Powiat przysuski
Szablon:Powiat infobox Powiat przysuski - powiat w Polsce, w południowo-zachodniej części województwa mazowieckiego, reaktywowany w 1999 roku w ramach reformy administracyjnej. Jego siedzibą jest miasto Przysucha.
Podział administracyjny
W skład powiatu wchodzą:
- gminy miejsko-wiejskie: Przysucha
- gminy wiejskie: Borkowice, Gielniów, Klwów, Odrzywół, Potworów, Rusinów, Wieniawa
- miasta: Przysucha
Powiat przysuski graniczy z 4 powiatami województwa mazowieckiego: grójeckim, białobrzeskim, radomskim, szydłowieckim, z 1 powiatem województwa łódzkiego: opoczyńskim i z 1 powiatem województwa świętokrzyskiego: koneckim.
Historia
Powiat przysuski został powołany dnia 1 stycznia 1956 roku w województwie kieleckim, czyli 15 miesięcy po wprowadzeniu gromad w miejsce dotychczasowych gmin (29 września 1954) jako podstawowych jednostek administracyjnych PRL. Na powiat przysuski złożyło się 27 gromad, które wyłączono z trzech ościennych powiatów w tymże województwie [1]:
- z powiatu koneckiego:
- gromady Borkowice, Ninków, Ruski Bród, Rzuców i Stefanków
Na uwagę zasługuje fakt, iż w momencie utworzenia powiatu przysuskiego jego stolica była wsią; prawa miejskie, które Przysucha utraciła w 1870 roku, zostały jej ponownie przyznane dopiero 1 stycznia 1958 roku [3].
1 lipca 1956 roku z powiatu przysuskiego wyłączono gromadę Domaszno i włączono ją z powrotem do powiatu opoczyńskiego [4]. 31 grudnia 1961 roku z powiatu opoczyńskiego wyłączono gromadę Klwów i włączono ją do powiatu przysuskiego [3].
1 stycznia 1973 roku zniesiono gromady i osiedla a w ich miejsce reaktywowano gminy [5]. Powiat przysuski podzielono na 1 miasto i 7 gmin [6]:
Po reformie administracyjnej obowiązującej od 1 czerwca 1975 roku całe terytorium zniesionego powiatu przysuskiego weszło w skład nowo utworzonego województwa radomskiego [7].
1 stycznia 1992 roku miasto Przysucha i gminę wiejską Przysucha połączono we współną gminę miejsko-wiejską [8]. 1 lipca 1994 roku z gminy Potworów wyłączono wsie Beźnik i Dębiny (bez przysiółka Jamki) i włączono je do gminy Przysucha [9].
Wraz z reformą administracyjną z 1999 roku w nowym województwie mazowieckim przywrócono powiat przysuski [10]. W porównaniu z obszarem z 1975 roku został on zwiększony o gminę Odrzywół (będącej w latach 1973-75 w powiecie opoczyńskim w województwie kieleckim, a następnie w województwie radomskim), tworzącej specyficzny wyskok w północno-zachodniej części powiatu.
1 lipca 2002 roku z gminy Klwów wyłączono wieś Jelonek i włączono ją do gminy Odrzywół [11].
W porównaniu z obszarem z 1956 roku, obszar dawnej gromady Stefanków leży obecnie w powiecie szydłowieckim, gromady Goszczewice w powiecie radomskim a gromady Domaszno na terenie powiatu opoczyńskiego (województwo łódzkie) - pozostałe są ponownie w powiecie przysuskim.
Demografia
Liczba ludności (dane z 30 czerwca 2005):
Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
osób | % | osób | % | osób | % | |
Ogółem | 6213 | 100 | 3212 | 51,70 | 3001 | 48,30 |
Miasto | 6213 | 100 | 3212 | 51,70 | 3001 | 48,30 |
Wieś | 0 | 0 | 18 963 | — | 18 761 | — |
Bezrobocie
Na podstawie danych z GUS stopa bezrobocia na koniec sierpnia 2007 wynosi 24%, tzn. 5,4 tys. osób jest bezrobotnych[12]
- ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 44, poz. 288
- ↑ powiat opoczyński należał wówczas do województwa kieleckiego
- ↑ a b Dz.U. z 1957 r. nr 57, poz. 282
- ↑ Dz.U. z 1956 r. nr 23, poz. 106
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Polska - Zarys encyklopedyczny. PWN, 1974
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 87, poz. 397
- ↑ Dz.U. z 1994 r. nr 72, poz. 314
- ↑ Dz.U. z 1998 r. nr 103, poz. 652
- ↑ Dz.U. z 2001 r. nr 116, poz. 1241
- ↑ Błąd 404. Strona o podanym adresie nie istnieje