a później rejencji Olsztyn w prowincji Prusy, a później Prusy Wschodnie.

Był mniejszy od dzisiejszego powiatu i liczył 1 302,67 km² powierzchni oraz 57 150 ludności (1939). Oprócz wydzielonego Olsztyna (Allenstein) na terenie powiatu było tylko jedno miasto – Barczewo (Wartenburg)[10].

Po 1945 znalazł się w niezmienionym kształcie w granicach Polski. Należał do okręgu mazurskiego (1945–1946), a później do województwa olsztyńskiego (1946–1975). W 1973 roku do powiatu dołączono miasto Olsztynek i sąsiadujące z nim gminy. Powiat został zlikwidowany w ramach reformy administracyjnej w 1975 roku.

W 1999 w ramach reformy administracyjnej powiat przywrócono w nowych powiększonych granicach.

Starostowie[edytuj | edytuj kod]

Starostowie (Landräte) powiatu olsztyńskiego do 1945 roku:

1818– Friedrich Erdmann von Pastau
1824– von Knoblauch
1831 von Surkow
1832–1841 von Tucholka
1841 Moritz von Lavergne-Peguilhen (1801–1870) (komisaryczny)
1841–1861 Friedrich Wilhelm Martens
1861–1871 Otto Gisevius (Gizewiusz) (1821–1871)
1872–1877 Ernst von den Brincken (1835–1895)
1878–1899 Wilhelm Eduard August Kleemann
1899–1906 Felix Krahmer
1907–1915 Walter Pauly (1871–1959)
1915–1917 von Baumbach (komisaryczny)
1917–1920 Friedrich Otto Dilthey (komisaryczny)
1919–1935 Georg von Brühl
1935–1938 Geßner
1938 Franke
1939–1945 Heinrich von Bünau (1906–1992)

Starostowie po 1945 roku:

1945 Olgierd Donimirski
1945 Michał Musiał
1945–1948 Julian Domini

Starostowie olsztyńscy od 1999 roku:

1998–2008 Adam Antoni Sierzputowski[11][12][13]
2008–2014 Mirosław Pampuch[14][15]
2014–2018 Małgorzata Chyziak[16]
2018– Andrzej Abako

Sąsiednie powiaty[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Powiat olsztyński w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-21] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
  3. Ranking powiatów – powierzchnia. [w:] Gminy.pl [on-line]. [dostęp 2020-04-18].
  4. l, Ludność. Stan i struktura ludności oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym (stan w dniu 31.12.2019), 31 grudnia 2019.
  5. GUS, TABL. II. LUDNOŚĆ, RUCH NATURALNY ORAZ MIGRACJE LUDNOŚCI WEDŁUG POWIATÓW W PIERWSZYM PÓŁROCZU 2020 R., 30 czerwca 2020.
  6. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2010 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2011-06-10. ISSN 1734-6118.
  7. GUS, Bezrobotni zarejestrowani i stopa bezrobocia. Stan w końcu września 2019 r., stat.gov.pl [dostęp 2020-01-08] (pol.).
  8. Zarządzenie Nr 39 Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z dnia 15 lutego 2010 r. (Dz. Urz. Woj. Warmińsko-Mazurskiego z 2010 r. Nr 18, poz. 495).
  9. (§41. Statutu) Załącznik do uchwały Nr VIII/99/2003 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 5 września 2003 r.
  10. Olsztyn był od początków XX wieku wydzielony z powiatu.
  11. Uchwała Nr II/3/98 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 14 listopada 1998 r. w sprawie wyboru Starosty.
  12. Uchwała Nr I/6/2002 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wyboru Starosty Olsztyńskiego.
  13. Uchwała Nr I/3/2006 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 27 listopada 2006 r. w sprawie wyboru Starosty Olsztyńskiego.
  14. Uchwała Nr XII/138/2008 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 31 stycznia 2008 r. w sprawie wyboru Starosty Olszyńskiego.
  15. Uchwała Nr I/4/2010 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 30 listopada 2010 w sprawie wyboru Starosty Olsztyńskiego.
  16. Uchwała Nr I/5/2014 Rady Powiatu w Olsztynie z dnia 1 grudnia 2014 r. w sprawie wyboru Starosty Olszyńskiego.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]